تولد ابزار نوین تأمین مالی تولید در بورس کالا

به گزارش صدای بورس،با رونمایی از «اوراق سلف با تحویل گواهی سپرده»، بورس کالای ایران ابزار تازه‌ای را وارد مدار تأمین مالی تولید کرده است؛ ابزاری که با امکان پیش‌فروش کالا و تبدیل‌پذیری به گواهی سپرده کالایی، هم نیاز نقدینگی تولیدکنندگان را پوشش می دهد و هم یک گزینه سرمایه‌گذاری کم‌ریسک‌ و جذاب‌ برای نهادهای مالی و سرمایه‌گذاران خرد فراهم می کند.

مدیر خزانه‌داری و انبارهای بورس کالای ایران با تشریح برنامه‌های توسعه‌ای این بورس گفت: بورس کالا در حال حرکت به‌سمت تقویت و گسترش زیرساخت‌های معاملات اوراق بهادار مبتنی بر کالا است تا از طریق اوراق‌بهادارسازی، بازار کالایی کشور به مزایایی همچون توثیق دارایی‌ها، ایجاد بازار ثانویه و پیوسته، توسعه ابزارهای مالی با کارکردهای تأمین مالی، مدیریت ریسک و پوشش ریسک مجهز شود.

جواد فلاح افزود: در همین راستا، بورس کالا در پی ایجاد یک سازوکار نوین تأمین مالی کوتاه‌مدت، آسان و کارآمد برای تولیدکنندگانی است که کالای خود را در این بورس عرضه می‌کنند.

انتشار اوراق سلف مبتنی بر گواهی سپرده کالایی

فلاح توضیح داد: تولیدکنندگانی که قادر به تحویل کالا در انبارهای گواهی سپرده کالایی هستند، می‌توانند با تودیع تضامین لازم، نسبت به انتشار اوراق سلف اقدام کنند.

وی ادامه داد: در این سازوکار، تولیدکننده امکان پیش‌فروش کالایی را به دست می آورد که قرار است در آینده تولید کند؛ به این ترتیب او وجوه حاصل را به‌عنوان سرمایه در گردش در جریان تولید به کار می گیرد.

وی اظهار داشت: پس از تولید کالا و در زمان سررسید که معمولاً شش‌ماهه است، تولیدکننده کالا را در انبار قرار داده و گواهی سپرده کالایی دریافت می‌کند و این گواهی را به خریدار اوراق سلف تحویل می‌دهد.

مزیت نسبت به معاملات سلف سنتی

مدیر خزانه‌داری و انبارهای بورس کالا تأکید کرد: اگرچه معاملات سلف در بازار فیزیکی بورس کالا جریان دارد، اما روش جدید از این منظر متمایز است که به‌دلیل تبدیل‌پذیری اوراق به گواهی سپرده، قابلیت سرمایه‌گذاری نهادهای مالی را فراهم می‌کند.

وی ادامه داد: در نتیجه، صندوق‌های کالایی، شرکت‌های تأمین سرمایه، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاران خرد می‌توانند از این ابزار بهره‌مند شوند. همچنین وجود بازار ثانویه فعال، این امکان را ایجاد می‌کند که سرمایه‌گذاران پیش از سررسید نسبت به انتقال مالکیت اوراق اقدام کنند.

وی افزود: در صورت نگهداری اوراق تا سررسید به‌جای تحویل کالا، گواهی سپرده کالایی تحویل داده می‌شود و از آنجا که گواهی سپرده در کالاهای صنعتی سررسید ندارد، این ویژگی برای نهادهای مالی مزیت محسوب می‌شود.

جذابیت سرمایه‌گذاری در اوراق سلف کوتاه مدت

فلاح با تشریح مزیت‌های مالی این ابزار گفت: این اوراق از منظر سرمایه‌گذاری، جذاب‌تر از گواهی سپرده کالایی هستند. به این دلیل که قیمت اوراق سلف به‌صورت طبیعی پایین‌تر از قیمت نقد کالا کشف می‌شود و سرمایه‌گذار می‌تواند کالا را با تخفیف خریداری کند.

وی افزود: برای مثال اگر قیمت نقد کالایی ۱۰۰ تومان و نرخ بهره ۲۰ درصد باشد، قیمت سلف حدود ۱۰ درصد پایین‌تر یعنی حدود ۹۰ تومان کشف خواهد شد. علاوه بر این، در اوراق سلف به‌دلیل عدم تحویل کالا به انبار در زمان خرید، هزینه انبارداری وجود ندارد، در حالی‌که خریدار گواهی سپرده موظف به پرداخت هزینه انبارداری است. بنابراین از منظر مالی، اوراق سلفی که در سررسید به گواهی سپرده تبدیل می‌شود، جذابیت بالاتری نسبت به گواهی سپرده دارد.

قابلیت ورود صندوق‌ها و اشخاص حقیقی

وی تصریح کرد: با توجه به حذف ریسک‌های محتمل مرتبط با تحویل کالا و تبدیل قطعی اوراق در سررسید به گواهی سپرده، صندوق‌های طلا، صندوق‌های چندکالایی، نهادهای مالی و اشخاص حقیقی می‌توانند بدون نگرانی در این اوراق سرمایه‌گذاری کنند.

عرضه‌کنندگان بالقوه برای استفاده از ابزار جدید

فلاح گفت: در حال حاضر با عرضه‌کنندگان بالقوه که زیرساخت‌های لازم برای گواهی سپرده کالایی را ایجاد کرده و انبار آنها در بورس کالا پذیرش شده است، مذاکره می‌کنیم. تمامی این انبارها امکان بهره‌گیری از این ابزار را دارند و می‌توانند درخواست خود را برای انتشار این اوراق ارائه دهند.

فرایند پذیرش و انتشار اوراق

وی درباره سازوکار انتشار این اوراق افزود: با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار و هیئت پذیرش بورس کالا، اختیار پذیرش این اوراق به بورس کالا تفویض شده است. در این چارچوب، نهاد مالی از طریق مشاور پذیرش، درخواست انتشار اوراق را همراه با گزارش توجیهی و مشخصات قرارداد ارائه می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: بورس کالا پس از تعیین تضامین توسط عرضه‌کننده، فرایند بررسی را انجام داده و مشخصات قرارداد در هیئت‌مدیره بورس کالا تصویب می‌شود؛ پس از طی این مراحل، اوراق منتشر می‌شود.

تسهیل و تسریع فرایند به دلیل کوتاه‌مدت بودن اوراق

فلاح در پایان تأکید کرد: با توجه به این‌که این اوراق کوتاه‌مدت و حداکثر شش‌ماهه هستند، با همکاری سازمان بورس، فرایند پذیرش و انتشار آنها تسهیل و تسریع شده است تا تولیدکنندگان بتوانند در زمان کوتاه‌تری از این ابزار تأمین مالی بهره‌مند شوند.