پیشنهاد برای سرمایه‌گذاران بورس برای عبور از بحران

حسین بوستانی، رئیس هیات مدیره کارگزاری آسمان در گفت و گو با صدای بورس، گفت: در هفته گذشته و بعد از سه دهه، کشور برای بار دیگر شاهد یک تجاوز دیگر و شروع یک جنگ‌ تحمیل شده‌ است تمام عیار دیگر بود که به واسطه آن موجی از نگرانی و ابهام در تمام بازارهای کشور شکل گرفت.

وی افزود: بازارهای مالی در تمام دنیا بعنوان حساس‌ترین بازار شناخته میشود. بورس تهران از این قاعده مستثنا نبوده با شروع تنش اخیر بازار سرمایه مستعد شکل گیری «بیش‌واکنشی» و رفتار هیجانی سرمایه‌گذاران شد. توقف موقت فعالیت بورس‌ها در شرایط بحرانی در تمام دنیا امری متداول است و سازمان بورس نیز بر همین اساس و به استناد قوانین خود، تصمیم به تعطیلی چند روزه معاملات در بورس گرفت.

بوستانی ادامه داد: حال در شرایطی که وضعیت جنگی همچنان در کشور برقرار است این سوال مطرح میشود که آیا بازگشایی بازارها در امتداد تنش‌هائی که پایان نیافته، تصمیم درستی است یا خیر ؟

این کارشناس بازار سرمایه افزود: باید توجه داشت تصمیم سازمان بورس و شورای عالی بورس هم در توقف بازار و اکنون نیز در بازگشایی مجدد آن، هر دو کاملا درست و به جا بوده چرا که توقف بورس‌ها در شرایط بحرانی در هیچ جای دنیا دائمی نبوده و صرفا به منظور ایجاد فرصتی کافی برای تحلیلگران بازار و جلوگیری از شکل‌گیری رفتارهای مخرب و هیجانی صورت می‌گیرد که همین رویه نیز در بورس تهران عیناً رعایت شده است.

به گفته رئیس هیات مدیره کارگزاری آسمان، باید توجه داشت که طولانی شدن تعطیلی بازار، قابلیت «نقدشوندگی» را به عنوان یکی از محوری‌ترین مزیتهای بورس دچار خدشه می‌کند و این موضوع در میان مدت، خود می‌تواند به اندازه ریسک جنگ برای اعتبار بورس مخرب باشد.

وی خاطرنشان کرد: لذا با توجه به نامشخص بودم زمان اتمام شرایط جنگی در کشور از یک سو و فراهم شدن فرصت لازم جهت تحلیل اوضاع توسط فعالان بازار از سوی دیگر، بازگشایی بورس از سوی شورای عالی بورس در جلسه امروز عصر تصمیمی کاملا به جا و درست خواهد بود که امید می‌رود با رفتار عقلایی سرمایه‌گذاران امکان عبور ایمنِ بورسِ کشورمان از برهه حساس کنونی را فراهم کند.

بوستانی با اشاره به اینکه تاریخ نشان داده است بحران‌های سیاسی و اقتصادی می‌تواند منجر به ایجاد نوسانات شدید و پیش‌بینی نشده در بازارها شود.افزود: در این شرایط مهم‌ترین سوال این است که رفتار سرمایه‌گذاران به چه ترتیب تحت‌الشعاع این نوسانات قرار می‌گیرد و بهترین استراتژی سرمایه‌گذاری چیست؟

کارشناس بازار سرمایه افزود: بر اساس نظریات مالی رفتاری، افراد در شرایط بحرانی دچار سوگیری «زیانگریزی» می‌شوند و چون مستعد وحشت هستند، غیرمنطقی رفتار کرده و احساسات آنها مانع از رفتار درست میشود. به عبارت دیگر به جای اینکه سرمایه‌گذار «ریسک گریز» باشد، بیشتر «ضرر گریز» شده و حتی شاهد «بیش‌واکنشی» آنها هستیم.

به گفته بوستانی، سرمایه‌گذار «ریسک‌گریز» جوانب احتیاط را رعایت کرده و تمایل به حفظ سرمایه خود دارد، اما در سوگیری «زیان‌گریزی» درد عاطفی ناشی از ضرر بسیار بیشتر از لذت کسب سودی معادل آن، احساس میشود. این حالت باعث واکنش‌های شدید و وحشت‌زده سرمایه‌گذاران در شرایط بحرانی شده و آنها را به فروش بی منطق دارایی‌های خود ترغیب می‌کند .

وی خاطرنشان کرد:سرمایه‌گذار وحشت‌زده‌ای که در تله «زیان‌گریزی» گرفتار شده دچار اضطراب مداوم بوده و به واسطه ترس و بدبینی، فرصتهای پیش رو را از دست داده و دارایی خود را بدون در نظر گرفتن ارزش واقعی آن، می‌فروشد.

رئیس هیات مدیره کارگزاری آسمان به راه‌حل‌های موجود برای سرمایه‌گذاران پرداخت و گفت: حال سوال اینجاست که با توجه به تنش جدی حاکم بر کشور و جنگ شکل گرفته چه باید کرد؟ باید گفت که سرمایه‌گذاران قبل از هر چیز باید به خود مسلط بوده با آگاهی از تله‌های روانشناختی، مراقب نیفتادن در دام آنها باشند.سرمایه‌گذاران قبل از هر چیز باید به این واقعیت توجه کنند که در شرایط جنگ، تمام بازارها مثل بازار سرمایه دچار آشفتگی بوده و جابجایی بی‌هدف و هیجانی منابع بین بازارها با احتمال بسیار بالا به ضرر نهایی آنها منجر خواهد شد.

وی افزود: سرمایه‌گذاران نباید فراموش کنند که به تایید تاریخ، هیچ بحرانی دائمی نبوده و بازارها از همه بحران‌ها عبور کرده و باز هم خواهند کرد.سرمایه گذاران باید سبد دارایی خود را مرور کرده و دارایی‌های با ارزش ذاتی ضعیف و در معرض ریسک را بفروشند اما دقت کنند که از ترس افراطی دوری کرده و درگیر فروش افراطی نشوند.

بوستانی در پایان گفت: دوری از اغتشاش ذهنی و شناسایی سهام شرکت‌های با اصول بنیادی قوی باید همچنان مد نظر قرار گیرد. عطف به بند بالا داشتن انضباط فکری برای انجام خریدهای مناسب و به موقع باید همچنان در دستور کار سرمایه‌گذاران باشد. در نهایت، پایبندی به اصل همیشگی چینش یک سبد دارایی متنوع برای پوشش ریسک و استفاده از ابزارهای نوین مثل اوراق اختیار ضرورت دارد.