اما و اگرهای خرید طلا از پلتفرم‌ها

طلا به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری امن و مطمئن، از نقدشوندگی بالایی برخوردار است علاوه براین شرایطی که جو ریسک‌گریزی در جامعه حاکم باشد ازجمله حاکم بودن ریسک‌های سیاسی، ناکارآمدی سیاستهای اقتصادی و تورم، طلا به‌عنوان گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری مطرح می‌شود. به‌طور کلی خرید طلا به‌عنوان یکی از شیوه‌های سنتی سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود که طی ماه‌های اخیر، به‌ویژه با توجه به رشد قیمت‌های جهانی و همچنین افزایش نرخ ارز، این بازار بیش از پیش برای مردم جذاب شده است و در نتیجه منجربه افزایش تقاضا برای خرید طلا شده است. خرید فیزیکی طلا از گذشته محبوبیت داشته چراکه نیاز به تخصص خاصی ندارد اما درمقابل، با مشکلاتی نظیر ریسک سرقت، هزینه کارمزد و مالیات نیز همراه است. در حال حاضر، روش‌های مختلفی برای سرمایه‌گذاری در حوزه طلا وجود دارد یکی از تحولات نسبتاً نوظهور در این حوزه، معاملات آنلاین طلا است که به دلیل استقبال گسترده سرمایه‌گذاران از خرید و فروش طلای آب‌شده به‌صورت آنلاین و گسترش پلتفرم های آنلاین فروش طلا که با تبلیغات گسترده ای همراه بود، دغدغه‌های جدی برای سیاست‌گذاران و مردم به‌وجود آورده است. در سال‌های گذشته ضوابط مربوط به فروش طلا در فضای مجازی تدوین و در سال ۱۳۹۹ ابلاغ شد. از سال ۱۳۹۹، پس از بحران سکه ثامن اتحادیه به همراه دادستانی دستورالعملی را برای فروش طلا در فضای مجازی تنظیم کرد. اتحادیه کسب‌وکارهای فضای مجازی متولی اعطای مجوز فروش آنلاین طلا در فضای مجازی است لکن اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی در شرایطی قرار دارد که احتمال انحلال آن وجود دارد. از طرفی کمیسیون‌ها از جمله کمیسیون بازرسی و کمیسیون شکایات فعال بودند و حساسیت‌های لازم رعایت می‌شد؛ اما متأسفانه امروز شاهد تعطیلی این کمیسیون‌ها هستیم. بر همین اساس فعالیت‌ بازارهای رسمی و نظارت در این حوزه، از اهمیت ویژه در راستای ایجاد امنیت اقتصادی، حفظ اموال عمومی و جلوگیری از تحمیل زیان به واسطه اعمال مجرمانه و کلاه‌برداری برخوردار است. با وجود حساسیت‌های یاد شده، در حال حاضر سامانه‌های معاملاتی خرید و فروش طلا روز به روز گسترش یافته و سامانه‌های مزبور به پشتوانه طلای فیزیکی انبار شده در خزانه‌های بانکی یا فروشگاه‌های شخصی بستر لازم برای معامله طلای دیجیتال یا به عبارت دیگر اوراق بهادار مبتنی بر طلا را فراهم کرده‌اند؛ فعالیت‌هایی که با توجه به دامنه عمومی وسیع آن در سطح جامعه، می‌توانند عواقب جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشند.

مزایای خرید طلا از این پلتفرمها

• عدم محدودیت زمانی و مکانی برای خرید

• صرفه‌جویی در زمان و هزینه

• امکان مقایسه قیمت‌ها به صورت لحظه‌ای

• اطلاعات شفاف و دقیق

• امنیت در خرید

• امکان خرید اقساطی و دریافت تسهیلات (بدون نیاز به ضامن و سپرده گذاری)

• مشاهده نظرات مشتریان

• دریافت خدمات پس از فروش(گارانتی و پشتیبانی)

• برخورداری از امکان استرداد و تعویض در خرید آنلاین طلا

• کارمزد پایین

معایب یا ریسکهای خرید طلا از این پلتفرم ها

• خالی فروشی (ریسک عدم تحویل طلا)

• فروش اوراق بدون پشتوانه

• فاقد مجوز اتحادیه بودن اغلب سایت‌های فروش طلا(صرفاً مجوز پرداخت الکترونیک را دارند لذا الزام به دریافت مجوز از درگاه ملی هستند همچنین باید از فیلترهای اتحادیه در حوزه اعتبارسنجی و موارد فنی و امنیتی عبورکنند.)

• عدم نظارت بر نحوه قیمت گذاری و تعیین کارمزدها(متناسب نبودن قیمت با عیار)

• عدم اشاره به نحوه حفاظت از دارایی‌ها و عدم وجود بیمه نامه‌های معتبر(در صورت بروز هرگونه سرقت، حوادث یا بلایای طبیعی)

• نبود نهاد متولی نظارت بر معاملات

• امکان ایجاد هر نوع کلاهبرداری(ریسک انباشت وجوه نزد شرکت‌های دارای سرمایه ثبتی اندک و تبدیل آنها به دارایی)

• عدم وجود نظارت در خصوص انطباق واریزی وجوه، مالک طلا و صاحب حساب مبدأ توسط پلتفرم‌ها و ایجاد پولشویی

• فاقد انبار هوشمند جهت نگهداری طلا

• امکان ایجاد رفتارهای هرمی

• ایجاد بازاریابی شبکه ای

راهکار و پیشنهادات

• همگام و هماهنگ بودن حاکمیت در حوزه نظارت و قانون‌گذاری صحیح در خصوص این کسب و کارهای آنلاین

• به‌روزرسانی قوانین و مقررات موجود وزارت صمت همراه با کمک اتحادیه‌ها

• دریافت تضامین قانونی لازم توسط وزارت صمت هنگام اعطای مجوز

• همکاری بیش از پیش اتحادیه ها با بازار و مردم

• وجود انبار هوشمند برای این کسب و کارها

• تدوین دستورالعمل‌های کنترل داخلی و مبارزه با پولشویی برای این پلتفرم‌ها

• محدود شدن چارچوب فعالیت سکوهای فعال یا جدید بر مبنای مجوزهای دریافتی آنها(فروش طلا به صورت برخط) و تاکید بر تحویل فیزیکی طلای فروخته شده از طریق این سکوها و تعیین برابر حداقل مقدار قابل معامله با مقدار قابل تحویل

نرگس توانایی کارشناس ارشد بازارسرمایه