به گزارش صدای بورس، انتخابات آمریکا برخلاف آن که گفته می‌شود اثرگذاری چندانی بر اقتصاد و روابط سیاسی ایران ندارد اما از هفته‌ها قبل اثراتش بر بازارهایی چون ارز داشته و افزایش قیمت‌ها را نیز شاهد بودیم .در بسیاری از موارد دیده می‌شود که افراد برای خرید و فروش در بازارهای مختلف دست نگه داشته‌اند تا ببینند بایدن راهی کاخ سفید می‌شود یا ترامپ برای چهار سال آینده هم در کاخ سفید جا خوش خواهد کرد.
احیای برجام جان باخته
با توجه به فضای موجود به نظر می‌رسد ماندن پرزیدنت ترامپ در کاخ سفید، روزگار اقتصاد ما را سیاه‌تر از آنچه هست می‌کند و انتخاب جو بایدن، نفس مصنوعی موقتی را به تن بی‌جان اقتصاد حواله خواهد کرد.با ماندگاری ترامپ بر مسند قدرت، احتمالا فشار تحریم‌های موجود افزایش یافته و فضای بسته‌ای که سال‌هاست اقتصاد ایران را به انزوا کشانده، به بن‌بست تنگ‌تری بدل خواهد شد اما در اذهان عمومی تصور می‌شود روی کار آمدن بایدن به معنای بهبود شرایط اقتصادی ایران و قهرمان احیای برجام جان باخته است.
عدم تغییر مواضع
با این حال اقتصاددانان و کارشناسان مختلف برخلاف اینکه بایدن را ناجی برای فرار از تنگنای اقتصادی موجود بدانند، بیشتر انتخاب آن را یک گشایش اقتصادی مقطعی قلمداد می‌کنند چرا که معتقدند پرزیدنت شدن مجدد دونالد ترامپ و یا انتخاب جو بایدن به دلیل جو روانی که در جامعه و بازارهای مختلف به راه می‌اندازد در کوتاه‌مدت تاثیرات شدیدی به جای خواهد گذاشت، اما در بلند مدت در نهایت هر دو پرزیدنت آمریکا هستند و طبق اظهارنظرهای هر دو نفر در رابطه با ایران، مواضعشان بی تغییر خواهد بود. با این حساب انتخاب ترامپ یا بایدن، مسئله اقتصاد ما و درمان زخم‌های نشسته بر تن نالانش نیست بلکه راهکار حل مشکلات اقتصادی ما در دل اقتصادمان نهفته است و نه در روی کار آمدن بایدنِ قهرمان یا پرزیدنت ماندن ترامپ.
تاثیر یکسان واحتمال سقوط دلار
حسین میری، فعال بازار سرمایه با یکسان خواندن اثر انتخاب هر یک از کاندیداهای رئیس جمهوری آمریکا بر اقتصاد ایران اظهار داشت: تاثیر روی کار آمدن بایدن یا ترامپ بر اقتصاد ما در میان مدت و بلندمدت یکسان خواهد بود. اما در کوتاه مدت به نظر می‌رسد با انتظاراتی که در بازار وجود دارد و با توجه به موضوع برجام و حضور بایدن در دولت قبلی آمریکا که در آن زمان با برجام موافق بوده است به نظر می‌رسد با انتخاب بایدن این انتظار وجود دارد که بر تصمیم‌گیری‌های آنی سرمایه‌گذاران تاثیرگذار باشد و در نتیجه برخی از پارامترها را جابه‌جا خواهد کرد. البته ممکن است نرخ ارز کاهشی شود و قیمت برخی کالاها نیز به سمت کاهش برود.
میری ادامه داد: اگر ترامپ همچنان رئیس جمهور آمریکا بماند به نظر می‌رسد که بازار دوباره مکث کند تا نحوه برخورد ایران با توجه به سیاست‌های کلی دولت آمریکا که اخیرا در برابر ایران اجرایی کرده است مشخص شود. به احتمال زیاد با رئیس جمهوری ترامپ این سیاست‌ها به شکل دیگری ادامه خواهد داشت و باید دید ادامه این سیاست‌ها به کجا خواهد رسید.
این کارشناس بازار سرمایه میزان کاهش قیمت دلار را بسته به عمق اتفاقات پیش روی انتخابات آمریکا دانست و افزود: اگر بایدن انتخاب شود دلار کاهش چشمگیری خواهد داشت. همچنین مشابه چنین تجربه‌ای را در اواخر سال ۹۷ نیز که قیمت دلار تا ۱۹ هزار تومان بالا رفت و سپس در اثر اتفاقاتی که رخ داد تا حدود ۱۰ هزار تومان نیز کاهش پیدا کرد و در واقع یک کاهش ۵۰ درصدی را از خود نشان داد مشاهده کرده‌ایم.در مجموع توجه به این تجربه نشان می‌دهد که دلار می‌تواند تا ۵۰ درصد نیز ارزان شود. البته در اثر انتخاب بایدن رسیدن دلار به ۱۴ تا ۱۵ هزار تومان دور از ذهن نخواهد بود.
اثر هیجانی وضرورت شفاف سازی روابط
علی سنگینیان، مدیر سرشناس بازار سرمایه نیز در پاسخ به این سوال که اثر انتخاب هر یک از نامزدهای انتخابات رئیس جمهوری آمریکا بر بازار سرمایه چیست، گفت: در ابتدا اثر انتخاب هر یک از نامزدها بر بازارهای مالی اثری هیجانی خواهد بود. همچنین تصور بازار این است که انتخاب بایدن باعث گشایش اقتصادی می‌شود. همچنین در این صورت فشار تحریم‌ها کاهش و امکان مذاکره و گفت‌وگو افزایش می‌یابد که اثر هیجانی کوتاه‌مدتی در بازار خواهد داشت.
سنگینیان در خصوص اثر بلندمدت این مسئله بیان داشت: در واقع اثر واقعی این موضوع بر اقتصاد و بازار به مسائل مختلفی برمی‌گردد اینکه آیا می‌توان با جو بایدن مذاکره کرد، تحریم‌ها برداشته می‌شود، فضای کسب وکار تقویت خواهد شد و یا خیر؟ این مسائل در اثرگذاری انتخاب بایدن در بلند مدت تاثیرگذار است. در غیر این صورت تنها به اثر هیجانی که به احتمال زیاد در روزهای اول انتخاب شدن ایجاد خواهد شد محدود می‌شود. این فعال بازارسرمایه تاکید کرد: خیلی نمی‌توان روند بازار را پیش‌بینی کرد ولی عکس‌العمل بازار با توجه به این احتمال که روی کار آمدن بایدن، به نفع ایران و اقتصاد سیاسی ایران است مثبت خواهد بود. همچنین اگر ترامپ انتخاب شود به احتمال زیاد سیاست‌های کلان فعلی خود را ادامه خواهد داد و ممکن است این کار را با شدت بیشتری انجام دهد.
سنگینیان تصریح کرد: اظهارنظرهای اخیر ترامپ نیز نشان می‌دهد که ایران یکی از اولویت‌های او در تصمیم گیری‌های اولیه‌اش خواهد بود و به نظر به دنبال رسیدن به یک جمع‌بندی با ایران است. اثر بلند مدت این مسائل به این برمی‌گردد که ما در نهایت چه راه‌حلی در مقابل آمریکا اتخاذ خواهیم کرد. به طور مثال زمان تصویب برجام یک هیجان ابتدایی در بازار شکل گرفت و خوش‌بینی‌هایی نیز ایجاد شد اما در بلند مدت انتظارات اقتصادی که مردم از برجام داشتند خیلی محقق نشد.
مثبت شدن بازار و خروج از التهابات
حمید میرمعینی، کارشناس ارشد بازار سرمایه درخصوص آثار انتخاب ترامپ یا بایدن بر اقتصاد و بازارهای مالی ایران گفت: با انتخاب هر کدام از نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا تا سه ماه آینده شرایط بازار سرمایه ما بسیار بهتر از وضعیت فعلی است. قطعا در هر صورت تا سه ماه آینده شاخص از یک میلیون و300هزار واحد فعلی(در زمان تنظیم گزارش) بالاتر خواهد بود. میرمعینی افزود: در صورتی که جو بایدن رئیس جمهور آمریکا شود، ظرف مدت کوتاهی بازار مثبت خواهد شد و استقبال خوبی از این خبر خواهد کرد. سپس به واسطه خوش‌بینی‌ها نسبت به آینده سیاسی کشور و بحث‌های موجود پیرامون کاهش محدودیت‌های تحریم، برخی صنعت‌ها تحت تاثیر مثبت قرار خواهند گرفت.صنایع خودروسازی، پتروشیمی، معدنی و صنایع صادرات محور از این دست خواهد بود.
در صورت انتخاب بایدن شاهد کاهش نرخ دلار خواهیم بود، ممکن است در روزهای ابتدایی پس از انتخابات تحت تاثیر جو روانی ایجاد شده دلار تا 20هزار تومان نیز افت کند اما به طور کلی احتمالا دلار به 24تا 25هزار تومان خواهد رسید و از این میزان کمتر نخواهد شد که البته این قیمت به نفع تمامی صنایع خواهد بود. کاهش قیمت دلار به علاوه کاهش محدودیت‌های دسترسی به بازارهای جهانی، پویایی اقتصاد را تا حدودی رقم خواهد زد.
این کارشناس بازار تصریح کرد: احتمالا در صورت انتخاب جو بایدن در سال‌های پس از 1400 افت و خیز خیلی قابل توجهی در بازار سرمایه نخواهیم داشت و رشد آرام و همواری را می‌توان برای شاخص متصور بود. البته این موضوع بستگی به اقتصاد جهانی و سیاست‌های پولی داخلی نیز دارد.انتخاب بایدن،بازار را از التهابات خارج خواهد کرد. همچنین در روزهای ابتدایی پس از انتخاب ترامپ، شاخص بورس با ریزش مواجه خواهد شد، ممکن است شاخص تا کانال یک میلیون تا یک میلیون و 100هزار واحد نیز ریزش کند پس از آن به دلیل جذابیت قیمت‌ها و افزایش نرخ دلار احتمالا شاهد رشد بازار خواهیم بود.در صورت انتخاب ترامپ جریان پر التهابی با هر مذاکره و یا هر اظهارنظر از طرف مسئولان سیاسی هر دو طرف بوجود آمده، تنش‌ها افزایش و بازار پرریسکی را شاهد خواهیم بود.
سیر صعودی شاخص
داریوش روزبهانه، رئیس هیأت مدیره کارگزاری بانک خاور میانه، در مورد اثر انتخاب هر یک از نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا بر اقتصاد کشورمان گفت: به نظر می‌رسد بایدن پیروز میدان انتخابی باشد. با انتخاب بایدن به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده، به احتمال زیاد افت دلار را به صورت شوک یک هفته‌ای شاهد خواهیم بود، پس از آن شاهد افزایش قیمت دلار خواهیم بود. قیمت دلار حول و حوش ٢٣هزار تومان تثبیت خواهد شد.اگر بخواهیم به ماه‌های پس از انتخاب جو بایدن بپردازیم باید گفت که بورس ایران تا دو ماه پس از این اتفاق دچار سردرگمی و گیجی خواهد بود و پس از آن شروع به آغاز یک روند تثبیتی خواهد کرد.بعد از خروج بورس از سردرگمی و تثبیت شدنش، شاخص سیر صعودی را در پیش خواهد گرفت و تا عید به سطح یک‌میلیون و ٩٠٠هزار واحدی تا ٢ میلیون واحدی خواهد رسید.
روزبهانه در پاسخ به این سوال که اگر ترامپ در انتخابات پیروز شود چه اتفاقی رخ می‌دهد، افزود: اگر ترامپ مجددا روی کار بیاید، اوضاع پیچیده خواهد شد و قطعا شاهد افزایش قیمت دلار خواهیم بود. در صورتی که دلار شروع به اوج گرفتن می‌کند برخلاف این افزایش قیمت، بورس منفی خواهد شد و لازم است که در آن زمان به شکل مقطعی به تحلیل بازار بپردازیم، در شرایط فعلی نمی‌توان به تحلیل دقیقی از آن مقطع دست یافت.
فشارها ادامه خواهد داشت
پدرام سلطانی، اقتصاددان با اشاره به اثرات هیجانی انتخابات آمریکا بر اقتصاد ایران گفت: انتخابات آمریکا یک اثر فوری هیجانی به همراه دارد. احیانا با انتخاب مجدد ترامپ، بازار می‌تواند واکنش هیجانی داشته باشد و نرخ‌ها افزایش یابد.از طرفی با انتخاب بایدن این واکنش هیجانی برعکس است، یعنی نرخ‌ها کاهشی خواهند شد. این اثر تا حد زیادی در مدت دو هفته تا یک ماه بعد از انتخابات فروکش خواهد کرد و جریان نرخ ارز به واقعیت‌های اقتصادی برمی‌گردد. به طور مثال با انتخاب بایدن ممکن است کاهش قیمت 30 تا 40 درصدی در بازارها رخ دهد اما بعد از گذشت یک ماه، دوباره روند صعودی خود را از سر خواهند گرفت چرا که اتفاق قابل توجهی برای تقویت درآمد ارزی کشور و از میان برداشتن تحریم‌ها نخواهد افتاد.
سلطانی با تاکید بر این موضوع که انتخاب بایدن، فرصت محو کردن بقایای برجام را به ترامپ می‌دهد، افزود: به نظر نمی‌رسد در داخل کشور نیز حرکت خاصی برای کندتر کردن رشد نقدینگی یا هدایت آن به سمت سرمایه‌گذاری‌های مولد انجام شود بنابراین با انتخاب بایدن، جریان برگشت نرخ ارز می‌تواند آغاز شود.معتقدم با انتخاب بایدن کابینه ترامپ از فرصت 2.5 ماهه بعد از انتخابات نهایت بهره را برای بالابردن فشارها بر ایران خواهد برد تا کار را برای دولت بایدن در خصوص بازگشت راحت به برجام، سخت کند. دولت ترامپ با این اقدام قصد دارد بقایای برجام را هم محو کند.
این اقتصاددان معتقد است: پس از گذشت مدتی از انتصاب بایدن نیز ماه‌های امیدوارکننده‌ای در مورد کم رنگ شدن تحریم‌ها، کاهش فشارها بر اقتصاد ایران و یا کاهش نرخ ارز پیش‌بینی نمی‌شود و به نظر می‌رسد که این روند ادامه خواهد داشت. تفاوت انتخاب بایدن با ترامپ را باید در بازه زمانی بلندتری که در سال‌های 1400 و پس از آن خواهد بود بررسی کرد.
رخ ندادن اتفاق جدید ونفع ارز بنیان‌ها
محمد آرام‌بنیار، فعال و تحلیلگر بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که اگر فرض را بر این بگیریم که بایدن رئیس جمهور آمریکا شده است اثر این اتفاق بر اقتصاد و بازار سرمایه ما چیست، گفت: در این صورت برای اینکه سیاست‌های امنیتی و راهبردی جدید آمریکا مشخص شود به یک دوره شش‌ماهه زمان نیاز است.
آرام‌بنیار به اثر روانی این انتخابات بر اقتصاد پرداخت وافزود: به لحاظ روانی انتخاب هر یک از این دو تا تعیین یک موضع مشخص منجر به کاهش فشارهای تحریمی و عملا کاهش نرخ ارزخواهد شد. همچنین این اثر روانی تا مشخص شدن موضع آمریکا که آیا ادامه تحریم و سخت‌تر شدن آن‌هاست و یا برعکس ادامه خواهد داشت قابل تامل است وپس از آن باید دید که بعد از این دوره شش ماهه چه اتفاقی خواهد افتاد.اما به طور کلی با توجه به سیاست‌های کلی آمریکا نسبت به ایران به نظر نمی‌رسد یک اتفاق جدید رخ دهد وموضع آمریکا را نسبت به ایران عوض کند اما حداقل آثار روانی این اتفاقات در کوتاه‌مدت در اقتصاد ما اثرگذار است. این کارشناس ادامه داد: اگر ترامپ رئیس جمهور آمریکا باقی بماند فرض بر ادامه سیاست‌های موجود است چرا که به نظر می‌رسد در دوره بعد این سیاست‌ها نتواند شدت بیشتری پیدا کند.
آرام بنیار در خصوص اثر انتخاب هر یک از کاندیداها بر نرخ ارز نیز اظهار داشت: در هر دو حالت قیمت ارز حدود یک قیمت ذاتی تقریبا ۲۰ هزار تومانی نوسان خواهد کرد، ممکن است با روی کار آمدن بایدن این میزان کمتر از ۲۰ هزار تومان هم برسد اما با آمدن ترامپ هم عملا دلار در حد ۲۰ تا ۲۲ هزار تومان نوسان خواهد داشت.
این تحلیلگر بازار سرمایه در خصوص آثار انتخابات آمریکا بر بازار سرمایه اظهار داشت: شرکت‌های ارزبنیان در حال حاضر به دلیل ابهامات موجود دچار سردرگمی و نوسان هستند. به نظر می‌رسد این ابهامات تا بیشتر از یکی دو هفته آینده برطرف شود. اگر فرض بر تغییر وضعیت به علت انتخاب بایدن باشد و تحریم‌ها به سمت کمتر شدن برود کاهش نرخ ارز به حدود ۱۵ هزار تومان قابل پیش‌بینی است. از طرفی میزان فروش و صادرات شرکت‌های ارزبنیان به شدت افزایش پیدا خواهد کرد چون محدودیت‌ها به شدت کم خواهد شد و هزینه جابجایی پول نیز کاهش می‌یابد. آرام‌بنیار گفت: به نظر می‌رسد در هر دو حالت عمده شرکت‌های بورسی که اکثرا ارزبنیان هستند از وضعیت بهتری برخوردار شوند حتی اگر نرخ ارز شرکت‌ها کاهش پیدا کند با افزایش مقدار تولید می‌توانند اثرات کاهش درآمدی نرخ دلار را جبران کنند و این شرکت‌ها در مجموع سودآوری بهتری داشته باشند. البته حضور بازارگردان‌ها، نقدشوندگی و قدرت انعطاف در بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها این بازار را جذاب‌تر می‌کند.
گلشن بابادی
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره 374
نظر شما