سهامداران «ثامن‌» پشت درهای بسته

ابتدای سال 95 بود که مؤسسه ثامن پس از تائید مراحل ثبت در بازار سرمایه توسط سازمان بورس، اقدام به پذیره‌نویسی ۵۰ درصد، یعنی 1500 میلیون سهم به ارزش معادل ۱۵۰ میلیارد تومان کرد. اما از آن زمان تا به امروز این مؤسسه مالی و اعتباری دستخوش فراز و نشیب‌های فراوانی شد.

از تعلیق تبدیل این مؤسسه به بانک، تا آخرین تیرخلاص بانک مرکزی و دستور ادغام ثامن در بانک انصار، همگی موانعی بودند که بر سر راه این تعاونی مالی و اعتباری قرار گرفتند. اما از زمانی که فرآیند ادغام این مؤسسه در بانک انصار جدی شد، مسئله پذیرش در فرابورس به محاق رفت و از آن زمان تا به امروز بسیاری از افرادی که سرمایه خود را در فرآیند پذیره‌نویسی نزد بانک سپرده بودند، بلاتکلیف ماندند. این بلاتکلیفی و عدم پاسخ شفاف از سوی این مؤسسه، روز به روز به نگرانی‌های سهامداران می‌افزود و همین عامل سبب شد که برخی از این افراد مشکلات خود را با هفته نامه بورس در میان بگذارند.

از فرابورس پیگیری شود

بر این اساس برای پیگیری مطالبات سهامدارانی که نزد مؤسسه ثامن پذیره‌نویسی کرده‌ بودند، به سراغ صابر جعفروند آذر،‌ رئیس اداره نظارت بر ناشران فرابورسی سازمان بورس رفتیم. جعفروند در این خصوص می‌گوید:‌ ناشرانی که تحت نظارت ما هستند، برای انجام پذیره نویسی باید نزد سازمان بورس ثبت شوند؛ یعنی شرکت‌هایی که ثبت شده‌اند،‌ یا در پی افزایش سرمایه هستند و یا اینکه درصدد پذیره نویسی برای ورود به بورس یا فرابورس هستند. رئیس اداره نظارت بر ناشران فرابورسی سازمان بورس تصریح کرد: در خصوص روند پذیرش این شرکت، باید مراحل از طریق هیأت پذیرش فرابورس پیگیری شود. اما ذکر این نکته ضروری است که این روند باید حتما با نظارت سازمان بورس انجام می‌شده است.

سازمان بورس هم بی اطلاع است

سید مهدی علم الهدی، معاون پذیرش و ناشران فرابورس هم در این خصوص تصریح می‌کند: پس از اینکه مسئله ادغام مؤسسه ثامن در بانک انصار پیش آمد، فرآیند ثبت این شرکت در بازار سرمایه و فرابورس پیگیری نشد. حتی بانک انصار هم در خصوص این مسئله هیچ مکاتبه‌ای با فرابورس نداشته است. سهامداران هم وجوه خود را واریز کرده‌اند. اما اینکه لیست سهامداران ثامن در بانک انصار قرار گیرد و یا هر اتفاق دیگری که باید رخ دهد، انجام نشده است.

معاون پذیرش و ناشران فرابورس عنوان کرد: شرکت فرابورس نیز از سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر و متولی بازار سرمایه، پیگیر این وضعیت بود تا از بانک انصار بخواهند که آخرین وضعیت به چه صورت است. اما در مجموع می‌توان گفت تنها و آخرین اطلاعاتی که ما از این مؤسسه داریم، پرونده پذیره‌نویسی این شرکت است.

علم الهدی خاطرنشان کرد: بنابراین باید از سوی بانک انصار این شفاف‌سازی صورت گیرد که وضعیت پذیره‌نویسی صورت گرفته به کجا ختم شده و تکلیف سهامداران چه خواهد شد؟ وی با اعلام پیچیدگی این پرونده، عنوان کرد: با این حال باید این مسئله را از طریق سازمان بورس پیگیری کنیم تا زودتر تعیین تکلیف شود. این نگرانی وجود دارد که زمان نهایی شدن این پرونده مشخص نیست.

علم الهدی با اشاره به اینکه ما طی دو هفته گذشته نیز در جلسه‌ای که با سازمان بورس داشتیم، مشکل مؤسسه ثامن را نیز پیگیری کردیم، عنوان کرد: در این جلسه به جمع‌بندی رسیدیم که باید به صورت جدی از بانک انصار بخواهیم که آخرین وضعیت را به سازمان بورس و فرابورس اعلام کند. وی در ادامه افزود: چرا که مردم در جریان پذیره‌نویسی سرمایه خود را در اختیار مؤسسه ثامن قرار داده‌اند و این روند صحیح نیست که بلاتکلیف باقی بمانند؛ بانک انصار باید یا پول مردم را پس دهد، یا اینکه سهامداران ثامن را با سهامداران خودش ترکیب کند.

معاون پذیرش و ناشران فرابورس خاطرنشان کرد: سازمان بورس هم از این فرآیند بی اطلاع است، بنابراین باید وضعیت پذیره‌نویسی‌های صورت گرفته از بانک انصار پرسیده شود.

مکاتبات و پیگیری‌ها در سطوح بالاتر

همچنین برای پیگیری بیشتر ماجرا از سازمان بورس و اقداماتی که نهاد ناظر بازار سرمایه برای مشخص شدن تکلیف مؤسسه ثامن انجام داد، شفاف سازی ماجرا را از علی بیگ‌زاده، مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس و اوراق بهادار جویا شدیم. وی با اشاره به این نکته که سازمان بورس مجوز پذیره‌نویسی را به مؤسسه ثامن اعطا کرده و این شرکت هم این کار را انجام داده بود، عنوان کرد: پولی که از فرآیند پذیره‌نویسی جمع‌آوری شد، در بانک مرکزی نگهداری می‌شود. بنابراین بانک مرکزی باید اجازه دهد که شرکت تاسیس شود، اما تاکنون این اجازه را به مؤسسه ثامن ندادند. بیگ‌زاده خاطرنشان کرد: اما با توجه به اینکه مؤسسه ثامن در بانک انصار ادغام شده، بانک مذکور باید مدلی را برای رسیدگی به حقوق سهامداران ارائه دهد. ما نیز به عنوان سازمان بورس پیگیر این مسئله هستیم.

مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به مکاتبات سازمان با بانک مرکزی در این راستا، عنوان کرد: سازمان بورس تاکنون سه مرتبه با بانک مرکزی نامه‌نگاری و این درخواست را مطرح کرده که بانک مرکزی باید مجوز انجام این کار را بدهد، چرا که سهامداران از این وضعیت نگران بوده و شکایت دارند.

وی در ادامه تصریح کرد: بانک مرکزی هم به صورت رسمی پس از هربار مکاتبه، اعلام کرده که «درحال پیگیری از مسئله هستیم.» همچنین پیش از عید اعلام کردند که بررسی پرونده مؤسسه، در بخش نظارت بر پولشویی قرار دارد، اما بررسی این کار بسیار زمان‌بر است.

بیگ‌زاده با اعلام این نکته که بانک مرکزی در نهایت جواب شفاف و روشنی به سازمان ارائه نداده‌ است، گفت: سازمان بورس نیز این مسئله را پیگیری کرده و مجددا با بانک مرکزی رایزنی و مکاتبه خواهد کرد.

وی گفت: بانک مرکزی در نهایت باید مجوز پذیره‌نویسی را تائید کند، یا اینکه مدل خود را برای حفظ حقوق سهامدارانی که پذیره‌نویسی کردند، ارائه دهد. چرا که نمی‌توان پول مردم را بیش از این معطل نگهداشت.

مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس و اوراق بهادار با ابراز تاسف از اینکه بانک مرکزی هیچ توجهی به سهامداران بانکی ندارد، عنوان کرد: نهاد ناظر بازار پول، تمام تمرکز خود را بر سپرده‌گذاران می‌گذارد. اما سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر بازار سرمایه و حامی سهامداران، پیگیر منافع سهامدارانی که در مؤسسه ثامن پذیره‌نویسی کرده‌اند، است. وی خاطرنشان کرد: قصد داریم که مکاتبات و پیگیری‌ها را در سطوح بالاتر سازمان بورس با بانک مرکزی انجام دهیم.

تعیین تکلیف تا یک ماه دیگر...

این مسائل در حالی مطرح است که محمود مردانی، قائم مقام مؤسسه ثامن با اعلام این نکته که جای هیچگونه نگرانی برای افرادی که پول خود را در فرآیند پذیره‌نویسی در اختیار مؤسسه ثامن قرار داده‌اند، وجود ندارد، عنوان کرد: با رایزنی‌های صورت گرفته و تلاش‌هایی که داریم، درصدد هستیم که یا سهام بانک انصار را در اختیارشان قرار دهیم و یا کل پولشان را بازگردانیم.

قائم مقام مؤسسه ثامن با اشاره به این مسئله که تعیین تکلیف سهامداران ثامن تا یک ماه دیگر مشخص خواهد شد، گفت: روند انجام این کاردرهفته‌های آینده اعلام خواهد شد.

روزه سکوت

با توجه به اینکه بانک انصار به عنوان یکی از پازل‌های اصلی در سناریوی ادغام ثامن به شمار می‌آید برای آگاهی از آخرین اقدامات و نقطه نظرات بانک انصار در خصوص تعیین تکلیف سهامداران مؤسسه ثامن، پیگیری‌های متعددی صورت گرفت. اما مدیران این ناشر بورسی، حاضر به توضیح در این خصوص نشدند. البته به نظر می‌آید با درپیش گرفتن سکوت، اولویت اصلی خود را در ادغام بانک انصار و مسائل پیرامون آن متمرکز ساخته‌اند.

*محمدامین صالحی/ خبرنگار

• شماره ۲۶۲ هفته نامه بورس - صفحه۵