جزئیات کامل عرضه گواهی انتشار کربن در بورس انرژی

محمد نظیفی مدیرعامل شرکت بورس انرژی ایران، در گفت‌وگو با صدای بورس در رابطه با نقش بورس انرژی در توسعه اقتصادی، گفت: با توجه به شرایط اقتصادی کشور و ضرورت مدیریت الگوی مصرف در حوزه‌های مختلف از جمله آب، گاز و سایر حامل‌های انرژی، شکل‌گیری و رونق بازار بهینه‌سازی مصرف انرژی از اهمیت بالایی برخوردار است. این امر می‌تواند منجر به مدیریت کارآمدتر منابع و کاهش ناترازی‌های موجود در بخش انرژی شود.

به گفته‌ی وی بهره‌وری به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی در فرآیند تولید، تأثیر مستقیمی بر رشد اقتصادی دارد. انتظار می‌رود با توسعه بازار بورس انرژی، شاهد تأثیر مثبت این بخش بر تولید ناخالص داخلی (GDP) و همچنین بهبود مدیریت چالش‌های مرتبط با ناترازی انرژی باشیم.

نظیفی در رابطه با گواهی انتشار کربن که به منظور کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای یک ابزار مالی و محیط‌زیستی است، گفت: زیرساخت‌های لازم برای انتشار و معامله‌پذیری گواهی‌های کربن در بورس انرژی طراحی و تدوین شده است. مصوبات مربوطه از کمیته فقهی اخذ شده و در حال حاضر در مرحله دریافت مصوبات نهایی از شورای بورس قرار دارد. پس از تکمیل این فرآیند، این ابزار مالی قابل معامله خواهد بود.

مدیرعامل بورس انرژی ایران ادامه داد: گواهی‌های کربن از جمله ابزارهای مهم در راستای توسعه پایدار محسوب می‌شوند که کشورهای توسعه‌یافته از آن برای کنترل انتشار آلاینده‌ها و مدیریت سیاست‌های زیست‌محیطی استفاده می‌کنند. راه‌اندازی این ابزار در بورس انرژی می‌تواند سهم ایران را در این حوزه افزایش دهد.

وی در رابطه با سهم بازار هیدروکربنی و ظرفیت‌های توسعه آن، گفت: بازار هیدروکربنی حدود ۸۰ درصد از ارزش کل معاملات بورس انرژی را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که سهم این بخش از کل بازار کشور کمتر از ۵ درصد است. این اختلاف نشان‌دهنده ظرفیت بالای رشد در این حوزه است. افزایش سهم بورس انرژی از بازار ملی نه ‌تنها برای این نهاد به‌عنوان یک بنگاه اقتصادی جذاب است، بلکه می‌تواند آثار مثبت گسترده‌ای بر اقتصاد کشور داشته باشد.

نظیفی افزود: ایران به‌عنوان یکی از کشورهای دارای مزیت نسبی در حوزه نفت و گاز، پتانسیل بالایی برای جذب سرمایه‌گذاری و بازدهی اقتصادی در این بخش دارد. بنابراین، تمرکز بر بازار هیدروکربنی نه‌تنها ریسک محسوب نمی‌شود، بلکه نشان‌دهنده آمادگی بورس انرژی برای توسعه بازار و افزایش کارایی است. امید است اقتصاد کشور بتواند با استفاده از این ظرفیت و بهره‌گیری از همگرایی موجود، در گسترش بازار هیدروکربنی بورس انرژی نقش به سزایی ایفا کند.

سهم بورس انرژی ازمعاملات برق

مدیرعامل بورس انرژی ایران ضمن اشاره به بازار برق و جایگاه آن در بورس انرژی، گفت:اگرچه بازار هیدروکربنی سهم عمده‌ای در ارزش معاملات دارد، اما بازار برق حدود ۳۰ درصد از حجم معاملات بورس انرژی را تشکیل می‌دهد. اسناد و برنامه‌های توسعه‌ای کشور نیز از رشد این بخش حمایت می‌کنند، به‌طوری که هدف‌گذاری صورت‌گرفته، رسیدن به سهم ۶۰ درصدی است. با توجه به چالش‌های موجود در مدیریت تراز انرژی، به‌ویژه در فصل تابستان، انتظار می‌رود با اتخاذ رویکردهای اقتصادی مناسب، شاهد توسعه بیشتر بازار برق باشیم.

وی با تشریح ضرورت حرکت به سمت قیمت‌گذاری بازارمحور، گفت: از عوامل ایجاد جذابیت برای این بازارها، اتخاذ رویکرد اقتصادی و فاصله گرفتن از قیمت‌گذاری دستوری است. بدون کشف قیمت واقعی در تابلوهای معاملاتی، هیچ‌یک از این بازارها نمی‌توانند به عنوان انتخاب مخاطبان مطرح شود.

نظیفی ضمن تشریح چالش‌های بخش آب و نقش بورس انرژی، تصریح کرد: ناترازی آب به‌اندازه سایر حامل‌های انرژی از جمله برق، گاز و بنزین، از منظر سرزمینی و مدیریت مصرف اهمیت دارد؛ بنابراین نیازمند مدیریت بهینه مصرف و قیمت‌گذاری صحیح است. در حال حاضر، طرح‌های اقتصادی مرتبط با آب اعم از انتقال و شیرین‌سازی با هزینه‌های تمام‌شده متفاوت از قیمت‌های بخش عمومی اجرا می‌شوند. انتقال این بازار به بورس انرژی می‌تواند بهره‎وری و دسترسی پذیری آب شیرین برای بنگاه‌ها و خانوارها بهبود دهد و نهایتا با افزایش عرضه و تقاضا، به کارایی بیشتری منجر شود.