قیمت‌ها در بورس‌ها را چگونه مدیریت کنیم؟

به گزارش صدای بورس، بورس‌ها برای اطمینان از صحت قیمت‌های کشف شده در بازارها، از دو مکانیسم «حذف خودکار سفارشات» و «ایجاد وقفه‌های معاملاتی» به‌مدت چند دقیقه تا چند ساعت، استفاده می‌کنند. سازوکار مکانیسم‌های کنترل سفارشات و معاملات معمولا بر مبنای سطوح نوسان قیمت، عمل می‌کنند.

۱- از آنجا که ممکن است مجموعه رخدادهایی که تاثیر با اهمیت بر قیمت دارند از ساعت پایانی معاملات روز قبل تا پیش از ساعت شروع معاملات در روز جاری، به وقوع پیوسته باشند، معمولا شروع معاملات با یک «حراج تک قیمتی» و «بدون دامنه نوسان» (No Price Limit) آغاز می‌شود که معمولا به آن دوره «پیش گشایش» گفته می‌شود. قیمت کشف شده در فرآیند «پیش گشایش»، قیمت «مبنا» نامیده می‌شود و نوسانات بعدی بازار بر مبنای میزان انحراف یا اختلاف با «قیمت مبنا» محاسبه شده و مبنای تصمیمات قرار خواهند گرفت. البته ناظر بازار می‌تواند در صورتی‌که قیمت کشف شده در این دوره را غیرطبیعی تشخیص دهد، دستور تکرار فرآیند پیش گشایش را فقط برای یکبار دیگر صادر نماید، اما امکان جلوگیری از انجام معاملات را نخواهد داشت.
۲- در حین ساعات معاملات پیوسته، اگر ثبت یک سفارش خرید یا فروش در سامانه معاملات سبب شود که قیمت بیش از ۱ درصد نسبت به آخرین قیمت معامله قبلی (که ممکن است چند ثانیه یا چند دقیقه پیش انجام شده باشد) تغییر یابد، سیستم معاملات به صورت خودکار جلوی اجرای آن سفارش را گرفته و آن سفارش را حذف خواهد کرد اما روند معاملات را متوقف نخواهد کرد. این محدودیت با هدف جلوگیری از نوسانات بازار از طریق ممانعت از ثبت سفارش‌های با حجم بسیار بالا و نامتناسب با مجموع سفارشات بازار (Fat Finger Limit) و همچنین «تغییر قیمت‌های شدید» که معمولا به «نوسانات بالا» در قیمت سهام هم منجر خواهد شد، طراحی شده است.
۳- اگر «تغییرات قیمت» طی یک روز از حد مشخصی (بیش از ۲۰ درصد) فراتر رود، مکانیسم‌های متوقف کننده معاملات به صورت خودکار و در چند مرحله ( ۷، ۱۳ و ۲۰ درصد) فعال شده و سیستم معاملات را به صورت موقت (از ۱۵ دقیقه تا چند ساعت) متوقف می‌کنند.
۴- برخی بورس‌ها بر روی «تغییرات قیمت» حساسیت بیشتری به خرج داده و چنانچه تغییرات قیمتی در مدت بسیار کوتاهی (مثلا کمتر از ۵ دقیقه) از حد مشخصی (مثلا ۵ درصد) فراتر روند نیز از مکانیسم‌های «وقفه معاملاتی» استفاده می‌کنند. اما اگر تغییرات قیمتی با سرعت کمتری رخ دهند، فقط محدودکننده‌های «تغییرات قیمت» در سطوح مشخص شده بند ۳، عمل خواهند کرد. (جدول شماره ۱)