شهربانو جمشیدی، خبرنگار/ معاملات بازار سرمایه در سال جاری با افت و خیزهای فراوانی همراه شد و اتفاقات متعددی همچون برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، مذاکرات در خصوص پایبندی آمریکا به اجرای طرح برجام، روند افزایشی قیمت نفت و فلزات اساسی در بازارهای جهانی، انتشار گزارش عملکرد میاندوره‌ای شرکت‌ها و تدوین بودجه سال آینده کل کشور هر یک بر روند معاملات بازار سهام موثر واقع شده است.
همچنین دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در حالی اردیبهشت ماه امسال برگزار شد که در پی آن اهالی بازار سرمایه برای دوره‌ای کوتاه شاهد افزایش تقاضای خرید در اغلب گروه‌ها بودند و این روند صعودی با فروکش شدن هیجانات بازار سرمایه پس از چند روز به مسیر تعادلی خود بازگشت. در این دوره گروه‌های خودرو، پالایشی و فولادی مورد توجه فعالان بازار سرمایه قرار گرفتند و با رشد ارزش سهام مواجه شدند.
علاوه بر این، ریسک سیاسی ناشی از اجرای طرح برجام و پایبندی دو طرف بر گسترش روابط بین‌المللی کشورمان در برهه‌ای از زمان سبب ایجاد نوسانات مثبت و منفی در روند معاملات بازار سهام شد.
سهام خودروسازان در انزوا
اما در این شرایط، انتشار گزارش عملکرد میاندوره‌ای شرکت‌ها که اغلب همراه با اعلام تعدیل مثبت سود برآوردی بود، تاثیر چندانی بر افزایش تقاضا برای خرید سهام در پی نداشت.
این در حالی است که افزایش بهای نفت و قیمت فروش فلزات اساسی در بازارهای جهانی سبب شد تا توجه اهالی بازار سرمایه به سمت شرکت‌های پالایشی، پتروشیمی، فولادی و معدنی معطوف شود و در مقابل سهام شرکت‌های خودروساز که امسال جز زیان رهاورد دیگری برای سهامدارانشان نداشتند، بیش از پیش در انزوا بسر برند. براساس این گزارش، سازمان بورس و اوراق بهادار در سال جاری ابلاغیه‌ها و دستورالعمل‌های متعددی برای بازار سرمایه صادر کرد.
آنچنان که، دستورالعمل توقف و بازگشایی نمادها اصلاح و با دستور ریس سازمان بورس و اوراق بهادار مقرر شد تا فرآیند توقف و بازگشایی نمادها در صورت ارسال گزارشات مالی از سوی ناشران به سازمان مذکور در روز توقف نماد انجام پذیرد و در صورت لزوم بررسی بیشتر اطلاعات زمان بازگشایی نماد به روزهای آتی موکول شود.
افشای اطلاعات بااهمیت
البته در این دوره به دستور رییس سازمان بورس انتشار پیش‌بینی سود هر سهم شرکت‌ها نیز ممنوع شد و در مقابل ناشران موظف به افشای اطلاعات بااهمیت و صورت‌های مالی عملکرد میاندوره‌ای خود شدند. بر این اساس از زمان انتشار ابلاغیه سازمان بورس نسبت «P بر E» شرکت‌ها بر اساس سود محقق شده در پایان سال مالی قبل محاسبه می‌شود و سود محقق شده سال مالی قبل شرکت‌ها ملاک تحلیل و بررسی سهامداران و تحلیلگران قرار گرفت.
جلوگیری از تخطی برخی بانک‌ها
علاوه بر این، با دستور بانک مرکزی و سازمان بورس و اوراق بهادار صندوق‌های سرمایه‌گذاری که متعلق به شرکت‌های کارگزاری بانکی هستند، نباید صندوق سرمایه‌گذاری داشته باشند. این دستورالعمل به زعم اغلب کارشناسان بازار سرمایه با هدف جذب سرمایه به سمت بورس ابلاغ شد تا از تخطی برخی از بانک‌ها در جذب سرمایه از طریق صندوق سرمایه‌گذاری و اعطای سود بالاتر از نرخ سود مصوب بانک مرکزی جلوگیری شود.
واکنش منفی اهالی بازار سرمایه
همچنین در روزهای پایانی معاملات دی ماه سال جاری ابلاغیه سازمان بورس که از سال 91 صادر شده بود، بار دیگر ارسال شد و بدین ترتیب با راه اندازی سامانه نامک تغییرات جدیدی در نحوه اعتبار دهی شرکت‌های کارگزاری به مشتریانشان اعمال شد. به گونه‌ای که، این شرکت‌ها می توانند بر اساس مانده حساب مشتریان اعتبار دهند و باید جزئیات مبالغ اعتبارات خود را در سامانه نامک ثبت کنند. این امر سبب واکنش منفی اهالی بازار سرمایه شد و همراه با رشد قیمت دلار به محدوده 4.600 تومان بهانه‌ای برای افت دسته جمعی ارزش سهام شرکت‌ها و شاخص کل بورس در روزهای پایانی معاملات دی ماه سال جاری شد.
رشد 27 درصدی شاخص کل
بر اساس اطلاعات موجود، شاخص کل بورس از ابتدای سال جاری تا دی ماه بیش از 27 درصد رشد داشته و از محدوده 77 هزار واحدی با عبور از 21 کانال به مدار 98 هزار واحدی رسید. در این مدت بازار سرمایه بازدهی مثبت بیش از 29 درصدی را برای اهالی بازار سرمایه به ارمغان آورد. درمقابل اما، نماگر بازار سرمایه در دوره مشابه سال گذشته با افت دو درصدی از ابتدای کانال 81 هزار واحدی به مدار 79 هزار واحدی نزول یافت و بورس نیز در این مدت کسب بازدهی مثبت 14 درصدی را ثبت کرد.
بازدهی مثبت 84 درصد از صنایع
علاوه بر این، از میان 44 صنعت فعال در بازار سرمایه در دوره مورد اشاره 37 صنعت بازدهی مثبت بدست آوردند و مابقی آنها یعنی هفت صنعت با ثبت بازدهی منفی سبب افت سرمایه سهامداران خود شدند. به گونه‌ای که، صنایع هتل و رستوران، منسوجات، کانی غیرفلزی، واسطه گری‌های گروه‌های مالی و پولی، قند و شکر و فرآورده‌های نفتی به ترتیب همراه با رشد ارزش سهام شرکت‌های فعال در این گروه‌ها بیشترین بازدهی مثبت را به ثبت رساندند.
همانطور که از جدول بالا مشخص است، صنایع مذکور در حالی بیشترین بازدهی مثبت را از ابتدای سال جاری تا پایان دی ماه امسال محقق ساخته اند که در دوره مشابه سال گذشته بازدهی منفی با بازدهی مثبت اندک را بدست آورده بودند.
بازدهی منفی در هفت گروه
این در حالی است که هفت گروه همچون استخراج نفت، گاز جز اکتشاف با تک نماد «حفاری»، استخراج سایر معادن با تک سهم «کماسه»، سایر حمل و نقل، سیمان، محصولات چوبی با تک نماد «چفیبر»، بانک‌ها ومؤسسات مالی و اعتباری و زراعت و خدمات وابسته تنها گروه‌هایی هستند که بازدهی منفی کسب کردند.
بر این اساس صنایع مورد اشاره که در ردیف نخست جدول رتبه بندی از نظر کسب بازدهی منفی قرار می‌گیرند، در دوره مشابه سال گذشته بازدهی مثبت قابل قبولی را ثبت کرده بودند، که البته گروه بانک‌ها ومؤسسات مالی و اعتباری از این امر مستثنی است.
چراکه این گروه همچون سال گذشته، امسال نیز بازدهی منفی محقق ساخته است.
بر اساس اطلاعات موجود، در سال جاری 597 شرکت در بازار سرمایه فعالیت دارند که از میان آنها 351 شرکت با رشد قیمت مواجه شدند، معاملات سهام هفت شرکت بدون کسب بازدهی مثبت یا منفی پایان یافت و در نهایت 239 شرکت نیز افت ارزش سهام را تجربه کردند.
بازدهی مثبت 1.400 درصدی «سپرمی»
همچنین بیشترین بازدهی مثبت 1.461 درصد محاسبه می‌شود که این رقم در جریان معاملات سهام شرکت پرمیت در نماد «سپرمی» که در بازار پایه فرابورس معامله می‌شود، رقم خورده است. در کنار آن، شرکت تجهیز نیروی زنگان با تحقق بازدهی مثبت 518 درصدی دومین شرکتی است که بیشترین رشد قیمتی را تجربه کرده است، «شزنگ» نیز در بازار پایه فرابورس معامله می‌شود.
بازار پایه‌ای‌ها رکورددار رشد قیمت سهام
صرف نظر از دو شرکت مذکور از ابتدای سال جاری تا دی ماه، 13 شرکت بازدهی مثبت 300 تا 500 درصدی بدست آوردند و 36 شرکت بازدهی مثبت 100 تا 300 درصدی محقق ساختند.
بر این اساس، شرکت‌های آرین توسکا، سرمایه‌گذاری ساختمانی نظام مهندسی ایران، اشتاد ایران، سرمایه‌گذاری کارکنان صنعت برق زنجان و قزوین، پلاستیران، لیزینگ رازی، رنگین و پشم بافی توس از جمله مجموعه‌هایی هستند که بیشترین بازدهی مثبت بدست آوردند. البته نماد معاملاتی این مجموعه‌ها در بازار پایه فرابورس معامله می‌شود و برخی از آنها در دوره مشابه سال گذشته معامله نمی‌شدند.
328 بازدهی مثبت، 245 بازدهی منفی
بر اساس این گزارش، در دوره مشابه سال گذشته 587 شرکت در بازار سرمایه معامله می‌شدند که 328 شرکت بازدهی مثبت را تجربه کردند، 14 شرکت بدون کسب بازدهی مثبت یا منفی به کار خود پایان دادند و 245 شرکت با کاهش قیمت سهام مواجه شدند.
در این دوره شرکت‌های مواد ویژه لیا، معادن بافق، فرآوری مواد معدنی، دارو عبیدی، آهنگری تراکتورسازی، آتیه داده‌پرداز، کشت و صنعت پیاذر، کیمیای زنجان گستران، زرین معدن آسیا و ماشین‌سازی نیرومحرکه در ردیف‌های نخست پربازده‌ترین شرکت ها جای می‌گیرند.
کم بازده‌ترین‌های بورس
این در حالی است که مجموعه‌های حمل و نقل بین‌المللی خلیج فارس، ماشین‌سازی اراک، کاشی پارس، کشت و صنعت پیاذر، بیمه میهن، سیمان کردستان، اعتباری توسعه، بیمه آرمان، سیمان ایلام و حمل و نقل توکا با افت ارزش سهام مواجه شدند و بازدهی منفی رهاورد معاملات آنها در سال جاری بوده است.
سرمایه‌گذاری‌ها، نقدشونده ترین سهام
همچنین رتبه نخست نقدشونده ترین سهام در سال جاری به شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان، ایران خودرو، سرمایه‌گذاری رنا، پالایش نفت اصفهان، سرمایه‌گذاری نفت، سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، سرمایه‌گذاری ملت، سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی و سرمایه‌گذاری صنعت بیمه اعطا می‌شود. اغلب این شرکت‌ها در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته نیز در جایگاه‌های اول جدول رده بندی شرکت‌ها از نظر رتبه نقدشوندگی قرار می‌گیرند.
افت 10 درصدی حجم و ارزش معاملات
در پایان این گزارش می‌افزاید، معاملات بورس در دوره مورد بررسی در حالی خاتمه یافت که داد و ستد 223.451 میلیون سهم طی 19 میلیون دفعه معامله ارزشی به مبلغ بیش از 525.656 میلیارد ریال را در بازار سرمایه رقم زده است.
شماره ۲۳۴ هفته نامه بورس - صفحه ۹
نظر شما