اما از آنجایی که پروژه‌های عمرانی توسط دولت محدود می‌شوند تمام صنایع وابسته به خصوص فولاد نیز تحت تاثیر این موضوع قرار گرفته‌اند.از طرفی بخش‌های مختلف اقتصاد کشور به صورت زنجیره‌ای متصل به هم عمل می‌کند؛ بنابراین مشکل فولاد هم در صورت حل مسایل کلان و به خصوص مشکلات عمرانی برطرف خواهد شد؛ نبود خریدار، موانع بر سر راه استفاده از ابزارهای پولی و... از دیگر دلایل رکود این صنعت مهم به شمار می‌رود. به گفته کارشناسان در این میان بورس‌کالا می‌تواند با ایجاد رابطه متعادل بین عرضه و تقاضا یاری‌رسان فعالان این عرصه باشد؛ هرچند با توجه به محدود بودن عرضه‌کننده‌ها در این بازار نمی‌توان انتظار زیادی از آن داشت. به نظر می‌رسد بورس‌کالا باید راهکارهایی جهت افزایش عرضه‌کنندگان فولاد و همچنین مشتریان آن حتی از نوع خارجی به کار برده و نیز با ابزارهایی مانند اوراق گواهی سپرده و اوراق سلف به احیاء نقدینگی لازم فولادسازان بپردازد.
نبود خریدار؛ دلیل اصلی کمبود نقدینگی
محمد آزاد، رییس اتحادیه آهن، فولاد و فلزات در خصوص مشکلات نقدینگی فولاد سازان گفت: همه تولیدکنندگان درگیر مشکل کمبود نقدینگی هستند زیرا خریداری برایشان وجود ندارد و محصولاتشان فروش نمی‌رود ؛ به این ترتیب نقدینگی وارد چرخه تولید آنها نمی‌شود. در واقع شرکت‌های تولیدکننده فولاد به اندازه تولید خود، فروش ندارند که مشکل بزرگی است.
آزاد در ادامه گفت: بانک‌ها تاکنون نتوانسته‌اند در جبران کمبود نقدینگی کمک لازم را داشته باشند و در شرایط فعلی بهترین کار برای تولیدکنندگان امکان ایجاد نقدینگی از طریق بورس‌کالاست؛ به این صورت که کالاهای خود را به صورت سلف موازی یا از طریق اوراق گواهی سپرده بفروشند تا حداقل بدون اینکه کالایی تحویل بدهند به نقدینگی مورد نیازشان دست پیدا کرده و از این طریق مقداری از مشکل خود را در این زمینه حل کنند؛ در حال حاضر بورس‌کالا اقداماتی هم در این راستا انجام داده است و برای فولاد فروش به صورت سلف‌موازی و فروش‌سلف روی تابلو دارد و اوراق سپرده را هم در دست اقدام قرار داده است.
کمبود پروژه‌های عمرانی به کمبود نقدینگی می‌انجامد
ایرج فاضل بخششی، مدیر پروژه شرکت فولادی ایریتک هم در این رابطه بیان کرد: بیشترین مصرف محصولات فولادی کشور در حوزه ساختمان‌سازی، عمران و اجرای پروژه‌های بزرگ ملی بوده است به طوری‌که تمام کارخانه‌های فولادسازی در زمان رشد سرعت سازندگی در کشوربرنامه‌ریزی و تاسیس شده‌اند، حال در شرایطی که پروژه‌ها در رکود نسبی به سر می‌برند، مصرف‌کننده واقعی هم برای این محصول به میزان کافی در بازار وجود ندارد؛ بنابراین رکود در بخش پروژه‌های عمرانی و نداشتن نقدینگی پیمانکاران که مصرف‌کنندگان عمده‌ای از فولاد هستند، مستقیما در کمبود نقدینگی فولادسازان تاثیرگذار شده است. وی ضعف در سیاست‌های صادراتی محصولات فولادی و خدمات اجرایی را از دیگر مشکلات و مصادیق اقتصاد بسته کشور دانست و گفت: این وضع در حالی است که کشورهای توسعه‌یافته‌ای که فولاد و محصولات صنعتی تولید می‌کنند به دنبال سیستم باز اقتصادی و فروش محصولات خود به خارج از کشور هستند، اما عمده محصولات فولادی ما در داخل کشور مورد استفاده قرار می‌گیرند که بیشتر آن هم در در بخش عمرانی مصرف می‌شود؛ به همین دلیل انبارهای تولیدکنندگان پر از محصولات فولادی است و خرید کافی برای جبران هزینه‌های تولید انجام نمی‌شود.
فاضل بخششی در خصوص نقش بورس‌کالا در بهبود فروش محصولات فولادی افزود: انجام معاملات در بورس‌کالا به نفع مصرف‌کننده و تولیدکنندگان است اما به شرطی که خریدار وجود داشته باشد. زمانی که مشکل نداشتن خریدار است، اگر هم بستر انجام معاملات در بورس‌کالا فراهم باشد باز هم مشکل حل نخواهد شد؛ در واقع بورس زمانی خوب عمل می‌کند که بازار رونق کافی داشته باشد. البته با بررسی معاملات انجام شده فولاد چندسال اخیر در بورس درمی‌یابیم که روند معاملات رو به کاهش بوده است.
وی افزود: مشکل کنونی کارخانه‌ها را ناتوانی پرداخت دستمزد کارکنان و فروش محصولات عنوان کرد و گفت: کار مفیدی که بورس می‌تواند در خصوص رفع مشکلات موجود در این زمینه داشته باشد، این است که از فضای محدود بازار ایران بیرون بیاید و به طور مثال منطقه‌ای عمل کند تا از این طریق بتوانیم به مشتریان بیشتر و خریداران قوی تری دست پیدا کنیم؛ برای رسیدن به چنین بازاری باید اطمینان و اعتبار بیشتری برای مشتریان در بورس ایجاد شود و به بررسی عملکرد بورس‌های بزرگ در خصوص جذب مشتریان خارجی و ایجاد بستر مورد نیاز بپردازیم.
مطابقت کیفیت محصولات با استانداردهای جهانی، ایجاد روابط بین‌المللی مثبت و نحوه قیمت‌گذاری از دیگر نکات مهم در زمینه منطقه‌ای شدن است که باید مورد توجه قرار بگیرد. به گفته ایرج فاضل بخششی، به فرض بین‌المللی شدن بازار، باید دید آیا فولادسازان هم‌توان رقابت در چنین شرایطی را دارند و می‌توانند با فولادسازان منطقه‌ای رقابت کنند یا خیر؟ آیا هزینه حمل و نقل، نحوه مدیریت، کیفیت کالا، مصرف انرژی و درنهایت قیمت تولیدکنندگان داخلی می‌تواند به قیمت قدرت‌هایی مانند چین و فولاد ارجح باشد؟
دست نیاز صنعت به سوی سرمایه گذاری
امیرحسین نادری، معاون اقتصادی و مالی فولاد مبارکه اصفهان صنعت فولاد را سرمایه‌بر دانست و گفت: این صنعت نیاز به سرمایه‌گذاری و سرمایه در‌گردش سنگینی دارد و این کار چه از بازارسرمایه و چه از بازار پول در حال حاضر نرخ بالایی دارد.
وی گفت: در حال حاضر کارخانه‌های فولادسازی برای تأمین‌مالی خود مشکلاتی دارند؛ یکی از روش‌هایی که برای این تأمین مالی در نظر گرفته شده، بانک است اما از آنجایی که بانک‌ها با مشکلات زیادی همچون بالا بودن نرخ بهره و نرخ تمام شده پول رو به رو هستند، از عهده تأمین نیازهای توسعه‌ای این بخش برنمی‌آیند؛ همچنین طرح‌های توسعه‌ای نیز باید با منابع با نرخ‌بهره ارزان اجرا شوند که البته بانک‌های توسعه‌ای در پرداخت آن سختگیری کرده یا پرداختی انجام نمی‌دهند؛ از این رو تولیدکنندگان به سمت تأمین مالی از طریق بازارسرمایه رو می‌آورند.
مدیر فروش فولاد مبارکه اصفهان دلیل کمبود نقدینگی کنونی فولادسازان را به دلیل انجام ندادن وظایف حرفه‌ای نهادهای واسطه‌ای مانند بانک دانست؛ به گفته وی بانک‌ها منابع گران قیمتی برای تأمین مالی دارند و همچنین محدودیت‌های قانونی برایشان وجود دارد.
به طور مثال باز کردن ال.سی ابزار مناسبی در گذشته بوده که توسط بانک‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما اکنون به دلیل تحریم‌ها و مشکلات موجود امکان استفاده از آن ندارد.
وی افزود: البته در این حوزه تأمین‌مالی‌هایی هم از خارج کشور انجام شده است که با توجه به نرخ بهره حجم بسیار کمی‌حدود یک و نیم درصد در سال است اما برای راه اندازی صنایع بزرگ مناسب است.
نادری در ادامه بورس‌کالا را بستری مناسب برای کشف قیمت واقعی، شفافیت بازار و از بین رفتن حاشیه بازار دانست و گفت: البته این بازار نواقص قابل رفعی مانند محدود بودن عرضه‌کننده‌ها و ... دارد. از طرفی شرکت‌هایی که محصولات خود را در بورس‌کالا عرضه می‌کنند از معافیت‌های مالیاتی هم برخوردارند که خود موجب جذبشان به بازارسرمایه است.
این مدیر فولادی استفاده از ابزارهای مصطلح بانکی مانند نقد کردن ال.سی‌های مدت‌دار را برای شرکت‌های تولیدی مناسب دانست تا در صورتی که نتوانند فروش اعتباری داشته باشند و یا در شرایط دامپینگ خارجی باشند به تأمین مالی مورد نیاز خود بپردازند.
نظر شما