صندوق‌های طلا، بی سپر در برابر ریسک‌های فزاینده

به گزارش بورس آنلاین، قیمت گواهی‌های سپرده سکه که متناظر با بازار فیزیکی سکه است، در اولین روز معاملاتی بازار اوراق بهادار 1616155 ریال قیمت خورد و تا تاریخ 21 شهریور که به قیمت 4406000 ریال رسید، رشدی 173 درصدی را ثبت کرد. این بازدهی درحالی رقم خورد که شاخص بازار سهام در این بازه زمانی تنها به 61 درصد بازدهی و رشد بسنده کرده و از کانال 96425.9 در تاریخ 5 فروردین ماه سال جاری، به کانال 155061.1 واحدی رسیده است.

رشد نزدیک به 3 برابری گواهی سپرده سکه نسبت به بازار سهام درحالی پدید آمده که سه نماد گواهی سپرده سکه بانک رفاه، گواهی سپرده سکه بانک سامان و گواهی سپرده سکه بانک صادرات در بازار اوراق درحال معامله بوده و نماد گواهی سپرده سکه بانک ملت نیز در آینده به جمع آنها اضافه خواهد شد.

این اوراق امکانی را برای افرادی که سکه فیزیکی در اختیار دارند فراهم می‌کنند تا بتوانند آنها را نزد شعب منتخب بانک‌هایی که این امکان را فراهم کرده‌اند، سپرده کنند. بانک‌های یاد شده نیز پس از تائید اصالت سکه‌ها توسط کارشناسان مربوطه، اوراق گواهی سپرده سکه که معادل سکه فیزیکی است را در اختیار افراد قرار می‌دهد.

گفتنی است که هر 10 گواهی، معادل یک سکه است، که این مسئله مزایای متعددی را برای سرمایه گذاران فراهم کرده‌ است؛ اولین مزیت این اوراق، تامین امنیت سکه‌ها است. افراد با این روش به جای اینکه سکه فیزیکی را در منزل نگهداری کنند، آن را در بانک و بدون هزینه نگهداری می‌کنند.‌ مزیت دیگری که این اوراق دارند، شفافیت معاملات آنها است. از دیگر مزایای این اوراق، حذف ریسک‌هایی است که در صرافی‌ها وجود دارد.

علاوه بر نکات ذکر شده، اوراق گواهی سکه این امکان را برای سهام‌داران ایجاد می‌کند که اگر بخواهند بخشی از دارایی خود را به سکه تبدیل کنند، دیگر نیازی به خریداری فیزیکی سکه ندارند، بلکه می‌توانند در همین بازار دارایی خود را از سهام به سکه منتقل کنند. هر زمانی هم که احساس کردند بازار سهام جذابیت بیشتری دارد، مجددا قادر خواهند بود که دارایی خود را از اوراق گواهی سکه به سهام تبدیل کنند.

یکی دیگر از امکاناتی که این اوراق در بازار سرمایه فراهم کرده، ایجاد ظرفیت ورود صندوق‌ها به ویژه صندوق‌های طلا به آنها است. با مجوزهایی که سازمان بورس برای ورود صندوق‌ها به این حوزه صادر کرد، آنها نیز می‌توانند منابع خود را به گواهی سکه تخصیص دهند. این مسئله سبب خواهد شد که بتوانند برای مشتریان خود جذابیت بیشتری به همراه داشته باشند.

در نتیجه می‌توان گفت علاوه بر متقاضیان خرد، بیشترین تقاضای این گواهی‌ها مربوط به معامله‌گران آتی سکه و صندوق‌های طلا است.

هنگامی که در بازار آتی قصد معامله داشته باشید، باید اقدام به ارائه گواهی سکه کنید، چرا که سکه فیزیکی از شما پذیرفته نمی‌شود. بنابراین افرادی هم که این گواهی را در اختیار داشته باشند، می‌توانند در سررسید‌های مختلف وارد شوند و موقعیت فروش را بگیرند و در آن زمان آن را تحویل دهند.

اما با توجه به اینکه بازار آتی در شرایط فعلی معلق شده است، می‌توان گفت که بزرگترین خریداران این اوراق را صندوق‌ها تشکیل می‌دهند.

بورس کالا برای کنترل نوسانات و تاثیراتی که بازار آتی در بازار ارز به وجود آورده بود، در ابتدا اقدام به افزایش وجه تضمین برای معامله‌گران کرده بود، اما به مرور با افزایش وجه تضمین، هنگامی که احساس کرد وضعیت از کنترل خارج شده، اقدام به تعلیق این بازار کرد.

 بنابراین با این اقدام تاثیر بسیار نامطلوبی را بر صندوق‌های طلا برجای گذاشت.

در همین راستا و برای بررسی تاثیرات توقف بازار آتی بر صندوق‌های طلا به سراغ حسین کاظم‌زاده، مدیر بخش سرمایه‌گذاری‌های تامین سرمایه لوتوس پارسیان رفته و نظر وی را در این خصوص جویا شدیم.

کاظم زاده در این خصوص به بورس آنلاین گفت: صندوق‌های طلا برای پوشش ریسک، از ابزار کارآمد آتی سکه استفاده می‌کردند که با تعلیق این بازار، این قابلیت مهم را از دست دادند.

وی تصریح کرد: راهکارهایی که اکنون برای جبران این خلاء باقی مانده، راهکارهای ضعیفی بوده و تا حدی هم صندوق‌ها را با مشکل مواجه کرده است.

مدیر بخش سرمایه‌گذاری‌های تامین سرمایه لوتوس پارسیان عنوان کرد: یکی از راهکارهایی که صندوق‌ها در زمان بازار کاهشی، از آن استفاده می‌کنند، اقدام به فروش گواهی سپرده سکه است تا از ریزش قیمت کمتر ضرر کنند.

وی با اشاره به اینکه صندوق‌ها در فروش اوراق گواهی سپرده سکه با محدودیت مواجه هستند، عنوان کرد: ما باید حداقل 70 درصد منابع صندوق را در اختیار گواهی سپرده سکه قرار دهیم.

کاظم زاده یکی دیگر از راهکارهای دیگر را حفظ نقدینگی صندوق عنوان کرد و گفت: بنابراین در عمل با تعلیق بازار آتی، ابزار پوشش ریسک از بین رفت. اما در این بین، صندوق‌هایی که دارای بازارگردان خوبی هستند، نقدشوندگی مناسبی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند که این مزیت نقدشوندگی را نسبت به خود سکه داشته باشد.

وی در ادامه افزود: به این معنی که اگر کسی بخواهد یک زمان یونیت خود را نقد کند، بتواند این کار را با کمترین هزینه معاملاتی انجام دهد و از صندوق خارج شود. این اتفاق هم زمانی رخ می‌دهد که صندوق بازارگردان خوبی داشته باشد.

مدیر بخش سرمایه‌گذاری‌های تامین سرمایه لوتوس پارسیان در خصوص نحوه پوشش ریسک صندوق‌های طلا عنوان کرد: تلاشی که صندوق ما برای این مسئله کرده‌ایم، این است که هزینه خرید و فروش را برای افراد کاهش دهیم؛ به این معنی که تلاش می‌کنیم افرادی که خواهان فروش واحدهای سرمایه‌گذاری خود هستند، (چه در بازار افزایشی و چه در بازار کاهشی) بتوانند به قیمت بسیار مناسب و در حداقل زمان ممکن این کار را انجام دهند.

وی در ادامه افزود: ما به این کار «ریسک نقدشوندگی» می‌گوییم و مسئله بسیار مهمی در دارایی‌هایی همانند طلا و سکه است. با این حال گفتنی است که در شرایط فعلی قادر به پوشش مناسب ریسک قیمت خود نبوده و حداکثر 10 تا 20 درصد آن را می‌توانیم پوشش دهیم. به این معنی که 10 تا 20 درصد پورتفوی صندوق را نقد نگهداری می‌کنیم که در ریزش‌ها، وجوه نقد ما دچار ریزش نشود.

کاظم زاده در تشریح چشم انداز میان مدت صندوق‌های طلا گفت: با توجه به شرایطی که حاکم شده و آشنایی روزافزون مردم با این ابزارها، به عقیده بنده حجم صندوق‌ها در شش ماه تا یک سال آینده بزرگتر خواهند شد.

وی در خصوص میزان بازده در این مدت گفت: بررسی و آنالیز چشم انداز این صندوق‌ها در بازه میان مدت تا حدی دشوار است. بنابراین ما به سرمایه‌گذاران توصیه می‌کنیم که با توجه به شرایط اقتصادی، بخشی از دارایی خود را به طلا و صندوق طلا اختصاص دهند تا بتوانند سپر تورمی ایجاد کنند. اما اینکه بتوانیم برآورد دقیقی از میزان بازدهی ارائه دهیم، کار سختی است، چرا که شاخص‌های اقتصادی درحال حاضر قابل سنجش و قابل پیش‌بینی نیست. اما اگر قیمت دلار و سکه افزایشی شود، این صندوق‌ها می‌توانند بازده دلار به طلا را برای سرمایه‌گذاران پوشش دهند.

مدیر بخش سرمایه‌گذاری‌های تامین سرمایه لوتوس پارسیان در پاسخ به سوالی مبنی براینکه میزان بازدهی صندوق‌های طلا با وجود معلق شدن بازار آتی به چه میزان خواهد شد؟ گفت: در بررسی این مسئله سه فاکتور بسیار مهم وجود دارد؛ اول آنکه باید مشاهده شود که بازدهی دارایی پایه چه میزان خواهد بود! چرا که وقتی تقاضا برای صندوق افزایش پیدا می‌کند، مدیر صندوق به منظور پوشش بازدهی این صندوق باید اقدام به خرید سکه کند. اما اینکه مدیر صندوق در چه زمانی سکه را خریداری کند، مسئله بسیار تعیین کننده‌ای است.

وی در ادامه افزود: به طور مثال ممکن است که نگاه یک مدیر صندوق این باشد که درحال حاضر بازار تمایل بیشتری برای خرید سکه دارد، در نتیجه این راهبرد را درنظر گیرد که تا پیش تقاضا برای صندوقش، اقدام به تامین سکه‌های مورد نیاز صندوق با قیمت مناسب کند و سرمایه‌گذاران که به این صندوق‌ها آمدند، آن گاه واحدها را به آنها به فروش رساند. اما اگر یک مدیر صندوق منتظر باشد و مشاهده کند که قیمت صندوق درحال رشد بوده و تقاضا هم برای صندوقش افزایش پیدا کرده و آنگاه اقدام به خرید سکه کند، باید با 5 درصد گران‌تر سکه مورد نیاز خود را تهیه کند.

کاظم زاده در پایان خاطرنشان کرد: اتفاقی که در هر دوره رشد هیجانی رخ می‌دهد، این است که چهار تا پنج درصد از قیمت عقب می‌افتد و در یک بازه شش ماهه اگر سکه قرار باشد که تا 30 درصد رشد کند، این امکان وجود دارد که 10 تا 15 درصد از سایر صندوق‌ها عقب بیافتد.