تاکید بر ضرورت مدیریت نقدینگی در بحران

به گزارش صدای بورس، نشست فصلی گروه مالی دانایان با حضور ناصر هادیان، استاد روابط بین‌الملل و حسین عبده تبریزی، اقتصاددان مالی، برگزار شد. این نشست به بررسی شرایط سیاسی، اقتصادی و راهبردهای بقا در فضای تنش و تعلیق اختصاص داشت.

در ابتدای این جلسه، ناصر هادیان عضو هیات علمی دانشگاه تهران به واکاوی اهداف و استراتژی‌های جنگ پرداخت و گفت: «اهداف اصلی این جنگ را می‌توان در سه بعد تحلیل کرد: نخست، تغییر نقشه‌ی خاورمیانه با تمرکز بر حفظ برتری نظامی اسرائیل (Military) که با حمایت گسترده‌ی آمریکا همراه است. دوم، کاهش توانمندی‌های نظامی و هسته‌ای ایران، به‌ویژه توقف غنی‌سازی که همواره خط قرمز ایران بوده است. و سوم، تغییر رژیم در ایران به عنوان استراتژی کلان و بلندمدت.»

وی اظهار کرد: مسائل داخلی اسرائیل و تلاش بنیامین نتانیاهو برای عبور از بحران‌های سیاسی و بن‌بست‌های داخلی، از عوامل مهم در شعله‌ور نگه‌داشتن بحران بوده است. ناکامی پروژه‌های صادق ۱ و ۲ باعث شد، اسرائیل، ایالات متحده و به‌خصوص ترامپ متقاعد شوند که سیاست فشار حداکثری و هدف‌گذاری بر “غنی‌سازی صفر” در ایران دنبال شود.

هادیان تصریح کرد: توقف جنگ بر پایه‌ی آنچه من “فرضیه خستگی” می‌نامم رخ داد؛ یعنی هر دو طرف در شرایطی قرار گرفتند که هزینه‌های ادامه‌ی درگیری از منافع آن پیشی گرفت. در این مسیر، اسرائیل توانست آمریکا را در مواجهه‌ای مستقیم‌تر با ایران قرار دهد. ایران نیز با وجود بررسی سناریوهایی همچون بستن تنگه هرمز، به دلیل ملاحظات و پیچیدگی‌های منطقه‌ای، این گزینه را کنار گذاشت.

وی افزود: در ادامه، مسیر پیش رو بیش از هر چیز در بستر دیپلماسی تعریف می‌شود و این روند ممکن است در سه قالب اتفاق بیفتد: توافق حداقلی با یا بدون غنی‌سازی، توافق جامع بلندمدت یا دیپلماسی خط دوم که در آن بخش خصوصی و جامعه‌ی مدنی می‌توانند نقش فعالی ایفا کنند، مشابه تجربه‌ی خصوصی‌سازی اقتصاد کشور.

در ادامه‌ی این نشست، حسین عبده تبریزی اقتصاددان سخنان خود را با تاکید بر این جمله آغاز کرد که در شرایط جنگ، تعلیق و عدم‌قطعیت، نگهداشت نقدینگی معادل بقاست. به گفته‌ی وی، اولین گام برای هر بنگاه، پایش مستمر شاخص‌های نقدینگی همچون LCR و Quick Ratio و نگهداری سطح نقدینگی کافی برای پوشش حداقل سه ماه هزینه‌های عملیاتی است.

وی افزود: شرکت‌ها باید ساختار بدهی و سررسید تعهدات خود را بازبینی کنند و در صورت لزوم، برای تمدید، تقسیط یا بازآرایی پرداخت‌ها مذاکره کنند. همچنین، پروژه‌ها باید بر اساس اولویت بازگشت سرمایه، سود عملیاتی و نقش آن‌ها در ادامه‌ی حیات کسب‌وکار طبقه‌بندی شوند.

عبده تبریزی بر اهمیت کوتاه‌کردن چرخه‌ی نقدینگی (CCC) تاکید کرد و توضیح داد: این کار از سه مسیر انجام می‌شود؛ کاهش دوره‌ی وصول مطالبات (DSO) با سخت‌گیری در اعتبارسنجی مشتریان و ارائه‌ی مشوق برای پرداخت زودهنگام، کاهش دوره‌ی گردش موجودی کالا (DIO) با اجرای سیستم سفارش‌گذاری هوشمند و افزایش دوره‌ی پرداخت بدهی‌ها (DPO) از طریق مذاکره با تامین‌کنندگان به‌گونه‌ای که روابط تجاری آسیب نبیند.

این اقتصاددان ادامه داد: سناریوسازی مالی با سه نگاه بدبینانه، میانه و خوش‌بینانه باید به یک رویه‌ی دائمی تبدیل شود. بنگاه باید بداند اگر نرخ بهره ۵ درصد افزایش یابد، یا تقاضا ۱۰ درصد کاهش پیدا کند، چه تاثیری بر سود عملیاتی، سرمایه در گردش و توان بازپرداخت بدهی خواهد گذاشت.

وی در بخشی دیگر از سخنانش به روش‌های تأمین مالی جایگزین در بازار محدود اشاره کرد و گفت: استفاده از اوراق کوتاه‌مدت داخلی با نرخ رقابتی، پیش‌فروش محصول، تهاتر کالا و خدمات، سواپ ارزی، بهره‌گیری از بانک‌های واسطه در کشورهای ثالث و تأمین مالی زنجیره‌ی تأمین، راهکارهایی است که در شرایط فشار نقدینگی می‌تواند به بنگاه‌ها کمک کند.

عبده تبریزی هشدار داد: تصمیمات سرمایه‌گذاری بلندمدت در این شرایط باید با نهایت احتیاط همراه باشد، مگر در مواردی که به بقای عملیات کمک کند؛ نظیر نگهداری و تعمیرات تجهیزات حیاتی، پروژه‌های بهره‌وری برای کاهش هزینه‌ها، افزایش امنیت زنجیره تامین و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فناوری اطلاعات.

وی افزود: پروژه‌های نیمه‌تمام با درصد پیشرفت بالای ۷۰ تا ۸۰ درصد معمولاً باید تکمیل شوند، مگر این‌که تغییر بنیادین در بازار، فناوری، قوانین یا ریسک‌های امنیتی این تصمیم را غیراقتصادی یا پرخطر کند. در عین حال، شرایط فعلی می‌تواند فرصت‌های ادغام و تملیک (M&A) را فراهم کند، زیرا ارزش‌گذاری شرکت‌ها کاهش یافته و بنگاه‌های دارای نقدینگی، می‌توانند با خرید دارایی‌های استراتژیک، در دوران پساتعلیق سهم بازار خود را افزایش دهند.