همچنین بنابر دستور‌العملی توسط این شورا، واحدهای تولیدی مکلفند یک هفته قبل از شروع هر فصل برنامه عرضه خود را به شورای رقابت، بورس‌کالا و وزارت صنعت اعلام کنند. با این وجود اما پس از ارائه دستورالعمل حاضر به گفته دبیر سندیکای لوله و پروفیل فولادی ایران با توجه به اینکه بازار فولاد و فعالان این بازار منتظر اجرایی شدن آن بودند، اظهارداشت: متاسفانه برخلاف برنامه معمول دوشنبه‌ها برای عرضه ورق‌های گرم فولادیHB، اما مدتی این عرضه در بورس‌کالا قطع شده است که به اعتقاد برخی کارشناسان دلیل آن می‌تواند تحت فشار قرار دادن بورس‌کالا توسط فولاد مبارکه برای اعمال سیاست‌های خود باشد.
اصلاح نماد گام نخست تعدیل قیمت
امیر مسعود پرور مدیر کالایی کارگزاری فولاد مبنا در خصوص اتفاقات اخیر بازار ورق‌های گرم فولاد گفت: به طور کلی همه ورق‌های فولادی با ضخامت‌ها و گریدهای مختلف به عنوان ورق گرم با نماد HB شناخته می‌شوند اما باید گفت در این میان رقابت بیشتر بر سر ورق‌های با سایزهای 2 و 2.5 میلی‌متر انجام می‌شود به صورتی که قیمت آن هم نسبت به باقی ورق‌ها افزایشی‌تر است و این اتفاق به خصوص در فصلی که قیمت‌ها روند افزایشی دارد عملا در این نوع خاص، بیش از پیش است.باید گفت که بیشترین مورد استفاده از این محصول هم در تولید لوله و پروفیل است که با توجه به این موضوع هم رقابت موجود در میان این طیف انجام می‌شود.
او در ادامه تاکید کرد: به نظر می‌رسد نخستین قدم در حل این مشکل اصلاح نماد HB ورق‌های فولادی در تابلوی معاملات بورس کالاست. به این صورت که نماد 2 و 2.5 میلی‌متری را از بقیه سایزهای ورق فولادی جدا کنند تا امکان درخواست برای آن هم جدا شود.
بعد از انجام تفکیک نماد، باید دید که باز رقابت ایجاد شده روی باقی قیمت‌ها بر بقیه قیمت‌ها اثر می‌گذارد یا خیر. البته به طور حتم اگر طیف مصرف‌کنندگان در این بازار مجزا شوند، شاهد فضای مناسب‌تری برای رقابت مناسبتر در خصوص این محصول خواهیم بود.
این مدیر کالایی تصریح کرد: مشخص است که اعمال محدودیت به صورت موقت پاسخگو خواهد بود و شاید در کوتاه مدت برای حل معضل قیمت‌های کنونی کاهش سقف قیمت ها باشد. بعنوان مثال دامنه نوسان در رقابت به 5 درصد کاهش یابد. هرچند که این راه‌حل می‌تواند برای کوتاه مدت جوابگو باشد و به عنوان مُسکن عمل می‌کند و خود پیامدهایی دارد زیرا این کار تقسیم به نسبت را دامن می‌زند. کاهش میزان عرضه اولیه هم راه دیگری است که می‌توان برای کاهش قیمت‌ها و تعادل در بازار در نظر گرفت. با این حال به اعتقاد ایشان برای اصلاح کشف نرخ در تالار می بایست ابتدا نماد مربوطه اصلاح شود تا مصرف‌کنندگان ورق های گرم با ضخامت‌های بالاتر تحت تاثیر قیمت و بازار ورق‌های با سایز 2 تا 2.5 قرار نگیرند.
پرور معتقد است: با توجه به تولید بخش عمده‌ای از ورق‌های گرم فولادی کشور توسط شرکت فولاد مبارکه و انحصار این شرکت در عرضه ورق‌های فولادی در بورس کالا، متقاضیان و بازار ورق را متاثر از سیاست‌های فروش این شرکت می‌سازد.
باید توجه کرد با حل مشکل نماد برای دیگر گریدها هم کشف قیمت بهتری انجام می‌شود. البته این پیشنهاد بصورت پراکنده توسط فعالان این حوزه به خصوص سندیکای لوله و پروفیل فولادی کشور مطرح شده است اما متاسفانه به دلایل نامعلوم مغفول مانده است؛ برای حل این معضل شاید بهتر باشد سندیکا و بورس‌کالا با یکدیگر تعامل بهتری داشته باشند تا بتوانند به شکل بهتری مشکل کنونی را برطرف کنند.هرچند که بورس‌کالا پیگیری‌هایی در این خصوص داشته اما هنوز نتیجه مثبتی در این رابطه به دست نیاورده است که شاید بتوان گفت دلیل آن مقطعی بودن بررسی‌های انجام شده باشد. زیرا بازار ورق‌های گرم در دوره‌ای دچار رخوت بود اما در شرایط ملتهب کنونی مجدداً مشکلات موجود سرباز کرده است.
این مدیر کالایی مجموعاً اجبار به حضور متقاضیان برای سایزهای با درجه‌های بالاتر در گروه HB با سایر سایزهای پر متقاضی مانند گرید 2 را موجب گرانتر شدن قیمت گریدهای بالاتر دانست و افزود: این موضوع سبب ایجاد نارضایتی عمومی بین فعالان این حوزه شده است. می‌توان گفت در شرایط حاضر بورس‌کالا بیشتر به عرضه‌کنندگان توجه دارد؛ این مشکل همواره یکی از مشکلات اصلی در سیاست‌های کلی بورس کالاست. با وجودی که این بورس، نیم‌گاهی هم به مصرف‌کننده دارد اما اغلب، چرخش‌های خود را به سمت فروشنده انجام می‌دهد.
امیرمسعود پرور در ادامه گفت: با نگاهی به گذشته می‌توان دریافت که در زمان رونق بازار، ورق‌های گرم فولادی کمی پیش‌تر به میزان 32 هزار تن و با رقابت زیادی معامله می‌شد با این وجود اما در همین زمان این محصول با قیمت پایه 50 هزار تن به صورت مچینگ مبارکه هم معامله شده است که معامله مچینگ هم در نهایت به دست بازار خواهد رسید، یعنی با خرید سرویس سنتر‌های خود محصول را در اختیار بازار قرار می‌دهند، بنابراین می‌توان گفت بازار رقابتی که در بازار فولاد وجود دارد اندکی هم تحت تاثیر چنین شیطنت‌هایی است.
او ورود شورای رقابت به بورس‌کالا را در این رابطه کمک‌رسان قلمداد کرد و افزود: البته این کار نباید به شکل دستوری انجام شود. به نظر می‌رسد راهکارهای کارشناسی‌تری برای حل این قبیل مشکلات لازم است.
بنابراین همان طور که تاکید شد، بهتر است تا در کنار اصلاح نماد به طور موازی بحث دستورالعمل در نظر گرفته شود تا به نتایج بهتری خواهیم رسید. کارشناسان موجود در بخش پذیرش و تعریف نمادها هستند شاید خیلی متوجه این موضوع نباشند زیرا همه مشتریان اکنون در حال خرید HB هستند یعنی با این نماد ثبت سفارش انجام می‌دهند و در مرحله بعدی با خود فروشنده، سایز و گرید اصلی مورد نیازشان را هماهنگ می‌کنند که خود این موضوع گاهی به ایجاد رانت می‌انجامد.
فرمول تعیین قیمت ایراد دارد
همایون دارابی، کارشناس بازار‌سرمایه هم در مورد بازار ورق‌های فولادی تشریح نکاتی را مورد توجه دانست و گفت: در حال حاضر جریان غیرسازنده‌ای از سوی مصرف‌کنندگان ورق‌های نازک در جریان است و متاسفانه تولیدکنندگان لوله و پروفیل به شکل عمومی به دنبال گرفتن ارز ارزان در قالب واردات ورق یا خرید ورق ارزان از تولیدکنندگان داخلی هستند؛ این در حالی است که اکنون سه تولیدکننده عمده شامل فولاد مبارکه، فولاد گیلان و نورد لوله اهواز به تولید ورق می‌پردازند و دو شرکت دچار کمبود نقدینگی و تولید هستند که می‌توانند با سرمایه مصرف‌کنندگان ورق، مشکلات تولید خود را حل کنند؛ از این رو جا دارد با فروش محصولات به صورت سلف، تولیدکنندگان دارای مشکل نقدینگی به واحدهای تولید پروفیل، مشکلات دو طرف حل شود.
او در ادامه تصریح کرد: فولاد مبارکه یک واحد سهامی عام و متعلق به عموم مردم است و سهامداران آن خواستار لحاظ کردن منافعشان توسط این شرکت هستند تا فروش خود را طوری برنامه‌ریزی کنند که مانع از بروز رانت برای خریداران شود؛ از طرفی سال‌هاست که سهامداران از شرکت فولاد مبارکه می‌خواهند تا با نصب واحد تولید پروفیل مانع از خام‌فروشی ورق به واحدهایی شود که عموما خصوصی بوده و مزیت اقتصادی و سود آنها به عموم مردم منتقل نمی‌شود.
سومین نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد، این که بورس‌کالا جایگاهی ملی دارد و هدف از ایجاد آن جلوگیری از بروز رانت و خروج از سیستم‌های شکست خورده قیمت‌گذاری و حواله دولتی بوده است از این رو هر گونه تضعیف جایگاه این بورس از طریق تحمیل هر‌گونه روش قیمت‌گذاری باطل بوده و نباید انجام شود؛ توجه کنید که نرخ‌گذاری به دلیل یک طرفه بودن، تنها تامین‌کننده منافع خریداران است؛ این امر در مورد قیمت‌گذاری ورق که توسط شورای رقابت انجام شده است به شدت به چشم می‌خورد. این کارشناس بازار کالا، قیمت‌گذاری ورق به عنوان ماده اولیه تولید پروفیل را در حالی که قیمت‌گذاری محصولات شرکت‌های خریدار قیمت‌گذاری نمی‌شود نگران کننده دانست و گفت: شورای رقابت مشخص نکرده است کسانی که ورق را خریداری می‌کنند اگر به سود فوق‌العاده‌ای دست یابند چه منفعتی برای اقتصاد ملی داشته و زیان شرکت‌های تولیدکننده را چه کسی تقبل می‌کند. باید در نظر داشت، براساس مقررات در صورتی که یک نهاد دولتی با نرخ‌گذاری موجب زیان تولیدکننده بشود لازم است که این ضرر را جبران کند. بنابراین نفس نرخ‌گذاری برای بورس‌کالا معقول نبوده و باید اجازه داد قیمت در رقابت فروشندگان و خریداران کشف شود.
دارابی در این خصوص نحوه نوشتن فرمول را هم دارای اشکال دانست و گفت: گرفتن متوسط نرخ منطقه سی ای اس و دریای سیاه که ارزان‌ترین نرخ‌های جهانی را دارند و توجه نکردن به قیمت فوب خلیج فارس و قیمت اروپا که بازار عمده فولاد‌سازهای ایرانی بوده خود پرسش بزرگی است. در همین حال باید به کمک‌های دولت‌های سی ای اس و دریای سیاه به صادر‌کنندگان فولاد نیز توجه داشت. اکثر این کشورها براساس هزینه‌های کمتر و کمک دولتی در حال تولید هستند و پرسش اساسی این است که آیا شرکت‌های تولید پروفیل نیز حاضر هستند محصولات تولیدی خود را براساس همین فرمول قیمت‌گذاری عرضه کنند. البته نگاهی به قیمت‌های تولیدکنندگان پروفیل نشان می‌دهد این تولیدکنندگان به میزان بیش از بهای مواد اولیه قیمت خود را افزایش داده و حتی پیش از بالا رفتن قیمت ورق در بازار جهانی قیمت خود را اصلاح کرده‌اند. در این شرایط قیمت‌گذاری یک سویه تنها می‌تواند به زیان یک بنگاه با هزاران سهامدار خرد باشد. او در انتها اظهار کرد: تولیدکنندگان فولاد با صادرات 8 میلیون تن فولاد گام عظیمی در تحقق خودکفایی و اقتصاد مقاومتی برداشته‌اند که این امر ایجاب می‌کند، همه مسوولان مراقب این صنعت باشند و با تصمیمات یک طرفه زمینه آسیب به این صنعت را وارد کند در همین حال مصرف‌کنندگان ورق 5 میلی متری نیز می‌توانند با تصاحب یکی از واحدهای تولیدکننده یا ایجاد یک واحد جدید ضمن افزایش تولید ملی نشان دهند آیا حاضر هستند براساس فرمول‌های از این دست محصول خود را به غیر واگذار کنند یا خیر؟
عرضه های ناکافی
امیرحسین کاوه، دبیر سندیکای لوله و پروفیل فولادی تعیین قیمت ورق فولادی را ضریبی از قیمت جهانی بر اساس نرخ سنا دانست و افزود: با توجه به اینکه شورای رقابت یک شورای فرا قوه‌ای و زیر نظر رییس دولت دوازدهم است؛ از این رو باید شاهد عرضه این محصول توسط ورق‌سازان از جمله فولاد مبارکه اصفهان در بورس‌کالا به حد مکفی باشیم.
این عضو اتاق بازرگانی با اشاره به اینکه در حال حاضر قیمت‌های جهانی فولاد cis به طور میانگین540 دلار برای هر تن است، خاطرنشان کرد: وقتی با نرخ ارز داخلی هر کیلو فولاد را محاسبه کنیم نرخ پایه محصولات فولادی به حدود دو هزار تومان کاهش خواهد یافت اما هم اکنون قیمت پایه این محصولات با بیش از30 الی40 درصد بالاتر رقابت و کشف قیمت شده که به طور حتم اجرای این مصوبه سبب کاهش قیمت آهن‌آلات در بورس‌کالا خواهد شد.
نظر شما