تئاتر با طومار و غوغا اجرا نمی‌شود/ فشار و حاشیه‌ای در کار نیست/ اینجا محل رقابت است نه تقسیم جوایز

به گزارش صدای بورس،نشست چهاردهمین جشنوارۀ تئاتر استانی البرز عصر سه شنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۴ با حضور دبیر جشنواره، اعضای ستاد اجرایی و کارگردانان آثار پذیرفته‌شده برگزار شد. علی کوچکی دبیر جشنواره به همراه محمود سرباز قائم‌مقام، منیژه کشاورز مسئول دبیرخانه، چیترا نادری مشاور جشنواره و علی شهبازی دبیر اجرایی در این نشست حضور داشتند.

کوچکی ضمن قدردانی از ابراهیم شریفی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد البرز و همچنین از محمود سرباز برای «پایمردی و حمایت جدی در مسیر برگزاری جشنواره» گفت: اگر ایستادگی و همراهی آن‌ها نبود، شاید امروز جشنواره‌ای در کار نبود.

وی سپس با اشاره به روند انتخاب آثار و فضای کلی جشنواره تاکید کرد: ما ۳۳ اثر دیدیم که متاسفانه بخش زیادی از آن‌ها خام‌دستانه و ضعیف بودند. این موضوع برای تئاتر استان خوشایند نیست و باید جدی گرفته شود.

کوچکی با اشاره به ضعف اصلی در نمایشنامه‌های ارسال‌شده، گفت: نمایشنامه، چشم اسفندیار تئاتر استان است. خواهش من از گروه‌هایی که پذیرفته شده‌اند دو چیز است؛ اول اینکه نمایشنامه‌هایتان را بازنویسی کنید زیرا بیشتر متن‌ها نیمه‌کاره و بی‌استخوان‌اند. دوم اینکه روی کارگردانی جدی‌تر کار کنید. جز دو یا سه اثر، باقی کارها در حد نمایشنامه‌خوانی متحرک‌اند، نه تئاتر اجرایی. این برای جشنواره‌ای در سطح استان اصلا پذیرفتنی نیست.

دبیر جشنواره تاکید کرد که اعضای هیات انتخاب هیچ فشاری از دبیرخانه یا نهاد دیگری نپذیرفته‌اند: هیچ سفارش، فشار یا مداخله‌ای در روند انتخاب وجود نداشت. هیات انتخاب، مستقل‌ترین تیمی بود که تا امروز در این جشنواره کار کرده است و مهم‌تر از آن، اینکه هم آن‌ها -مرتضی شاه‌کرم، رضا جهانی و محمدهادی عطایی- از شناسنامه‌های تئاتری این استان هستند و کاملاً بومی‌اند.

در بخش دیگری از نشست، کوچکی به تغییرات فهرست نهایی آثار اینگونه اشاره کرد: تنها تغییر ما این بود که نمایش «کَک» از محمدرضا تفرشی به دلیل نرسیدن و انصراف گروه، از فهرست خارج شد و نمایش «حُناق» از علی بابایی جایگزین آن شد. همین و بس. نه پشت‌پرده‌ای در کار بود، نه معامله‌ای.

اما شاید مهم‌ترین لحظۀ نشست، پاسخ صریح او به حاشیه‌هایی بود که در روزهای گذشته فضای مجازی تئاتر استان را ملتهب کرده بود؛ از جمع‌آوری طومار تا شایعه اعمال نفوذ در انتخاب‌ها. او در این باره توضیح داد: کسانی که به جای کار روی صحنه، دنبال جنجال در فضای مجازی‌اند، باید بدانند با غوغا نمی‌شود تئاتر ساخت. من آماده‌ام پاسخگوی هر نقد کارشناسی باشم، اما به طومار و هیاهو اعتنایی ندارم. جشنواره جای رقابت است، نه جای تسویه‌حساب.
وی ادامه داد: جشنواره قرار است آینه وضعیت واقعی تئاتر البرز باشد، نه ویترین آرایش‌شده آن. ما اگر امروز ضعف را نپذیریم، فردا پیشرفتی نخواهیم داشت. نقد من تند نیست، واقعی است. تئاتر این استان باید به بلوغ برسد و این فقط با تمرین، نوشتن و صداقت ممکن است.

علی کوچکی درباره تفاوت فاحش نمایش‌هایی که به‌صورت زنده و فیلم‌تئاتر بازبینی شدند، گفت: توصیه شخصی‌ام به گروه‌ها این است که هیچ‌وقت برای جشنواره‌های تئاتری، فیلم نفرستید. تئاتر، هنر زنده است؛ چیزی که باید نفس بکشد، تماشاگر داشته باشد، در لحظه اتفاق بیفتد. وقتی اجرای زنده را در قالب یک فایل ویدیویی بی‌کیفیت می‌فرستید، نیمی از شانس خود را همان ابتدا از دست داده‌اید.

وی توضیح داد که بسیاری از آثار امسال منهای ۲ اثر، تنها از طریق فیلم‌های کم‌کیفیت به دست هیات بازبینی رسیده بود و همین مساله، قضاوت را دشوار کرده است. به گفته وی، بخشی از کارها چنان صدای ضعیف و تصویر لرزانی داشتند که اصلا نمی‌شد درباره میزانسن یا بازی‌ها قضاوت دقیقی داشت. تئاتر در قاب ویدیو می‌میرد. اثر باید روی صحنه دیده شود تا جان بگیرد.

دبیر چهاردهمین دوره جشنواره تئاتر استانی البرز در پایان گفت: یک خواهش دارم: اینکه ظرفیتِ نقد داشته باشید. نشست‌های نقد و بررسی امسال قرار نیست با تعارف و تعریفِ بی‌جان برگزار شود. منتقد، دشمن شما نیست؛ آینه‌ای‌ست تا شما روشن‌تر ببینید. تئاتر، جایی برای رنجیدن نیست، برای رشد کردن است. بپذیرید که جشنواره میدان رقابت است، نه تقسیم جایزه. هشت نمایش روی صحنه می‌روند و در نهایت فقط دو اثر به فجر معرفی خواهند شد. این قاعده بازی است، نه بی‌عدالتی. مهم این است که روی صحنه بدرخشید، نه لزوما در تندیس‌ها. پس با ذهنی باز، با فروتنی و شجاعت، به صحنه بیایید چون تئاتر، پیش از هر چیز، تمرینِ دیدنِ خودِ ماست.

مرحله نهایی و اجرای عمومی آثار منتخب در اواخر آبان‌ماه برگزار می‌شود و جزئیات زمان‌بندی و مکان اجراها متعاقبا اطلاع‌رسانی خواهد شد.