بازار سرمایه کشور در شرایط کنونی با مجموعهای از متغیرهای داخلی و بینالمللی روبهروست که میتوانند مسیر حرکت آن را در سه سناریوی متفاوت رقم بزنند. این سناریوها نه تنها بر رفتار سرمایهگذاران تاثیر مستقیم دارند، بلکه روند بازار ارز، نرخ بهره و انتظارات تورمی را نیز تحت تأثیر قرار میدهند. تحلیل این سناریوها میتواند به فعالان بازار کمک کند تا تصمیمات آگاهانهتری اتخاذ کنند.
سناریوی خوشبینانه: توافق جامع و رفع تحریمها
در خوشبینانهترین سناریو، مکانیسم ماشه فعال نمیشود و مسیر مذاکرات به توافق جامع منتهی میشود. در این حالت، خطر تنشهای نظامی از سر کشور دور میشود و چشمانداز کسبوکار و امنیت سرمایهگذاری بهبود مییابد. در چنین فضایی، بازار سرمایه به عنوان گزینه برتر میانمدت برای رشد شناخته میشود. گروههای حمل و نقل، حوزه لجستیک و دریایی و همچنین نهادهای مالی مانند بانکها و شرکتهای بیمه بیشترین بهره را از این شرایط خواهند برد. با کاهش انتظارات تورمی، بازار ارز نیز میتواند روند نزولی به خود بگیرد و وارد کانال ۸۰ هزار تومان شود، هرچند متغیرهای بنیادی مانند رشد نقدینگی، رشد پایین اقتصادی و تورم بالای ۴۰ درصد هنوز پتانسیل افزایش نرخ ارز را فراهم میکنند. در این سناریو، انتظار میرود بانک مرکزی به سمت کاهش نرخ بهره حرکت کند و جریان نقدینگی آزاد شده به بازارها از جمله بازار سرمایه وارد شود. این امر میتواند تحرک مشاغل و کسبوکارها را افزایش دهد و ورود پول به بازار سهام را تسهیل کند. با این حال، مشکلات ساختاری همچنان پابرجا خواهند بود؛ ناترازی انرژی و محدودیتهای مالی همچنان بر تولید اثرگذار خواهند بود.
سناریوی میانه: فعالسازی محدود مکانیسم ماشه
در حالت میانه، مکانیسم ماشه به صورت محدود فعال میشود و سایه تهدید تحریمها همچنان بر اقتصاد باقی میماند. چنین وضعیتی مشابه دو ماه گذشته پس از شروع تنشهای اخیر خواهد بود؛ بازار سرمایه با نوسانات همراه خواهد بود و بسته به اخبار سیاسی مثبت یا منفی، دچار اصلاح یا رشد مقطعی میشود. در این سناریو، نرخ بهره بدون ریسک همچنان در سطوح بالا باقی میماند و فشارهای ناشی از متغیرهای اقتصاد کلان همچنان وجود خواهد داشت. تورم پایدار و رشد نقدینگی در نیمه دوم سال احتمالاً افزایش خواهد یافت. انتشار اوراق بدهی توسط دولت، جریان نقدینگی را به سمت بازار بدهی هدایت میکند و بخش قابل توجهی از سرمایهگذاران از بازار سهام فاصله میگیرند. بازار ارز نیز در این سناریو احتمالاً بین ۹۵ تا ۱۱۰ هزار تومان نوسان خواهد کرد و فضای کلی اقتصاد همچنان با عدم اطمینان همراه خواهد بود.
سناریوی بدبینانه: فعالسازی کامل مکانیسم ماشه و تشدید تنشها
در سناریوی بدبینانه، مکانیسم ماشه به طور کامل فعال میشود و خطر تحریمهای ذیل فصل هفت سازمان ملل یا تنشهای نظامی افزایش مییابد. در چنین شرایطی، خروج سرمایه از بازار سرمایه سرعت خواهد گرفت و جذابیت سهام کاهش مییابد. نرخ ارز و انتظارات تورمی روند صعودی شدیدی را تجربه میکنند و ممکن است از ۱۱۵ تا ۱۲۰ هزار تومان فراتر روند. شرکتهای صادراتمحور با وجود افزایش نرخ ارز، به دلیل ریسکهای امنیتی و سرمایهگذاری، از رشد قابل توجهی برخوردار نخواهند شد. در بخش تولید نیز محدودیتهای انرژی و سختگیریهای مالی از سوی بانک مرکزی مانع توسعه شرکتها میشود و احتمالاً رشد اقتصادی همچنان پایین باقی میماند. در چنین فضایی، بازار سرمایه نه تنها بازده قابل توجهی نخواهد داشت، بلکه سرمایهگذاران باید برای مواجهه با نوسانات شدید و ریسکهای بالاتر آماده باشند.
با توجه به تحلیل سه سناریو، روشن است که مسیر مذاکرات هستهای و سیاستهای بانک مرکزی نقش محوری در تعیین روند بازار سرمایه دارند. سناریوی خوشبینانه با توافق جامع میتواند بازار سرمایه و گروههای منتخب اقتصادی را تقویت کند، در حالی که سناریوی میانه شرایط نوسانی و متغیر اقتصادی محدود ایجاد خواهد کرد و سناریوی بدبینانه فشارهای شدید بر بازار و اقتصاد را تشدید خواهد کرد. در نهایت میتوان گفت، سرمایهگذاران باید ضمن پایش اخبار سیاسی و اقتصادی، توجه ویژهای به متغیرهای بنیادی و سیاستهای پولی داشته باشند تا بتوانند در هر سناریو استراتژی مناسب اتخاذ کنند و ریسکهای موجود را مدیریت نمایند. بازار سرمایه ایران در شرایط فعلی همچنان حساس و وابسته به تحولات داخلی و بینالمللی است و تحلیل دقیق سناریوها میتواند درک بهتری از فرصتها و تهدیدهای پیشرو ارائه دهد.
-
علی صادقین - مشاور مالی و سرمایه گذاری
-
شماره ۶۰۵ هفته نامه اطلاعات بورس
نظر شما