در حوزه شرکت‌های استارتاپی در کشور مشکل اساسی استراتژی خروج باعث شده که آن اکوسیستم استارتاپی در کشور شکل نگیرد یعنی ابزارهای خروج سهامداران ابتدایی و در واقع بنیان‌گذاران استارتاپ‌ها را فراهم نکرده‌ایم. در اکوسیستم استارتاپی کارآمد بنیان‌گذاران و سرمایه‌گذاران اولیه که در استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند این فرصت را پیدا می‌کنند که از طریق واگذاری سهام در مراحل بعدی توسعه مثلا واگذاری به صندوق‌های vc یا سرمایه‌گذاران خطرپذیر یا از طریق عرضه عمومی در بورس IPO از گردش و چرخه سهامداران استارتاپی خارج شوند که طبیعتا خروج اینها از آن استارتاپ باعث می‌شود که پس از آن به سرمایه‌گذاران اولیه یا حتی سرمایه‌گذاران مخاطره‌پذیر در استارتاپ‌های دیگر تبدیل شوند.
به عبارتی چرخه تولید استارتاپ‌ها اینگونه است که سرمایه‌گذاران اولیه یا بنیان‌گذاران بعد از مدتی این امکان را دارند که از آن بیزنس خارج شده و به دلیل اینکه سهام آنها رشد قابل ملاحظه‌ای پیدا می‌کند و همچنین منابع مازادی دارند که این فرصت را در اختیار آنها می‌گذارد تا وارد استارتاپ‌های جدید شوند. در نتیجه این چرخه سرمایه‌گذاری باعث می‌شود که شاهد ایجاد فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری و خلق استارتاپ‌های جدید باشیم یعنی اکوسیستمی شکل می‌گیرد که هر روز بزرگتر می‌شود و منابعی ایجاد می‌کند که دوباره صرف سرمایه‌گذاری در فرصت‌های جدید می‌شود.
متاسفانه اما این اکوسیستم در کشور ما ایجاد نشده است. یعنی با وجود اینکه استارتاپ‌هایی داریم که موفق هم شدند و رشد قابل ملاحظه‌ای داشتند ولی فرصت خروج برای سهامداران آن فراهم نکردیم و عملا سهامداران اولیه همچنان سهامدار استارتاپ‌ها هستند بنابراین اگر بتوانیم در بازار سرمایه فرصتی برای استارتاپ‌ها فراهم کنیم تا برای مثال اتفاقی که برای تپسی افتاده، برای دیگر شرکت‌های استارتاپی هم بیفتد و این شرکت‌ها پذیرش و سهام آنها عرضه شود، استراتژی خروج مدنظر شکل می‌گیرد و این فرصت برای سرمایه‌گذاران اولیه این استارتاپ‌ها فراهم می‌شود که بتوانند در صورت لزوم کل یا بخشی از سهام خود را واگذار کرده، از بیزنس خارج شده و بیزنس جدیدی را شروع کنند. در این مورد سال‌هاست که در حال صحبت و کار کردن بر روی آن هستیم؛ همچنین برنامه‌های مختلفی از طرف سازمان بورس و فرابورس اعلام می‌شود ولی به نتیجه قطعی نرسیده است. حال اما به تازگی دوباره مدیرعامل فرابورس خبر از برنامه جدید فرابورس داده که در این حوزه جدی‌تر وارد خواهند شد. به نظر می‌رسد قدم خوبی خواهد بود اگر این فرصت را ایجاد کنیم که شرکت‌ها بتوانند در فرابورس سهام خود را عرضه کنند. اینکه این سهام در بازار خاص و به سهامداران خاص و دارای صلاحیت عرضه شود یا به همه سهامداران موضوعی است که بیشتر باید روی آن بررسی صورت گیرد ولی معمولا در دنیا در بورس‌های معمولی عرضه می‌شوند و هر سهامداری که علاقه به سهام این شرکت‌ها داشته باشد می‌تواند آن سهام را خریداری کند. نیازی به تفکیک سهامداران نیست، درست است که این شرکت‌ها ممکن است ریسک بیشتری داشته باشند اما از طرفی هم رشد قیمت خیلی سریع‌تری دارند یعنی عملا بازده خیلی بیشتری ایجاد می‌کنند و سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر می‌توانند از این فرصت سرمایه‌گذاری استفاده کنند.
- منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۴۷۵
نظر شما