با وجود مزایای موجود در بورس کالا در این رابطه اما به گفته کارشناسان لازم است که دولت کمک کند تا زمینه حضور وارد‌کنندگان اصلی نهاده‌های دامی در بورس کالا فراهم شود تا کلیه فعالان بخش کشاورزی بتوانند از منافع آن بهره‌مند شوند. همچنین قوانین پذیرش کالا در بخش رینگ محصولات کشاورزی نیاز به بازنگری جدی دارد و باید تجدید نظر کلی در این خصوص انجام شود.
جدا از این موضوع و در مقایسه با بورس‌های کالایی دنیا برخی دیگر از کارشناسان معتقدند که ایجاد رينگ صادراتي در بورس کالا به طور مستقل نمی‌تواند موفقیت چندانی داشته باشد زیرا باید رينگي تشكيل داد تا چند كشور همسو بر اساس مقررات به عرضه و خريد كالاهاي مختلف كشورهاي یکدیگر با حذف واسطه‌ها در آن فعالیت کنند. برای بررسی این موضوع نظر کارشناسان کالایی را جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.
قوانین نیاز به بازنگری دارند
مصطفی محمدباقری، مدیر کالا و انرژی کارگزاری بانک کشاورزی در رابطه با راه اندازی این رینگ صادراتی گفت: اگر چه سیاست وزارت جهاد کشاورزی استفاده از ظرفیت‌های بورس کالا و همچنین گسترش عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران است اما لازم است برای تکمیل این چرخه، دولت کمک کند تا زمینه حضور وارد‌کنندگان اصلی نهاده‌های دامی در این بورس را نیز فراهم کنند تا کلیه فعالان بخش کشاورزی بتوانند از منافع آن بهره‌مند شوند.
به اعتقاد این کارشناس کالایی: یکی از دلایل اصلی راه‌اندازی رینگ محصولات کشاورزی در بورس کالا پایان دادن به شکل سنتی بازار محصولات کشاورزی و مشکلات زیاد این بازار در کشور بود با راه‌اندازی رینگ محصولات کشاورزی در بورس کالا زمینه لازم برای ایجاد بازاری مدرن برای محصولات کشاورزی فراهم شده است و ما به تدریج شاهد رشد و شکوفایی رینگ محصولات کشاورزی در بورس کالا هستیم. اجرای دقیق و مناسب سیاست قیمت تضمینی در بورس کالا نشان داد که این بورس دارای ظرفیت‌های بالایی برای رونق بخشی به بازار محصولات کشاورزی است.
مصطفی محمدباقری در ادامه افزود: بورس کالای ایران بستر مناسبی برای عرضه نهاده‌های دامی وارداتی از طرف بخش خصوصی است و ظرفیت‌های بالایی در این زمینه دارد که می‌توان با در نظر گرفتن مشوق‌هایی زمینه لازم برای ورود وارد‌کنندگان نهاده‌های دامی بخش خصوصی و نیز واسطه‌ها برای عرضه کالای خود در بورس کالا را فراهم کرد. در این راستا قوانین پذیرش کالا در بخش رینگ محصولات کشاورزی نیاز به بازنگری جدی دارد و باید تجدید نظر کلی در این زمینه انجام شود.
این مدیر کالایی تصریح کرد: در بیشتر مواقع وارد‌کنندگان نهاده‌های دامی، کالای خود را در قبل از گمرک به واسطه‌ها می‌فروشند و این واسطه‌ها به دلیل اینکه خودشان وارد‌کننده اصلی کالا نیستند، نمی‌توانند مدارک مورد نیاز بورس کالا برای کالای وارداتی را ارائه دهند و با وجود اینکه تمایل به عرضه کالای خود در بورس کالا دارند اما عملا نمی‌توانند کالایی را در آن عرضه کنند. بنابراین باید قوانین را طوری بازنگری کرد که این طیف از عرضه‌کنندگان که در حقیقت عرضه‌کنندگان اصلی نهاده‌های دامی که در بیرون از بورس کالا هستند هم بتوانند وارد بورس شوند.
تسهیل شرایط برای ورود خارجی‌ها
ابراهیم نادری، کارشناس بورس کالا اما نظرات متفاوتی دارد. او در خصوص چگونگی صادرات در بورس کالا به پیشینه بورس‌های خارجی در این رابطه اشاره کرد و گفت: در مناطق مختلف جهان مانند امريكاي جنوبي، آمريكاي شمالي و اسكانديناوي، بورس كالا به صورت سمپوزيوم و همكاري مشترك منطقه‌اي شامل چند كشور با هم شكل مي‌گيرد. بر این اساس می‌توان گفت بين كشورهاي همسويي مانند ايران، روسيه و چين جای چنین سمپوزیومی خالیست.
او در خصوص راه اندازی رینگ صادراتی در بورس کالا تصریح کرد: ایجاد رينگ صادراتي در بورس کالا به طور مستقل نمی‌تواند موفقیت چندانی داشته باشد زیرا باید رينگي تشكيل داد تا چند كشور همسو بر اساس مقررات به عرضه و خريد كالاهاي مختلف كشورهاي یکدیگر با حذف واسطه‌ها در آن فعالیت کنند؛ در این رينگ شما به عنوان بازار کالا هم خريدار و هم فروشنده، هم واردكننده و هم صادر‌كننده هستید.
نادری در ادامه به یکی از مشکلات اصلی بورس کالا اشاره کرد و افزود: به طور قطع رينگ صادراتي بايد براي بازيگرهای خود جذابيت بیشتری ایجاد کند. باید گفت که نمی‌توان رينگ صادراتی را در بورس کالا تشكيل داد در حالی که در بيرون از این بورس، خريدار خارجي و فروشنده ايراني به دليل سهولت انجام معامله بسیار راحت با یکدیگر معامله مي‌كنند. به نظر این مدرس دانشگاه، بورس كالا بايد نگاهی متفاوت از بازار سهام داشته باشد و به عنوان مکانی برای معامله مستقیم کالاها در نظر گرفته شود. بازار سهام به دليل موضوعات قانون تجارتي و موضوعات مالياتي خاص و نیز مالكيت شركتي و غيره داراي مقررات معاملاتي خاص بوده و بسته‌‌تر عمل می‌كند اما خريدار بورس كالا باید این بازار را همچون حجره خود بداند و مالکیت دولتی در آن بی‌معنی است.
این کارشناس بورس کالا برای راه‌اندازی بورس معاملات کالا و پیشبرد آن ايجاد انگيزه معاملاتي در اين بورس را ضروری دانست و گفت: نخست بايد پاي خريدار به بورس كالا كشانده شود به این معنی که كشورهاي خريدار كالاي ايران به خوبي شناسايي شوند و تسهيلات و رفاه معاملاتي برایشان در نظر گرفته شود؛ همچنین از طرف دیگر نيازهاي وارداتي ايران هم باید در دیگر كشورها شناسايي و همزمان پاي كالاي خارجي در بورس كالاي کشور باز شود.
نادری برای بورس معاملاتي کالا به چند نكته ضروري انگيزشي ديگر جهت ایجاد و رونق بورس كالا اشاره كرد و گفت: ايجاد يك بورس معاملاتي كالا با همكاري چند كشور همسو كه در آن خريد كالاهاي كشورهاي ديگر توسط خريداران ايراني و فروش كالاهاي ايراني به كشورهاي ديگر به طور مستقيم صورت مي‌گيرد، استفاده از ارز كشوري كه علاقه‌مند به مطرح شدن ارز خود در دنیاست (در اين مثال چين)، برداشتن موانع واردات و صادرات كالاهايي كه در اين بازار معامله مي‌شوند، ورود و خروج سهل و آسان با رعايت حقوق و شئونات خريداران و فروشندگان صرف نظر از مليتشان به اين بازار، ارائه تسهيلات خاص ويژه هر صنعت علاوه بر معافيت‌ها و تسهيلات موجود به فروشندگان داخلي كه در بازار وارد می‌شوند، برخی از این موارد هستند. او تصریح کرد: کاربرد عبارت «رينگ صادرات» اشتباه است و باید به آن «رينگ معاملات كالا» گفته شود زیرا باید خرید و فروش هر دو با هم در این بازار انجام و توجه شود به این معنی که باید در این رينگ خريد و فروش از هر دو طرف داخلی و خارجی در کنار یکدیگر انجام شود. در اين صورت است كه در اين شكل بازار شما مي‌توانيد حمايت كامل كشورهاي همسو براي تشويق ورود تجارشان از طريق وضع معافيت‌ها و تسهيلات خاص به اين بازاررا داشته باشيد.
تاکید بر تحویل به موقع حواله‌ها
یک کارشناس بازار کالا نیز در این خصوص به مشکلات موجود در صادرات محصولات از طریق بورس کالا اشاره کرد و گفت: در سیستم تحویل کالا به خصوص تحویل حواله‌های کالا مشکلاتی وجود دارد که در راستای رونق صادرات این بخش باید رفع شود. بر این اساس بهتر است میان زمان تحویل و نیز میزان عرضه کالا هماهنگی بیشتری بین شرکت بازرگانی دولتی به عنوان نهاد سازمان دهنده (و تنظیم‌کننده خرید و فروش کالاهای اساسی) و نیز بورس کالا برای انجام معاملات صادراتی ایجاد شود.
او تصریح کرد: در معاملات بین‌المللی توجه و حساسیت زیادی برای تحویل به موقع کالای خریداری شده وجود دارد و همانطور که در صورت تاخیر در پرداخت به موقع هزینه کالای خریداری شده، خریدار متحمل جریمه می‌شود، در همین راستا هم برای ارائه به موقع حواله تحویل نیز باید الزامات بیشتری از طرف بورس کالا در نظر گرفته شود.
نظر شما