صندوق‌ها هنوز جای رشد دارند و می‌توانند صندوق‌های جدید با تعاریف جدید وارد بازار شوند. به نظر می‌رسد وجود این صندوق‌ها باعث شده است که ابزار بسیار مناسبی را برای جلب مردم به بازار سرمایه داشته باشیم در غیاب صندوق‌ها دعوت مردم به بازار سرمایه هم ریسک زیادی به مردم و هم به بازار تحمیل می‌کند، مردم به دلیل پیچیدگی‌هایی که ارزش‌گذاری سهام دارد نمی‌توانند به درستی سهم را انتخاب کنند و همین باعث نامتعارف شدن قیمت سهم می‌شود ولی این مساله را در صندوق‌ها نداریم.
دسته دوم ابزارها مربوط به تامین مالی هستند که تقریبا از سال ۸۸ با آمدن اوراق اجاره شروع به کار کرد و از سال ۹۴ با توسعه بازار بدهی ابزارهای تامین مالی مبتنی بر بدهی از جمله اوراق اجاره، سلف، مرابحه و اسناد خزانه، بسیار متنوع شدند که بسیار مفید است طوری که در سال‌های اخیر بخصوص در سال ۱۴۰۱ که سیستم بانکی با محدودیت منابع مواجه بود این منابع مالی توانست بخشی از تامین منابع مالی دولت را انجام دهد.
دسته سوم ابزار مشتقه هستند که در ۳-۲ سال اخیر وارد بازار سهام شدند و شامل فیوچر و آپشن و ... می‌شوند که هنوز جای کار دارند و مهمترین مشکلشان بحث کنترل ریسک این ابزارهاست، در همه دنیا به دلیل پیچیدگی گروه مشتقات، سامانه‌های بسیار پیچیده محاسباتی روی آن‌ها سوار می‌شود که هم بورس هم ناشر و هم کارگزار و هم مشتری بتوانند خود را از ریسک این ابزارها دور کرده و از آن‌ها به خوبی استفاده کنند ولی ما آن سامانه‌ها را در ایران نداریم و به دلیل پیچیدگی‌هایی که دارد سازمان بورس آن‌را برعهده کارگزاری گذاشته است، بسیاری از کارگزاری‌ها این ریسک را نپذیرفته‌اند و آن‌هایی که پذیرفته‌اند تقریباً با پذیرش ریسک زیاد و گرفتن وثایق کافی از مشتریان معتبرشان سعی کردند این زمینه را پوشش دهند، به همین دلیل این ابزار هنوز خیلی فعال نشده است. هرچند نسبت به قبل حجم فعالیتش بیشتر شده اما بنظر می‌رسد اگر این ابزارهای کنترلی فعال شوند مثل بقیه دنیا گردش معاملات مشتقات می‌تواند تا دوبرابر گردش معاملات سهام و اوراق بدهی باشد و ما تا رسیدن به آن فاصله خیلی زیادی داریم که عمده آن به دلیل بحث نرم‌افزاری است.
هریک از این ابزار اثرگذاری خود را دارد اما اگر هدف ما جلب سرمایه و دعوت مردم به بازار سرمایه باشد، اصلی ترین ابزاری که وجود دارد و می‌توایم به مردم ارائه کنیم و خیلی خوب می‌تواند این وظیفه را انجام دهد طیف متنوعی از صندوق‌های سرمایه گذاری است.
سازمان بورس باید در توسعه ابزارها فعال‌تر عمل کند، در بحث صندوق‌های سرمایه گذاری، دادن مجوز بیشتر به نهادهایی که می‌توانند مدیریت صندوق انجام دهند و در اعطای مجوز تخصیص صندوق‌ها نیز خست نداشته باشد، چون افزایش تعداد و اندازه صندوق‌ها در نهایت به رشد بازار کمک می‌کند. مشتقات هم باید گسترش پیدا کند، سازمان باید به طور جدی یا از طریق مدیریت فناوری بورس تهران یا از طریق شرکت‌های خصوصی و استارتاپ‌هایی که می‌توانند در این زمینه کمک کنند بستر لازم را برای سرمایه‌گذاری در این ابزار فراهم کند.
- علیرضا توکلی کاشی - معاون توسعه کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران
- شماره ۴۹۶ هفته نامه اطلاعات بورس
نظر شما