رشد ۴۵ هزار واحدی / تداوم نگرانی‌ها از بازگشت بورس به روند نزولی

امیرعباس باقری کارشناس بازارسرمایه در گفت‌وگو با صدای‌بورس گفت: در هفته دوم مهرماه شاهد شروع نسبتا خوبی برای بازار سرمایه بودیم. برخلاف انتظاراتی که وجود داشت، شاخص کل توانست بیش از ۴۵ هزار واحد رشد کند و همین موضوع توجه بسیاری از فعالان بازار را به خود جلب کرد. واقعیت این است که من نیز انتظار چنین رشدی را نداشتم؛ چرا که شرایط سیاسی و اقتصادی حاکم بر کشور عموما به‌گونه‌ای است که بازار واکنش محافظه‌کارانه‌تری از خود نشان می‌دهد. با این حال، جریان تقاضا در روزهای ابتدایی هفته شکل گرفت و حتی در بسیاری از نمادها شاهد صف خرید بودیم.

وی افزود: پیش‌بینی می‌شود که روند فعلی چندان پایدار نخواهد بود. تجربه نشان داده است که بازار پس از یکی دو روز مثبت، مجددا به مسیر نوسانی یا نزولی بازمی‌گردد؛ به‌ویژه در شرایطی که اختلاف نرخ دلار نیما و بازار آزاد به بیش از ۴۰ درصد رسیده است. این فاصله قابل توجه، نه تنها ریسک مضاعفی برای شرکت‌های بورسی ایجاد می‌کند، بلکه به بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران نیز دامن می‌زند. در چنین فضایی، انتظار تداوم رشدهای پرقدرت، چندان منطقی به نظر نمی‌رسد.

باقری ادامه داد: بازارسهام در آستانه ورود به فاز نوسانی است. اگر شاخص کل نتواند محدوده‌های حمایتی خود را حفظ کند، احتمال افت به زیر کانال ۲.۵ میلیون واحد وجود دارد و در سناریوی بدبینانه‌تر، حتی بازگشت به محدوده ۲.۲ میلیون واحد نیز دور از انتظار نخواهد بود. این پیش‌بینی بر مبنای داده‌های بنیادی و همچنین شرایط روانی حاکم بر بازار صورت می‌گیرد. به بیان دیگر، نه تنها متغیرهای اقتصادی، بلکه فضای سیاسی و انتظارات سرمایه‌گذاران نیز در شکل‌گیری این روند اثرگذار هستند.

به گفته کارشناس بازارسرمایه، شرایط اقتصادی فعلی کشور را باید به‌طور جدی دشوار دانست. تورم ساختاری، کاهش قدرت خرید، محدودیت‌های مالی و فشار ناشی از تحریم‌های تازه، همگی عواملی هستند که سایه سنگینی بر بازار سرمایه انداخته‌اند. در چنین بستری، مثبت‌های کوتاه‌مدت بازار را نمی‌توان نشانه‌ای از بهبود بنیادین قلمداد کرد. به نظر من این مثبت‌ها بیشتر حاصل حمایت‌های مقطعی است که معمولا دوام زیادی ندارند. بنابراین سرمایه‌گذاران نباید به رشد اخیر دل ببندند.

وی ادامه داد: از منظر رفتاری، داده‌های معاملات نشان می‌دهد که ورود پول حقیقی در روزهای ابتدایی هفته بیشتر جنبه کوتاه‌مدت داشته است. تجربه نشان داده که در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاران حقیقی با کوچک‌ترین سیگنال منفی، به سرعت از بازار خارج می‌شوند. در مقابل، حقوقی‌ها همچنان محتاط عمل می‌کنند و ترجیح می‌دهند در انتظار روشن‌تر شدن شرایط بمانند. این مسئله باعث شده ارزش معاملات در مقایسه با دوره‌های صعودی قدرتمند، در سطح پایین‌تری باقی بماند.

باقری خاطرنشان کرد: همچنین باید به بعد روانی بازار توجه ویژه داشت. اخبار مربوط به تحولات بین‌المللی و احتمال تشدید فشارها، فضای ذهنی فعالان اقتصادی را سنگین‌تر کرده است. همین نگرانی‌ها موجب شده بسیاری از معامله‌گران استراتژی محافظه‌کارانه در پیش بگیرند و ترجیح دهند نقدشوندگی پرتفوی خود را بالا نگه دارند. به نظر من تا زمانی که تغییر محسوسی در این شرایط ایجاد نشود، بازگشت اعتماد به بازار امری دشوار خواهد بود.

وی افزود: رشد اخیر بازار بیشتر جنبه مقطعی دارد و نمی‌توان آن را به‌عنوان یک روند پایدار در نظر گرفت. مگر آنکه در یک ماه آینده تحول غیرمنتظره‌ای رخ دهد؛ مثلا تغییر در رویکرد سیاست خارجی یا آغاز مذاکراتی که احتمال آن در حال حاضر بسیار ضعیف ارزیابی می‌شود. در غیر این صورت، باید خودمان را برای روزهای سخت‌تر بازار آماده کنیم.

باقری به سرمایه‌گذاران توصیه کرد و گفت:‌به سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود که در شرایط فعلی بیش از هر زمان دیگر به مدیریت سرمایه توجه کنند. ورود هیجانی به بازار می‌تواند آسیب‌های جدی به پرتفوی افراد وارد کند. بهتر است تمرکز بر سهم‌های بنیادی و صنایع کم‌ریسک قرار گیرد و از سرمایه‌گذاری سنگین در نمادهای پرریسک خودداری شود. همچنین داشتن افق سرمایه‌گذاری میان‌مدت و بلندمدت، می‌تواند ریسک تصمیم‌گیری‌های کوتاه‌مدت و هیجانی را کاهش دهد.

کارشناس بازار سرمایه ادامه داد:‌ بازار سرمایه ایران در طول سال‌های گذشته بارها نشان داده که رفتار آن کاملا وابسته به متغیرهای کلان و تحولات سیاسی است. بنابراین نباید انتظار داشت که تنها با اتکا به عوامل درون‌بازاری، روند پایداری شکل بگیرد. به نظر من، هرگونه امیدواری به آینده بازار باید بر پایه تغییرات بنیادی و واقعی در اقتصاد و سیاست کشور باشد؛ تغییری که در شرایط فعلی هنوز نشانه‌های روشنی از آن دیده نمی‌شود.

وی درپایان گفت: اگرچه شروع هفته دوم مهر برای بازار سرمایه مثبت و امیدوارکننده بود، اما نگاه تحلیلی و واقع‌بینانه نشان می‌دهد که این روند احتمالاً دوام زیادی نخواهد داشت. بنابراین بهتر است این رشدهای مقطعی را صرفاً به‌عنوان فرصت‌های کوتاه‌مدت تلقی کنیم و تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را با احتیاط و بر اساس تحلیل دقیق اتخاذ کنیم.