سرانجام پس از بررسی و پیش‌بینی‌های فراوانی که در رابطه با نرخ دلارِ سال 97 توسط تحلیلگران و فعالان اقتصادی انجام شده بود، قیمت سه هزار و پانصد تومان برای بودجه سال آینده در نظر گرفته شد. نرخی که سال گذشته سه هزار و سیصد تومان در بودجه لحاظ شد و اکنون با افزایش تدریجی خود را به سطح سه هزار و 550 تومان رسانده است.
این افزایش در نرخ ارز مبادلاتی، نشان از نظام ارزی شناور مدیریت‌شده دارد که رئیس‌کل بانک مرکزی ایران بدان اشاره دارد. همان‌طور که می‌دانید تغییرات نرخ ارز به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر واردات و صادرات، میزان سرمایه‌گذاری، اشتغال نیروی کار، قدرت خرید مردم، تورم و بسیاری از مسائل دیگر تأثیرگذار است. (این تورم در ابتدا بر روی اقلام اساسی همچون بنزین، گازوئیل، نان و... نمود پیدا خواهد کرد) بنابراین مدیریت نرخ ارز و تصمیماتی که در این زمینه توسط سران در رأس قدرت دولت و تیم اقتصادی کشور گرفته می‌شود، برای تعاملات اقتصادی آینده و به طورکلی وضعیت اقتصاد کشور جنبه حیاتی و سرنوشت‌ساز دارد.
حال باوجود تعیین نرخ سه هزار و پانصدتومانی در بودجه سال آتی، دولت قیمت نفت را حوالی هر بشکه 50 دلار پیش‌بینی کرده است. (در حال حاضر قیمت سبد نفتی اوپک 50 تا 51 دلار در هر بشکه تعیین می‌شود. حال کارشناسان اقتصادی با در نظر داشتن ملاحظات و شرایط سیاسی بهای نفت را در محدودۀ 46-55 دلار برآورد کرده‌اند. لذا میانگین 50 دلاری برای نفت معقول به نظر می‌رسد).
چنانچه قیمت این مادۀ باارزش از نرخ مصوب بودجه 97 پایین‌تر بیاید، دولت با ارز شناور مدیریت‌شده، به منظور جبران بخشی از کمبودهای بودجه‌ای، نرخ محاسباتی دلار در بودجه را از سه هزار و پانصد تومان تعیین‌شده تا سه هزار و 800 تومان تا پایان سال آتی افزایش خواهد داد. لازم به ذکر است که از تصمیمات دولت محترم در سال آتی برداشت بیشتر از صندوق ذخیرۀ ارزی است که سبب می‌شود از منابع ریالی دولت کاسته شود، در نتیجه دولت به‌ناچار دست به دامانِ استقراض از بانک مرکزی شده که رخداد این امر نیز تورم‌زا است. این در حالی است که دولت با تعیین نرخ مذکور در لایحه بودجه، عملاً سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز را که از مدت‌ها پیش وعده عملیاتی شدن آن را داده بودند، نادیده گرفته و اکنون ولی‌ا... سیف هم از نامعلوم بودن زمان محقق شدن این مهم سخن به میان آورده است.
درواقع نرخ دلار مبادلاتی تعیین‌شده در بودجه با نرخ دلار در بازار آزاد که این روزها در محدودۀ چهار هزار و دویست تومان مورد دادوستد واقع می‌شود فاصلۀ زیادی دارد و به نظر نمی‌رسد که دلار آزاد بخواهد آن سطح از افتِ قیمتی را تجربه کند که در نزدیکی قیمت دلار مبادلاتی قرار گیرد. این در حالی است که آن طور که از شواهد و قرائن پیداست دولت قصد دارد سیاست‌های انبساطی را در این حوزه پیاده‌سازی کند و به نوعی تمایل به افزایش نرخ دلار دارد. ولو اینکه رئیس کل بانک مرکزی بگوید: (نرخ ارز در بازار آزاد به‌طور طبیعی ۴۲۰۰ تومان نیست و در آینده تعدیل‌هایی خواهد داشت).
درهرصورت همان‌طور که بارها در مطالب هفته‌نامه و بسیاری از منابع معتبر ذکرشده، تصمیم درست و منطقی این است که اجازه داده شود نرخ ارز متناسب با تورم، افزایش یابد اما متأسفانه دولت با تمام قوا سعی در پایین نگاه‌داشتن نرخ دلار دارد که این منطق قادر به پاسخگویی نیاز بازار نخواهد بود و دیر یا زود این اقدام نادرست، منجر به آزاد شدن ناگهانی فنر فشردۀ دلار به صورت تصاعدی خواهد شد که بی‌شک به پیکرۀ اقتصاد ایران لطمه وارد می‌کند.
شماره ۲۲۸ هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه ۶
نظر شما