گزارش پرابهام "شپنا" در سال ۹۶

از مهمترین عوامل افزایش سودآوری شرکت در سال مالی ۹۶ میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

• رشد ۲۸ درصدی مبلغ درآمدهای عملیاتی در مقابل افزایش ۲۸ درصدی بهای تمام شده موجب شده سود ناخالص سال مالی ۹۶ با افزایش ۳۴ درصدی نسبت به سال مالی ۹۵ همراه گردد.
• شرکت در سال ۹۵ هزینه غیرعملیاتی (۲٫۵۶) هزارمیلیارد ریالی داشت که در سال ۹۶ هزینه ای از این محل محقق نشده است.

تولید :

مجموع مقدار تولید شپنا در سال ۹۶ با افت ۱ درصدی نسبت به سال ۹۵ به ۱۹٫۳ میلیون متر مکعب کاهش یافته است که این مقدار اندکی از آنچه در بودجه پیش بینی شده بود کمتر است.در جدول زیر ظرفیت ها و تولید واقعی شرکت برای سال ۹۵ و ۹۶ مقایسه شده است :

فروش :

در سال 96 شپنا موفق شده مبلغ فروش خود را با افزایش 28 درصدی نسبت به سال 95 به 249 هزار میلیارد ریال برساند که این مبلغ نسبت به آنچه در بودجه پیش بینی شده بود 5 درصد بیشتر است. در نمودار زیر ترکیب مبلغ فروش شرکت برای سال 96 را نشان داده شده است :

مجموع مقدار فروش شپنا در سال 96 با افت 3 درصدی نسبت به سال 95 به 19.3 میلیون متر مکعب کاهش یافته است که این مقدار 1 درصد از آنچه در بودجه پیش بینی شده بود بیشتر است.در جدول زیر نرخ،مقدار و مبلغ فروش محصولات مهم شرکت برای سال 96 و سال 95  مقایسه شده است :

در سال 96، افزایش میانگین قیمت جهانی نفت اوپک (25 درصد افزایش) در کنار رشد نرخ دلار مبادله (10 درصد افزایش) موجب شده است میانگین نرخ فروش محصولات شپنا نسبت به سال 95 افزایش 30 تا 40 درصدی را تجربه کند.به دلیل اینکه افزایش قیمت جهانی نفت و نرخ دلار در نیمه دوم سال گذشته محسوس تر بوده، میانگین نرخ های فروش محصولات مهم شپنا (به جز نفت کوره) در زمستان 96 نسبت به میانگین کل سال 96 بین 20 تا 30 درصد بیشتر است.در مورد نفت کوره باید به این نکته اشاره کرد که میانگین نرخ فروش این محصول در زمستان 96 نسبت به پاییز با کاهش همراه بوده است که این رخداد با توجه به رشد نرخ نفت و دلار در این فصل غیرمنطقی به نظر میرسد.در جدول زیر میانگین نرخ فروش محصولات مهم شرکت در فصول مختلف سال 96 با قیمت جهانی نفت و دلار مبادله ای مقایسه شده است :

در مورد نفت کوره باید به این نکته اشاره کرد که میانگین نرخ فروش این محصول در زمستان 96 نسبت به پاییز با کاهش همراه بوده است که این رخداد با توجه به رشد نرخ نفت و دلار در این فصل، غیرمنطقی به نظر میرسد.

بهای تمام شده :

عمده بهای تمام شده شرکت های پالایشگاهی ناشی از هزینه خرید نفت خام است که در گذشته نرخ خرید هر بشکه از این سوخت بر اساس 5 درصد کمتر از نرخ نفت خام صادراتی در فوب خلیج فارس و با ارز مبادلاتی محاسبه میشد.اما بر اساس آخرین دستورالعملی که از سوی وزارت نفت در ابتدای شهریور ماه سال گذشته ابلاغ شد مقررگشت از ابتدای سال 95 قیمت نفت خام تحویلی به پالایشگاه های داخلی بر اساس درجه API واقعی محاسبه گردد که با توجه به اختلاف این فاکتور در نفت سنگین و سبک طبیعتا قیمت ها برای هر واحد پالایشی بر خلاف گذشته متفاوت گردید. برای سال 96 مقدار مصرف نفت خام شپنا در بودجه 19.3 میلیون مترمکعب برآورد شده بود که در 12 ماهه 99 درصد این مقدار مصرف شد. میانگین نرخ مصرف نفت خام در سال 96 با رشد 35 درصدی نسبت سال 95 به 11.39 میلیون ریال به ازای هر متر مکعب افزایش یافته است که این مبلغ 6 درصد بیشتر از نرخی است که در بودجه پیش بینی شده بود. هزینه های سربار هم که 2 درصد بهای تمام شده شرکت در سال 96 را تشکیل می دهد با رشد 4 درصدی نسبت به سال 95 به 4.1 هزار میلیارد ریال افزایش یافته است.

حاشیه سود ناخالص :

در حالی که میانگین قیمت نفت و نرخ دلار مبادله ای در سال 96 نسبت به 95 با رشد شدید همراه بوده است و نرخ مصرف نفت خام برای پالایشگاه ها با تخفیف 5 درصد محاسبه میگردد، اما حاشیه سود ناخالص شپنا در سال 96 حدود 9 درصد بوده است که نسبت با سال 95 با تغییر خاصی همراه نبوده است.درحالیکه حاشیه سود ناخالص شپنا در نیمه نخست سال 96 صعودی بوده است، در نیمه دوم که میانگین قیمت نفت و نرخ دلار مبادله ای صعودی بوده است این نسبت کاهشی شده است. در جدول زیر حاشیه سود ناخالص شرکت در فصول مختلف با تغییرات نرخ نفت اوپک و دلار مبادله ای مقایسه شده است:

هزینه‌های فروش، اداری و عمومی :

درحالیکه در نه ماهه منتهی به آذر 96 هزینه های عمومی و ادرای با افزایش 3 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 95 به (1.77) هزار میلیارد ریال رسیده بود، در پایان سال 96 با افزایش 43 درصدی نسبت به سال 95 به (3.44) میلیارد ریال رسیده است که عمدتا ناشی از رشد چشمگیر عوارض آلایندگی بوده است. در جدول زیر اقلام این طبقه هزینه در دوره های مختلف مقایسه شده است : ( ارقام به میلیارد ریال )

نتیجه گیری :

در حالی که رشد نرخ فروش محصولات بواسطه افزایش قیمت جهانی نفت و نرخ دلار در سال 96 موجب افزایش چشمگیر مبلغ فروش شده است اما رشد پرشتاب تر هزینه مصرف نفت خام موجب شده حاشیه سود ناخالص شپنا در سال 96 نسبت به سال 95 با افزایش مورد انتظار همراه نباشد. با این حال با توجه به میانگین نرخ فروش محصولات شپنا در زمستان و  تداوم افزایش قیمت جهانی نفت در سال جاری سودآوری شپنا برای سال 97 میتواند با تحولی دیگر همراه باشد. تک نرخی شدن دلار روی 42 هزار ریال رخداد مهم دیگری است که بر سودآوری شپنا اثر مثبت دارد. با این حال ابهامات و عدم شفافیت در گزارش دهی شپنا که در سال 96 موجب شده انتظارات سرمایه گذاران را برآورده نگردد از یکسو و درصد تقسیم سود پایین شرکت از سوی دیگر موجب شده است در شرایط فعلی بازار سرمایه علی رغم پتانسیل های بالای شپنا، اقبال به این شرکت کاهش یابد.

• منبع" کارگزاری آبان