بانک مرکزی برای تورم تک‌رقمی و ثبات ارز قول دهد

سهراب افسردوست، خبرنگار/ پنجاه و هفتمین مجمع سالانه بانک مرکزی همانند سال‌های قبل با تاخیری چند ماهه و بدون حضور عمومی خبرنگاران در حالی برگزار شد که با اعلام حضور رئیس جمهور شایعات بر احتمال تغییر رئیس کل بانک مرکزی به جهت مشکلات ایجاد شده توسط مؤسسات مالی غیر مجاز و همچنین التهابات ارزی وسعت گرفت. این در حالی است که با توجه به مصوبه فروردین 1395 مجلس شورای اسلامی، رئیس جمهور با سمت رئیس مجمع عمومی بانک مرکزی همانند سال قبل در این مجمع حضور پیدا می‌کند. بر خلاف این گمانه زنی‌ها مسئولان اقتصادی کشور آمده بودند تا در کنار تصویب ترازنامه سال 1395 از سیاست‌های بانک مرکزی دفاع کنند. رئیس کل بانک مرکزی بعد از ارائه گزارش پولی و اعتباری سال 1395، این سال را با توجه به رشد اقتصادی دو رقمی و تراز تجاری مثبت که هر دو طبق گفته رئیس جمهور از عوامل فروش بیشتر نفت خام در دوران پسا برجام به حساب می‌آیند، سالی درخشان توصیف کرد. وی همچنین تورم تک رقمی را از دیگر دستاوردهای اقتصادی برشمرد که به نظر کارشناسان از نتایج احاطه رکود اقتصادی بر بازار کسب و کارحاصل شده است.

تقاضایی برای خرید ارز وجود ندارد

رئیس کل بانک مرکزی در حالی از استمرار ثبات در بازار ارز صحبت کرد که نوسانات اخیر علاوه بر ضررهای اقتصادی برای فعالان عرضه اقتصادی، باعث ایجاد نگرانی عمومی در جهت کاهش ارزش پول ملی شد. همچنین هجوم نقدینگی و سفته بازی به بازار ارز، افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در این عرصه و تشدید تقاضای خرید ارز در همگان را فراهم ساخت. البته وجود صف‌های طولانی در بانک‌ها و صرافی‌ها به جهت تأمین ارز و محدودیت کمی فروش ارز از این طریق حکایت از عدم تعادل در این بازار و کم کارآمدی سیاست‌های اخیر مدیریت بازار ارز دارند. رئیس کل بانک مرکزی با توجه به عدم استقبال از طرح «گواهی سپرده مبتنی بر ارز» چنین نتیجه‌گیری کرد که تقاضایی برای خرید ارز وجود ندارد و به کارایی و نقاط ضعف چنین ابزارهایی اشاره‌ای نکرد. از دیگر موارد موفقیت بانک مرکزی انتظام بخشی به بازار پول و کاهش نرخ سود بانکی برشمرده شد.

200 هزار میلیارد ریال بار مالی

البته با توجه به بحث مؤسسات اعتباری غیر مجاز همانند سال گذشته رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد که ساماندهی به طور کامل انجام شده است ولی رئیس جمهور با مخاطب قرار دادن مقصران آن علل مشکلات بوجود آمده در این زمینه را نتیجه عدم شفافیت و نظارت برشمرد که تاکنون بار مالی بیش از 200 هزار میلیارد ریالی بر بانک مرکزی داشته است و این در شرایطی است که رقم کل تسهیلات اعطایی به 24،000 بنگاه تولیدی کوچک و متوسط در طول سال 1395 از این رقم کمتر می‌باشد.

 بانک مرکزی مکلف به روشن سازی آینده اقتصادی

همچنین یکی از حاشیه‌ساز ترین جملات رئیس جمهور «بی‌عقل» خطاب کردن مخالفان دولت بود و آن را مخالفت با منافع عمومی قلمداد کرد. رئیس جمهور در جمع مدیران عامل شبکه بانکی گشایش‌های اخیر بانکی را مورد قبول ندانست و از بانک‌ها خواست تا هر چه زودتر با تصویب قوانین و اجرای آنها از لیست سیاه «گروه ویژه اقدام مالی» (FATF) خارج شوند. وی با تاکید بر کیفیت سرمایه بانک‌ها و شفاف سازی ترازنامه آنها و با توجه به عواملی که در وجهه بانکی ایران تاثیر‌گذار هستند نظارت بیشتری را از جانب بانک مرکزی خواستار شدند. رئیس جمهور همچنین روشن سازی آینده اقتصادی کشور را از وظایف بانک مرکزی برشمرد و به پررنگ بودن نقش بانک‌ها در اعتماد مردم به دولت تاکید کرد و خبر از تقدیم سه لایحه جدید اقتصادی در زمینه پولشویی و عدم حمایت مالی تروریسم به مجلس شورای اسلامی داد.

آسیب جدی صورت‌های مالی بانک‌ها و زیان سنگین

حسن روحانی با پر اهمیت خواندن نقش بانک‌ها در اشتغال‌زایی و با انتقاد از بنگاه داری بانک‌ها بر افزایش نظارت بانک مرکزی بر مؤسسات بانکی تاکید ویژه ای داشت و افزود :رقابت مخرب چند سال گذشته بانک‌ها در اعطای سود بیشتر به سپرده‌گذاران که هنوز اقتصاد کلان با عواقب آن دست و پنجه نرم می‌کند یکی از دلایلی عنوان شده که نیازمند به پایش بیشتر دارد. دود این رقابت نه تنها در چشم سایر بازارهای مالی و اشتغال زایی رفت بلکه به آسیب جدی به صورت‌های مالی بانک‌ها و زیان سنگین آنها منجر شد.

حبس کردن پول مردم در ساختمان‌های گران قیمت

البته از دیگر انتقادهای ریاست جمهوری به بانک‌ها تعداد شعبات متعدد و نحوه تأمین مالی آنها و همچنین «حبس کردن پول مردم در ساختمان‌های گران قیمت» بود که اشاره به سیاست اشتباه برخی از بانک‌ها در سال‌های گذشته در خرید املاک و مستغلات فراوان و در نتیجه کاهش دارایی در گردش آنها بود. طبق آمار تا نیمی از دارایی بعضی بانک‌ها به صورت «مطالبات معوق»، «بدهی بانکی دولت» و «املاک و مستغلات» بوده است که از سال 1395 با مزایده قسمتی از املاک مازاد بانکی قسمت کمی از این دارایی‌های ناکارآمد به چرخه مالی بانک‌ها برگشت داده شد.

از اشتغالزایی500 هزاری تا ایجاد یک میلیون فرصت شغلی

 همچنین در زمینه اشتغال رئیس جمهور با اعلام شروع ساخت دویست هزار واحد مسکونی در سال آینده نوید ایجاد 280،000 شغل جدید در این زمینه را داد و اعلام داشت که سالانه 500 هزار شغل ایجاد شده است و در سال آینده در صورت تأمین 730 هزار میلیارد ریال بودجه، یک میلیون فرصت شغلی ایجاد خواهد شد.

در پایان رئیس جمهور از بانک مرکزی خواست تا تورم تک رقمی را حفظ کرده و همچنین طبق گفته قبلی رشد قیمت ارز را در حد پنج درصد نگه دارد.

کمبود شفافیت درترازنامه بانک‌ها

روحانی درادامه با تأکید بر اینکه باید شفافیت بانک‌ها در ترازنامه‌ها بیشتر شده و فشارها به بانک مرکزی کاهش یابد، افزود: بخش بزرگی از پایه پولی مربوط به بانک‌ها بوده و رشد پایه پولی عوارض بسیاری را به دنبال دارد که در این راستا بانک مرکزی باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کند تا بانک‌ها بر مبنای انضباط بتوانند از این خط اعتباری استفاده کنند و در نهایت به نقطه مطلوب در بانکداری دست پیدا کنیم.

رئیس جمهور با اشاره به ضرورت تکمیل اقدامات بانک مرکزی و بسته‌هایی که اخیراً برای مردم اعلام کرده، افزود: اگر بانک مرکزی نسبت به تورم تک رقمی و ثبات در بازار ارز در سال آینده به مردم قول بدهد و مردم نسبت به سال بعد و آینده‌شان مطمئن باشند، دلهره‌ها و ناآرامی بازار از بین خواهد رفت.

• شماره ۲۴۰ هفته نامه بورس - صفحه۳