چندین سال است که نام‌گذاری‌های سال‌ها توسط مقام رهبری حول محور بحث تولید انجام می‌شود. بحث رونق تولید و تولید داخلی در این سال‌ها همیشه مطرح بوده و امسال نیز به موضوعی اشاره شده که شاید یکی از معضلات اصلی اقتصاد کشور در حال حاضر باشد. به طور کلی این موضوع سرمایه‌گذاری در تولید به نظر می‌رسد علت نیست، بلکه معلول یکسری اتفاقات است که باعث شده سرمایه‌گذاری در تولید به صرفه نباشد. به همین دلیل شاهد جریان پول و سرمایه‌گذاری و نقدینگی به سمت تولید آن طور که باید باشیم، نیستیم.
مهم‌ترین چالش‌هایی که پیش‌روی این موضوع قرار دارد، این است که تحقق نشدن آن به نوعی معلول است. علت‌های این تحقق نشدن، شاید مهم‌ترین آن‌ها عدم پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد کشور باشد. در چند سال اخیر به دلیل مشکلاتی که به نظر بنده بیشتر ناشی از تحریم‌ها و مسائل سیاسی بوده، شاهد این بودیم که تصمیمات اقتصادی به صورت لحظه‌ای اتخاذ می‌شده است. در این تصمیمات شاید منافع تولیدکنندگان مد نظر قرار نگرفته و بیشتر منافع پوپولیستی در اولویت بوده است. به همین دلیل می‌توان گفت که اقتصاد کشور در این سال‌ها کاملاً پیش‌بینی‌ناپذیر بوده و این پیش‌بینی‌ناپذیری باعث شده که سرمایه‌گذاران نسبت به سرمایه‌گذاری در تولید بی‌اعتماد شوند و انگیزه‌شان برای این کار از بین برود. در نتیجه پول به سمت فعالیت‌های سفته‌بازانه و دلالی سوق یافته است.
بنابراین سرمایه‌گذاری در تولید توسط بخش واقعی خصوصی کشور به پایین‌ترین سطح خود در این سال‌ها رسیده است. به نظر می‌رسد برای تحقق این شعار یکی از مهم‌ترین مسائلی که باید رعایت شود، پیش‌بینی‌پذیر کردن اقتصاد است. لازمه این پیش‌بینی‌پذیری، دوری از تصمیمات عامه‌پسند یا پوپولیستی است. باید تصمیماتی اتخاذ شود که شاید از لحاظ اجتماعی تبعاتی داشته باشد اما در بلندمدت به نفع کشور و به نفع بدنه اجتماع باشد. اگر همین روند فعلی سیاست‌گذاری و پیش‌بینی‌ناپذیری ادامه یابد، به نظر می‌رسد این شعار به‌صورت واقعی تحقق نخواهد یافت و همچنان با مشکل سرمایه‌گذاری در تولید روبه‌رو خواهیم بود. چه بسا با توجه به تورم موجود و روند فعلی اقتصادی و سیاسی، اوضاع بدتر نیز بشود. نمونه واضح این اتفاق وضعیت بازار سرمایه در چهار سال اخیر است. بازار سرمایه می‌تواند مرکز و پایگاه اصلی جذب سرمایه برای تخصیص به بخش تولید باشد. اما در این مدت، تصمیماتی برای این بازار اتخاذ شده که برخلاف تولید و سرمایه‌گذاری بوده و سرمایه افراد را از این بازار فراری داده است. در حال حاضر، پول به سمت بازارهایی مانند رمز ارزها، مسکن، طلا، شمش، دلار و ارز رفته است و به هیچ‌وجه به سمت تولید حرکت نمی‌کند. به نظرم اگر سیاست‌گذار به سمت جلوگیری از تصمیمات پوپولیستی و کمک به پیش‌بینی‌پذیر کردن اقتصاد برود و سیاست‌ها و قوانین به‌گونه‌ای تنظیم شود که سرمایه‌گذاری را تشویق کند، اولین و مهم‌ترین پایگاه برای حرکت سرمایه به سمت تولید، بازار سرمایه خواهد بود. اما اگر روند فعلی سیاست‌گذاری‌ها ادامه یابد، نه بازار سرمایه جان خواهد گرفت و نه شعار مذکور به طور واقعی محقق خواهد شد.
-
محمد خبری زاد - کارشناس بازار سرمایه
- شماره ۵۸۶ هفته نامه اطلاعات بورس
نظر شما