عرضه‌های اولیه سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه برای همه بورس‌ها در نقاط دنیا مهم است، چراکه موجب ورود شرکت‌های جدید به بورس، افزوده شدن بر ارزش بازار سهام، دسترسی شرکت‌های تازه وارده شده به ابزارهای جدید مالی و در مواردی باعث ورود سرمایه‌گذاران جدید و نقدینگی تازه به بازار نیز می‌شود.
تاثیرات بسیار ناخوشایند
عرضه‌های اولیه شرکت‌ها معمولا با توجه به سرمایه و اندازه مشخصات شرکت در بورس یا فرابورس انجام می‌شود و مزایای خاصی را به همراه دارند؛ مهم‌ترین ویژگی و جذابیت عرضه‌های اولیه برای سرمایه‌گذاران، کسب سود خوب در کوتاه مدت است که سهامداران را وادار می کند به اینکه نقدینگی جدیدی را به بازار بیاورند که از محل آن نقدینگی جدید و سرمایه‌گذاری بر روی شرکت تازه وارد در بازار سرمایه، شاهد بزرگ شدن بازارسهام خواهیم بود. بی شک چگونگی مدیریت و اجرای عرضه اولیه توسط مدیران بازارسهام مهم‌ترین رکن یک عرضه اولیه است؛ اگر این مدیریت ناکارآمد باشد باعث زیان جبران ناپذیری بر همراهی سرمایه‌گذاران در دفعات بعدی خواهد شد و مهم‌تر از آن بر اهداف و برنامه‌های پیش روی آن شرکت تازه وارد در بازارسهام تاثیرات بسیار ناخوشایندی خواهد گذاشت.
گران اما پرحاشیه
شاید اولین نکته برای مدیریت در عرضه‌های اولیه ارزشگذاری شرکت و قیمت آن در روز عرضه باشد .به عنوان نمونه در برخی از عرضه‌های اولیه در سه سال اخیر، کارشناسان به گران بودن قیمت سهم تاکید داشتند که برخی سهام گران ارزشگذاری و عرضه شدند مانند سهام پتروشیمی نوری که 22 تیر سال جاری عرضه و بعد از 5 روز قیمت سهم متعادل شد.همچنین برخی از برآوردها و ارزیابی‌های کارشناسان بازار سهام بر این موضوع اشاره داشت که چنین دامنه قیمتی برای عرضه «نوری» بازه مناسبی نیست. از سوی دیگر در مقابل برخی از فعالان بازار نقطه‌نظری در مقابل این رویکرد دارند و معتقد بودند که «نوری» در چنین قیمت‌هایی نیز می‌تواند بازدهی مناسبی را نصیب سهامداران خود کند.
عرضه‌های نا فرجام همراه با خروج سهامداران
همچنین در این روند شرکت گوهر زمین نیز از جمله عرضه اولیه‌هایی بود که رشد قیمتی قابل توجهی نکرد که یکی از دلایل آن قیمت نه چندان جذاب و عرضه در بازار منفی بود. این نماد طی مدت زمان یک هفته تنها ۲۵ درصد سود به سهامداران خود داد. عرضه اولیه ۱۰ درصد سهام سرمایه‌گذاری شفا دارو هم سودی برای خریداران نداشت و اعلام گران بودن کشف قیمت 415 تومانی هر سهم توسط برخی کارشناسان، موجب خروج سهامداران از این سهم پس از 5 روز شد. البته عده ای از فعالان بازار سرمایه در همان زمان تجربه تلخ عرضه اولیه سهام هلدینگ دارویی برکت را یادآور می‌شدند که 17 بهمن سال 95 به عنوان نخستین عرضه اولیه شرکت‌های بورسی به روش جدید ثبت سفارش با کشف قیمت 240 تومان عرضه شده بود که به گفته خیلی از فعالان حرفه ای قیمت‌گذاری بالای سهم نتیجه زیان 29 درصدی سهامداران را حاصل شد.
جذابیت بازدهی، شاه کلید عرضه‌های اولیه
اگر نگاهی به عرضه‌های اولیه در سال جاری بیندازیم متوجه خواهیم شد که تعداد کدهای درخواستی برای گرفتن سهام شرکت های جدید الورود با هر عرضه ای افزایش یافته که در آخرین عرضه چند وقت اخیر می‌توان به پتروشیمی نوری اشاره داشت. در این عرضه بیش از ۵۸۰ هزار نفر ( ۵۸۱۶۹۲ ) مشارکت داشتند. همچنین با توجه به ارزشگذاری نوری و حاشیه‌های آن هنوز بسیاری از سرمایه‌گذاران که برای اولین بار می خواهند خرید کنند به این حاشیه‌ها توجه نداشتند و تنها به بازدهی سهام عرضه اولیه که معمولا بیش از20 درصد است توجه داشتند. چنین مسائلی موجب می‌شود که مدیران مسئول باتوجه به جذابیت‌های عرضه اولیه در خصوص نحوه ارزشگذاری شرکت و تعیین قیمت دقت بیشتری داشته باشند.
البته در غیر این صورت اگر واقعیت‌های یک شرکت در ارزشگذاری مد نظر قرار نگیرد و به گونه ای فقط بر گرم شدن تنور عرضه اولیه تمرکز شود، زمینه ای برای بی‌اعتمادی و خروج سرمایه‌گذاران در بورس فراهم خواهد شدکه خسارات آن بسیار جبران ناپذیر خواهد بود.
- راضیه عموزاد خلیلی-خبرنگار
- شماره ۳۱۵ هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه ۵
نظر شما