پیشنهاداتی برای اصلاح بازار

از عملکرد مثبت ریاست سازمان بورس می‌توان به توسعه نهادهای مالی، سبدگردان‌ها و صندوق‌ها که می‌توانند به کاهش نوسان پذیری، ریسک‌های بازار و بهبود فضا برای سرمایه‌گذاری گسترده در بازار کمک کند اشاره کرد.
نکته منفی نیز اعمال محدودیت‌های بسیار بر نیروی پیشران بازار سرمایه که بازار معاملات ثانویه سهام است به نوعی فعالیت افرادی که خواستار سرمایه‌گذاری در بورس بودند را به‌شدت سخت کرد. از نمونه این سخت گیری‌ها می‌توان به پیام‌های ناظر در رابطه با عدم تایید معاملات اشاره کرد درحالی که سازمان بورس نسبت به سهامداران ناظر نیست و در واقع نظارت سازمان بورس بر ناشران، نهادهای مالی و شرکت‌هاست.
درحال حاضر دارندگان سهام تحت نظارت سازمان بورس نیستند مگر اینکه به سبب انجام تخلف سازمان بورس و اوراق بهادار در مجامع قانونی از آنها شکایت کند که در چنین حالتی باید اثبات شود. این بدین معنی است که سازمان بورس نمی‌تواند به صورت قائم به راس نسبت به خرید و فروش سهام افراد ورود کند و قانون نیز این اجازه را نمی‌دهد.
درمجموع عملکرد عشقی منفی بود زیرا توجهی که باید و شاید به مهمترین بخش بازار سرمایه که بازار سهام است را نداشت، ضمن اینکه تصمیماتی گرفته شد که تاثیر منفی نیز بر آن گذاشت. اهم اقداماتی که در حال حاضر باید انجام شود در حوزه توسعه سازمان‌ها و نهادها است که پیشرفت خوبی را رقم زده است.
اما اقدام مهم‌تر این است که نیروهای مکرر دارای اثر منفی و کنترل کننده بر بازار ثانویه معاملات از قبیل بازارگردان، حجم مبنا و دامنه نوسان و پس از آنها ابطال معاملات توسط ناظر بازار که کاری غیرقانونی است برداشته شود. اگر این نیروها کاهش پیدا کرده و حذف شوند، بازار ثانویه رونق گرفته و خود به خود منجر به رونق بازار اولیه که تامین مالی صنعت و تشکیل سرمایه است خواهد شد. اما زمانی که بازار ثانویه رونق نداشته باشد ناخودآگاه کارکرد بازار سرمایه که خود تامین مالی بازار اولیه است را مخدوش می‌کند.
با اینکه در حوزه سبدگردان، مدیریت مالی و غیره در بازار سرمایه شاهد گشایش بودیم اما به نظر می‌رسد سازمان بورس در حوزه اعطای مجوز مخصوصا به شرکت‌های کارگزاری حالتی خاص و پیچیده‌ را در پیش گرفته است. برای مثال در صورت‌های سهام ترکیب سهامدار حقیقی و حقوقی اجباری است که به نظر می‌رسد می‌توانستند با رویکردی حداکثری و مثبت‌تری به این موضوع نگاه کنند.

• امیر سیدی - کارشناس بازار
• شماره ۵۳۳ هفته نامه اطلاعات بورس