به گزارش بورس آنلاین به نقل از سنا، در این بین شرکت های ذیربط در بازار سرمایه در دو صنعت رایانه و مخابرات نیز از رشد چشمگیری برخوردار بوده و توانسته اند دست آوردهای قابل توجهی در این کسب و کارها داشته باشند. این تحلیل نشان می دهد بازار سرمایه در تامین مالی بسیاری از پروژه های انفورماتیک و توسعه آن ها در چند سال اخیر نقش بسزایی ایفا کرده است.
با تولد اینترنت و رشد روزافزون ضریب نفوذ آن در جوامع، به مرور کسب و کارهای فراوانی مبتنی بر این ابزار شکل گرفت. در واقع تولد اینترنت، نقطه عطفی شد برای پوست اندازی و رشد متحورانهی صنعت فناوری اطلاعات. تولد اینترنت به عنوان ابزاری قدرتمند برای انتقال و ذخیره سازی اطلاعات در ابتدا این شبکه جایگاه خود را به منظور یکپارچه سازی و سرعت فرآیندها، صرفا در بین دولت ها و سازمان ها یافت. اما به مرور و با توسعه بستر و ابزارهای مبتنی بر آن، شاهد نفوذ آن در بین آحاد جامعه بودیم. ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و ضریب نفوذ اینترنت با سرعتی خیره کننده افزایش یافت.
رشد روزافزون نفوذ اینترنت در جامعه سبب بروز و ظهور فرصتهای بسیاری در کسب و کارهای مبتنی بر ارائه خدمات اینترنتی شده است. در هر حلقه از زنجیرهای تأمین و ارزش این حوزه، کسب و کارهای فراوان و متنوعی ایجاد شد. طیف این خدمات را میتوان از کسب و کارهای ارائه پهنای باند و ترافیک دانست تا بی شمار کسب و کارهایی که خدمات خود را بر بستر اینترنت ایجاد کرده اند. از قبیل کسب و کارهای حوزه پرداخت، فروش، ترابری و حمل و نقل، خدمات گردشگری و بسیاری دیگر.
هر کسب و کاری که در صنعت IT و ICT (و هر صنعت دیگری) شکل می گیرد با بهره مندی از سه ضلع حیات می یابد. ایده پردازی، توان فنی و سرمایه.
هر کسب و کاری پس از شکل گیری ایده و تیم سازی فنی و تخصصی، به ناچار در مراحل مختلفی از حیات خود (حتی در ابتدای شکل گیری) نیازمند منابع مالی و جذب سرمایه گذاری است. در مراحل مختلف جذب این سرمایه توسط اشخاص حقیقی و حقوقی مختلفی انجام می گیرد. عموما در ابتدای شکلگیری سرمایه فردی اعضای تیم یا منابع مالی سرمایه گذارانی که توان تحمل ریسک بالایی دارند، شکل دهنده سرمایه اولیه است. این افراد هم میتوانند حقیقی باشند (Angle investors) و هم نهادهای حقوقی (Accelerator). اما به مرور و با توسعه و رشد کسب و کار تأمین مالی خارج از توان و ظرفیت این اشخاص خواهد بود. در جهان مالی، نهادهایی به نام صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر (Venture Capital Fund) برای تأمین مالی کسب و کارهای نوپا در این مرحله شکل گرفته اند که باز هم توان محدودی برای تأمین مالی دارند. اما پس از ثبات و تکامل نسبی، در صورت نیاز کسب و کارها به تأمین مالی جدید، نهادهای دیگری نیاز است که بتواند ارقام بالاتر را تأمین کند. در این بخش نیز نهادهایی همچون صندوق های و شرکت های سرمایه گذاری خصوصی (Private Equity) و در نهایت بورس محلی است برای تأمین این منابع.
در این مجال قصد معرفی و تبیین و تفسیر کامل همه این اضلاع را نداریم و تنها به موضوعی خواهیم پرداخت که شاید دغدغه، تلاش و در نهایت هدف غایی هر صاحب ایدهای به این بخش معطوف باشد. جایگاه و اهمیت بورس در تأمین مالی شرکتهای صنعت IT و ICT.
داده پردازی ایران را می توان اولین شرکت بورسی فعال در صنعت رایانه دانست که از سال 1379 در بورس اوراق بهادار تهران قابل معامله شده است. شرکتهای بورسی صنایع IT را در قالب دو گروه "رایانه" و "اطلاعات و ارتباطات" گروه بندی کرده اند و شرکت ها صنعت ICT را در گروه "رادیویی". در جدول زیر نام شرکت ها حاضر در هر گروه به ترتیب تاریخ پذیرش در بورس قابل مشاهده است.
به جز شرکت های داده پردازی ایران، خدمات انفورماتیک، ایران ارقام و مخابرات ایران، مابقی شرکت های بالا طی 6 سال اخیر در بورس عرضه شده اند. در حال حاضر دو شرکت همراه اول با نماد "همراه" و مخابرات ایران با نماد "اخابر" به ترتیب در جایگاه 2 و 4 شرکتهای بورسی از نظر ارزش بازار هستند. در نمودار زیر گروه های صنعت و شرکت های هر یک را از منظر ارزش بازار مشاهده می کنید.
به عبارتی سهم صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات تنها 10درصد از کل بازار سرمایه ایران است. ارزش بازار صنایع IT و ICT در دنیا بالغ بر 4 هزار میلیارد یورو است در حالی که این عدد برای سال 2012 در حدود 2.5 هزار میلیارد یورو بوده است. در سال 2012 سهم بخش ICT در حدود درصد بوده و سهم IT درصد در حالی که هر ساله سهم صنعت IT بیشتر میشود و حتی پیش بینی شده به 80درصد میل کند، در سال جاری در بازار سرمایه ایران سهم ITC در حدود 64درصد و سهم IT معادل 36درصد بوده است.
بازدهی را می توان مهمترین شاخص عملکرد در بازار سرمایه دانست. لذا در نمودار زیر بازده صنایع مختلف را طی 5 سال گذشته مقایسه میکنیم.
به عبارتی در 5 سال گذشته صنعت رایانه (شامل هر دو بخش فناوری اطلاعات و فناوری ارتباطات) رتبه دوم را بین صنایع مهم بورسی داشته است. در نمودار زیر نیز بازدهی هر یک از شرکتها را مشاهده می کنید.
البته ذکر این نکته ضروری است که تاریخ پذیرش شرکتهای فوق متفاوت است و رقم بازدهی ذکر شده در نمودار بازدهی از ابتدای دوره فعالیت در بورس تا پایان دی ماه 1396 است.
در سال های اخیر حجم عرضه های اولیه شرکت های صنعت فناوری اطلاعات روند پر شتابی گرفته است. به طوری که در یک سال اخیر 5 شرکت فعال در این صنایع عرضه شده اند. روند بازدهی و رشد قیمت تمام این شرکتها بسیار قابل توجه بوده است. به طوری که به عنوان مثال ارزش بازار شرکت آسان پرداخت پرشین در مدت یک سال 179درصد رشد داشته است و از رقم 9،900 میلیارد ریال به رقم 34000 میلیارد ریال رسیده است. همینطور در مورد شرکت آتیه داده پرداز بازدهی 329 درصد در طول 14 ماه رخ داده است.
اقبال بسیار مناسب سرمایه گذاران بورسی به سهام این گروه از شرکت ها نشان از تثبیت جایگاه ارزشمند شرکت های این صنعت در بین عموم مردم است. این اقبال گاها به حدی بوده که در برخی شرکت ها شاهد شکل گیری حباب قیمتی در سهام هستیم. اما به مرور و با دیده شدن شرکت های بیشتر که در حلقه های دیگری از زنجیره ارزش صنعت فناوری اطلاعات فعال هستند، در بورس قیمت گذاری این شرکت ها به سمت تعادلی مبتنی بر منطق اقتصادی حرکت خواهد کرد.
نفوذ روز افزون انواع اپلیکیشن ها در بخش های گوناگونی چون پرداخت، حمل و نقل، گردشگری و ... روند توسعه بازار مصرف و همچنین ارزش کسب و کارهای این صنعت را نوید می دهد. از ویژگی های این صنعت میتوان به توسعه متوازن و مرتبط بخشهای مختلف آن اشاره کرد که بزرگ شدن بخشی، سبب رشد سایر بخش ها میشود.
اما آنچه در پایان باید به آن ذکر شود، لزوم پیوند بازار سرمایه و صاحبان ایده و کسب و کارهای نوین در طی دوران حیات آنها از ابتدای شکل گیری ایده تا فرآیند IPO است. چرا که در شرایطی قرار داریم که شاهد وجود ایده های بسیار و سرمایه انسانی مناسب برای به بار نشستن آن ایده ها هستیم. خوشبختانه با شکل گیری نهادهایی که در قالب صندوق های خطرپذیر و مراکز شتاب دهنده بخش بزرگی از این اشکال ساختاری در حال رفع شدن است. شکل گیری بازار SME در بورس ایران و لزوم تحت نظارت بودن این مراکز، تأمین سرمایه این شرکت ها توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، آغاز روند توسعه ساختارهای بازار سرمایه در حمایت از کسب و کارهای نوین و نوپا، از اقداماتی است که قطعا روند توسعه کشور را متحول خواهند ساخت.
نظر شما