به گزارش صدای بورس ورود خودرو به تابلوی بورس کالا سبب خیر شد تا قطعه‌سازان نیز دیر یا زود با تاسی از این روش محصولات تولیدی خود را در این بازار عرضه کنند و در این مسیر تایرسازان پیشقدم شده‌اند. به این ترتیب در دو جلسه اخیر کمیته عرضه بورس کالای ایران، عرضه ۵ میلیون و ۱۵۰ هزار حلقه تایر خودرو ۴ تولیدکننده مورد تصویب قرار گرفت که از سوی شرکت‌های گروه صنعتی بارز، لاستیک بارز کردستان، مجتمع صنعتی آرتاویل تایر و مجتمع صنایع لاستیک یزد در بورس کالا پذیرش شده‌اند.
این در شرایطی است که صنعت تایر ایران در یک دهه گذشته با مشکلات متعددی روبه‌رو بوده است؛ مشکلاتی که شامل افزایش قیمت ارز، چالش‌های صادراتی، چالش‌های تامین مواد اولیه و واردات بی رویه تایر خارجی را شامل می‌شود و باید قیمت‌گذاری دولتی، زیان انبوه شرکت‌های تایرساز و مسایل دیگر را نیز به آن اضافه کرد.
حالا و در آستانه تمرین عرضه تایر در بورس کالا کارشناسان و صاحب‌نظران معتقدند این روش شاید بتواند بخشی از مشکلات موجود را حل کند؛ لااقل موضوعاتی مانند قیمت‌گذاری دولتی و یا مشکلات دسترسی به مواد اولیه‌ای که در همین بازار معامله می‌شوند، قابلیت پیگیری و رفع دارند.
صنعت تایر نیز مانند سایر صنایع تحت تاثیر قیمت‌گذاری دولتی است و این صنعت نیز با عدم تناسب قیمت و هزینه‌ها مواجه است. تولیدکنندگان هر از گاهی با ارائه پیشنهادهای قیمتی و اسناد هزینه‌ای خود تلاش می‌کنند تا سازمان حمایت و کارگروه‌های قیمتی را متقاعد کنند و بتوانند قیمت محصولات خود را افزایش دهند. این در حالی است که برخی تولیدکنندگان معتقدند حتی با افزایش بیش از 30 درصدی اخیر قیمت هنوز تناسبی بین قیمت و هزینه‌ها وجود ندارد. این در حالی است که دولت در سال 99 یک بار تایر را از سبد قیمت‌گذاری خارج کرده بود و همین موضوع تاثیر زیادی روی فعالیت این گروه بر جای گذاشته بود، با این حال با ورود مجدد دولت به مقوله قیمت‌گذاری، مشکلات تولید تایر از سر گرفته شد.
بیشتر بخوانید: ضرورت عرضه لاستیک در بورس کالا
قیمت ارز نیز روز به روز در حال افزایش است و این مساله روی قیمت بسیاری از کالاها و محصولات میانی و نهایی اثر مستقیم بر جای گذاشته و محصولاتی که تابع قیمت‌گذاری مستقیم دولتی هستند بیش از سایر کالاها از این موضوع آسیب می‌بینند و ورود به موقع تایر به بورس کالا می‌تواند بخشی از زیان آتی این صنعت را پوشش دهد؛ چراکه نیمی از مواد اولیه این صنعت وارداتی است و ارز مورد نیاز آن نیز اغلب از بازار آزاد تامین می‌شود که رشد بی‌رویه قیمت ارز مشخص است چه اثری بر هزینه‌ها خواهد گذاشت.
تولیدکنندگان صنعت تایر معتقدند عرضه این محصول در بورس کالا به تنهایی کافی نیست و دولت باید در کنار آن صادرات این محصول را نیز آزاد کند و این دو تصمیم هر دو به تایید دولت رسیده است.
به این ترتیب هر دو عاملی که می‌توانند قیمت تایر را واقعی کند – و البته با افزایش روبه‌رو سازد – در این صنعت اتفاق افتاده است. البته طبیعتا در بورس کالا قیمت بر مبنای قیمت‌های جهانی و نرخ روز ارز و هزینه‌های تمام شده صنعتگران تعیین می‌شود، به علاوه نوسانات روزانه آن تابع عرضه و تقاضا خواهد بود و مانند همه محصولات دیگر که در این بازار عرضه می‌شود، قیمت‌گذاری خواهد شد.
اما آیا شرایط مصرف‌کنندگان تغییر جدی خواهد کرد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت قیمت تایر در حال حاضر تحت تاثیر مولفه‌های واقعی نیست و هر از گاهی و به صورت شوک قیمت‌ها تغییر می‌کنند و این در حالی است که عرضه تایر در بورس کالا بساط این تغییرات ناگهانی را برمی‌چیند.
اما نگرانی که وجود دارد همزمانی عرضه تایر در بورس کالا و صادرات این محصول است. به احتمال قوی آزادسازی صادرات آن هم در شرایطی که قیمت ارز هر روز در حال افزایش است، نتیجه‌ای جز افزایش قیمت در بازار داخل ندارد و تولیدکنندگان علاقه‌ای ندارند محصولات خود را در این شرایط در داخل عرضه کنند، به خصوص آن که ایران در برخی صنایع مانند سیمان در گذشته سابقه دامپینگ کالا در خارج از کشور دارد و بازاریابی تولیدات ایرانی در رقابت با نمونه‌های خارجی ممکن است تولیدکنندگان را به سمت تبعیض قیمت در بازارهای صادراتی در قیاس با بازارهای داخل حرکت دهد.
البته به دلیل ممنوع نبودن واردات تایر، مصرف‌کنندگان پس از این با شرایطی رقابتی از نظر قیمت روبه‌رو می‌شوند و ممکن است با نزدیک شدن قیمت تایر ایرانی و وارداتی، مصرف‌کنندگان تمایلی به استفاده از نوع ایرانی این محصول نداشته باشند و همین مساله تایرسازان را در برابر شرایط جدیدی قرار دهد؛ شرایطی که در آن تولیدکنندگان در وضعیتی رقابتی هم در بازارهای جهانی و هم در بازار داخل قرار می‌گیرند و در این فضا چه تصمیمی خواهند گرفت؟ آیا تولید رقابتی و با بهره‌وری بالا و قیمت تمام شده مناسب را در دستور کار قرار خواهند داد و به این ترتیب در بازار داخلی و منطقه‌ای جایگاه مناسبی کسب خواهند کرد یا به دنبال افزایش قیمت خواهند رفت و در این مسیر بازار داخل را نیز از دست خواهند داد.
- حمزه بهادیوند چگینی - روزنامه نگار
- منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره 465
نظر شما