کارکرد سفته بازانه

بسیاری با انجام عرضه اولیه در زمان فعلی که بازار کم رمق است مخالف هستند و آن را موجب ریزش بیشتر بازار می‌دانند اما از سوی دیگر کارکرد اصلی بازار سرمایه، تأمین مالی شرکت‌ها و کسب و کارها است و اگر عرضه اولیه تعطیل شود، بازار کارکردی صرفا سفته بازانه خواهد داشت. از این رو به‌نظر می‌رسد که بهتر باشد برای تداوم عرضه اولیه سهام شرکت‌ها در بازارهای ضعیف نیز تدبیری اندیشیده شود.
در حقیقت آنچه تا کنون از عرضه اولیه در ذهن بازار شکل گرفته است، عرضه اولیه شرکت‌های بزرگ دولتی است که در یک روز چندین هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار خارج می‌کنند و با توجه به رویه سازمان خصوصی‌سازی کل این پول از بازار خارج می‌شود. اما اگر کمی در عرضه‌های اولیه یکی دو سال اخیر دقیق‌تر شویم، شاهد ورود شرکت‌های کوچک و متوسط زیادی از بخش خصوصی هستیم که اتفاقا فشار مالی اکثر آنان حتی به ۵۰۰ میلیارد تومان نیز نمی‌رسد.
از سوی دیگر با در پیش گرفتن روش جدید عرضه اولیه سهام شرکت‌های کوچک مبنی بر واسطه قرار دادن صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شاهد هستیم فشار نقدینگی این شرکت‌ها از روی بازار کمتر نیز شده است. بنابراین نگرانی افرادی که نگران خروج نقدینگی در اثر عرضه‌های اولیه هستند بی‌مورد خواهد بود.

• بیشتر بخوانید:
• ترکیبی شدن عرضه‌های اولیه

از طرف دیگر باید به یاد داشت که عمق بخشیدن به بازار سرمایه نیازمند حضور شرکت‌های کوچک، متوسط و بزرگ بخش خصوصی در آن است. شرکت‌هایی که در صنایع مختلف فعالیت کنند و نه مانند شرکت‌های بزرگ دولتی در بالادست صنایع بزرگ معدنی، فلزی و نفتی فعال باشند.
همه می‌دانیم که با عمیق شدن بازار توان چانه زنی مدیران بورس در مقابل سایر نهادهای تصمیم‌ساز اقتصادی افزایش می‌یابد؛ چرا که با افزایش تعداد شرکت‌های حاضر در بورس و همچنین افزایش تعداد سهامداران ریز و درشت بورس، مدیران بورس به عنوان مدافعان بخش بزرگی از جامعه اقتصادی کشور شناخته خواهند شد و دیگر نادیده انگاشتن بازار سرمایه برای دولتمردان غیرممکن می‌شود. بنابراین تداوم پذیرش شرکت‌ها در بورس در بلندمدت به نفع بازار است.
اما برای رفع مشکل خروج نقدینگی از بورس، در کوتاه مدت می‌توان شرکت‌های بزرگ دولتی را در صف انتظار عرضه سهام نگه داشت تا شرایط بازار مناسب شود. اما در کنار آن عرضه مداوم سهام شرکت‌های کوچک بخش خصوصی، آن هم به روش «حراج» که در عرضه اولیه سغدیر نیز آزموده شد، می‌تواند باعث رونق نسبی بازار و توجه بیشتر شرکت‌های بخش خصوصی و همچنین سهامداران خرد به بازار شود.

• محمدیوسف امین داور- مدیر سرمایه‌گذاری شرکت اطلاعات مالی پارت