سایه رکود بر صنعت فلزات

شاخص فلزات بورس لندن که در ابتدای سال بین اعداد 3200 و 3500 در نوسان بود، با آغاز جنگ تجاری آمریکا و چین در تابستان روند نزولی خود را آغاز و در اواسط دی‌ماه به زیر 2750 سقوط کرد. پس از طی شش‌ماه از آغاز جنگ تجاری، با تقویت گمانه‌ها در خصوص حصول توافق تجاری، شاخص‌ بورس فلزات لندن در زمستان دوباره جان گرفت و با رشد 11درصدی به بالای 3050 رسید. افزایش شاخص دلار از ابتدای سال یکی از اصلی‌ترین عوامل فشار بر قیمت فلزات بود. با گزارش‌های اخیر فدرال رزرو به نظر می‌رسد که روند افزایش نرخ بهره آمریکا متوقف شده و حتی احتمال کاهش آن در سال آینده تقویت شده باشد. به این ترتیب، می‌توان امیدوار بود که با کاهش ارزش دلار در برابر سایر ارزها، هزینه انبارداری فلزات اساسی کاهش یافته و تقاضا برای فلزات تقویت شود.
آلومینیوم
قیمت جهانی آلومینیوم پس از جهش قیمتی ناشی تحریم شرکت Rusal، غول آلومینیومی روسیه، از سوی آمریکا در بهار امسال روند نزولی خود را آغاز کرد و از 2597دلار در تن به 1846دلار در تن رسید که سطح حمایتی قیمت آلومینیوم محسوب می‌شود. فشار دوسویه ناشی از افزایش عرضه و کاهش تقاضای جهانی به دلیل کاهش رشد اقتصاد چین، موجب کاهش قیمت فلز در بازارهای جهانی شده است و به نظر نمی‌رسد که تا زمانی که سایه رکود از اقتصاد جهانی در سال جاری برداشته نشود، این فلز بتواند رشد قیمتی قابل‌توجهی را تجربه کند. به خصوص که چشم‌انداز اقتصادی اروپا در سال 2019 بسیار وخیم است و صنایع خودروسازی این قاره که از اصلی‌ترین مصرف‌کننده‌های آلومینیوم هستند، سال سختی را پیش رو خواهند داشت.
مس
مس که در تابستان امسال با رسیدن به قیمت 7261 دلار در تن به رکورد چهارساله خود رسیده بود، پس از آغاز جنگ تجاری آمریکا و چین به زیر 5900 دلار سقوط کرد. با این حال با فرارسیدن زمستان و باوجود کاهش تقاضای فصلی، قیمت‌های جهانی تا حدی افت قیمت خود را جبران کردند. مشکلات ایجاد شده برای چند معدن بزرگ مس در کنار تقاضای نسبتا با ثبات برای این فلز اساسی به خصوص تقاضای ناشی از 1) تعریف 220 میلیارد دلار پروژه‌های مختلف در چین باوجود کاهش شتاب رشد اقتصادی چین و 2) روند رو به رشد تولید خودروهای الکتریکی که نیاز به مس بیشتری نسبت به خودروهای درون‌سوز دارند، رشد قیمت این فلز را با وجود چشم‌انداز نه چندان روشن اقتصاد جهانی، تا حدودی تضمین کرده است و انتظار می‌رود در سال 2019 مس مجددا به کانال 7000 دلار برگردد.با توجه به بررسی آمارهای صادراتی گمرک ج.ا.ا به این نتیجه می‌رسیم، باوجود تشدید تحریم‌های ایران، آمار صادرات شرکت‌های داخلی تغییر چندانی با چشم‌اندازهای پایانی سال 97 نداشته و پیش‌بینی می‌شود با کاهش ذخایر جهانی به علل ذکر شده در بند بالا، همچنان بازار صادراتی محصولات ایرانی در سال 98 داغ باشد؛ البته از اثر تخفیفات شرکت‌های ایرانی به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار بر عدم کاهش تقاضای این شرکت‌ها نمی‌توان چشم‌پوشی کرد.
فولاد
حادثه شکستن سد باطله معدن وله در برزیل در اوایل بهمن‌ماه شاید مهم‌ترین خبر برای زنجیره فولاد در سال 97 باشد. این حادثه ناگوار موجب کاهش عرضه 70 میلیون تنی سنگ‌آهن برزیل به بازارهای جهانی شده است. پس از این واقعه، مقررات سخت‌گیرانه‌تری برای سایر معادن سنگ‌آهن در برزیل در دستور کار مقامات این کشور قرار گرفته است. اثرات این حادثه بر قیمت سنگ‌آهن نمایان شد و با گذشت زمان سایر محصولات زنجیره فولاد در جهان نیز شاهد افزایش قیمت بودند. رشد جهانی قیمت فولاد، در کنار کاهش ارزش ریال در مقابل دلار، صادرات این محصول را برای شرکت‌های فولادی جذاب کرده است. این شرایط موجب فعالیت زیاد فولادسازان کشور برای صادرات محصولاتشان شد که رشد تقریبا دو برابری در بازار داخلی را به دنبال داشت. پس از آن، صدور پی در پی دستورالعمل‌های کنترل بازار، خروج آمریکا از برجام و کاهش قیمت‌های جهانی فولاد باعث کاهش قیمت محصولات فولادی در داخل شد.
یکی از اصلی‌ترین هزینه‌های صادرات، به دلیل تحریم کشتیرانی کشورمان و افزایش هزینه صادرات و به طبع آن کاهش قیمت فوب ایران است. بازار داخلی نیز پیرو رشد قیمت‌های جهانی روزهای گرمی را در زمستان تجربه کرده است ولی هرچه به پایان فصل سرد سال نزدیکتر می‌شویم شاهد افت تقاضا در بورس‌کالا به علت عرضه در قیمت‌های پایین‌تر از نرخ‌های بورس در بازارهای خارج از بورس توسط خریدارانی که در اوایل زمستان خرید خود را در قیمت‌های پایین‌تر از بورس و با حجم بالا انجام داده‌اند هستیم و با نزدیک شدن به تعطیلات نوروز و زمان اندک در سال جاری برای انجام معاملات به علت محدودیت‌هایی همچون ممنوعیت 20 روزه تردد تریلی‌ها و تعطیلات بانک‌ها و.... مایل به شکستن نرخ‌های رسمی در روزهای پایانی، باوجود رشد قیمت‌های جهانی هستیم. البته با چشم‌پوشی از تمام فراز و نشیب‌های بازار در روزهای پایانی سال 97، چشم‌انداز روشنی برای بازارهای فلزات با توجه به خوش‌بینی به روند مذاکرات چین و آمریکا جهت حذف تعرفه‌ها، تضعیف شاخص دلار، کاهش ذخایر دنیا و... در سال 98 وجود دارد.

علی نجفی
کارشناس شرکت کارگزاری سینا