به گزارش صدای بورس، دی ماه جاری برج میلاد محل برگزاری هفدهمین نمایشگاه زنجیره ارزش تایر کشور بود؛ جایی که فعالان حوزههای مختلف و تولیدکنندگان مواد اولیه، ماشین آلات و محصول نهایی حوزه تایر کشور گرد هم آمدند و از آخرین دستاوردهای خود در این صنعت رونمایی کردند.
گفتوگو با جمعی از فعالان این صنعت به عنوان نمایندگانی از صنایع تکمیلی و حوزه مواد اولیه حاوی نکات بسیار مهمی است که قابلیت تعمیم به همه صنایع و فعالیتهای مرتبط با تأمین مواد اولیه در کشور دارد.
متاسفانه خبر بد آن که دیگر کسی مدعی نیست تحریمها فرصتهایی را برای نوآوری بومی و یا اتکا به ظرفیتهای داخلی ایجاد کرده اند. دیگر هیچ سازنده ماشین و قطعهای نیست که بگوید در سالهای تحریم و در غیاب شرکتهای اروپایی توانسته رشد کند؛ چراکه پروسه رشد در غیاب رقبای خارجی، سال هاست به دلیل چالشهای جدی در حوزههای دیگر متوقف شده و تولیدکنندگان ماشینآلات معتقدند کاش بازار ایران مملو از رقبای اروپایی باشد، اما در عوض قیمت ارز به سالهای قبل از تحریم بازگردند و یا دولت از شیوههای تخصیص ارز، بازگشت ارز صادرات و انواع شکنجه ها دست بردارد. در این گزارش برخی از گفتوگوهای صورت گرفته با فعالان صنایع تکمیلی در اختیار خوانندگان «اطلاعات بورس» قرار میگیرد.
معضل برق و گاز صنایع تکمیلی را فلج میکند
مدیرعامل شرکت صنایع مفتولی تاکستان با بیان این که مهمترین معضل تولید در صنایع تکمیلی، در حال حاضر معضل انرژی است، میگوید: شرکتهای تولیدی دو روز در هفته و به طور رسمی با قطعی برق روبهرو هستند و این در حالی است که در سایر روزهای هفته نیز با اداره گاز درگیر هستیم. به علاوه این شرکتها در تأمین سوخت مورد نیاز برای دیزل ژنراتورهای نصب شده در کارخانهها نیز با موانع زیادی روبهرو هستند.
وی با بیان این که این شرکت سیم طوقه تایر تولید میکند، افزود: قطع برق و گاز به تجهیزات این صنعت ضربه میزند، بطوریکه سرد و گرم شدن کوره، بخشهایی از تجهیزات شرکتهای مذکور را از بین میبرد که هم گران قیمت هستند و هم به سختی تهیه میشوند.
مدیرعامل صنایع مفتولی تاکستان اضافه کرد: مشکلات انرژی باعث شده شرکتهای داخلی نتوانند پاسخگوی همه نیاز مواد اولیه در داخل باشند، لذا بخشی از نیاز از طریق واردات تأمین میگردد، بطوریکه ما در حال حاضر در سه شیفت کاری تولید میکنیم و متاسفانه نمی توانیم از صددرصد ظرفیت استفاده کنیم و این در حالی است که اگر با چالشهای انرژی روبهرو نباشیم، میتوانیم با ۱۰۰ درصد ظرفیت و در سه شیفت تولید، میزان عرضه محصول را افزایش دهیم.
وی در ادامه با اشاره به این که افزایش مداوم قیمت دلار روی قیمت تمام شده مواد اولیه در این صنعت اثرگذار است، میگوید: ماده اولیه مورد نیاز این صنعت میلگرد است و افزایش بهای ارز قیمت این محصول را افزایش داده و قیمت بصورت روزانه در حال تغییر است. به گفته کندری، ما با این که در بیش از یک دهه گذشته گرید میلگرد را از طریق شرکتهای داخلی (ذوب آهن) تأمین میکنیم، اما متاسفانه قیمتها روزانه در حال تغییر است. صنعت مفتولی با این که به ارز نیاز ندارد و خریدهای آن ارزی نیست، اما برای تأمین ماشین آلات و تجهیزات به ارز نیاز داریم، به عنوان مثال در حال حاضر برای خرید دیزل ژنراتور به ارز نیاز داریم که بتوانیم وارد کنیم، اما متاسفانه رشد قیمت ارز و مشکلات تأمین آن باعث شده این نیاز به تعویق بیفتد.
ضرورت دسترسی به گریدهای باکیفیت مواد اولیه در صنایع لاستیک
افشین انصاری، مدیر بازرگانی شرکت پاد سپاهان، یکی از شرکتهای تولیدکننده قطعات لاستیکهای صنعتی و پوششهای لاستیکی با بیان این که تنها در استان اصفهان نزدیک به ۲۰ کارخانه در حوزه تولید لاستیکهای صنعتی فعالند، از وجود ۷۰۰ شرکت و کارگاه کوچک در این حوزه خبر داد و گفت: هرچند برخلاف گذشته که شرکتهای هندی در ایران در پروژههای صنایع مختلف شرکت میکردند، شرکتهای داخلی در همه حوزه ها اعم از نفت و گاز و پتروشیمی، فولاد و معادن حضور دارند و پروژههای مرتبط این صنایع، توسط شرکتهای داخلی صورت میگیرد و حتی شاهد صادرات به کشورهای دیگر هم هستیم، اما چالش های بسیاری وجود دارد که آینده این صنایع را با مخاطرات جدی روبهرو کرده است.
وی با اشاره به این که ۷۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز این صنعت اعم از دوده، کائوچو و مواد پخت، فیلرها و افزودنیها از داخل تأمین میشود به عدم دسترسی فعالان این صنعت به گرید A این مواد اولیه در بورس کالا انتقاد کرد و گفت: متاسفانه به گریدهای باکیفیت دسترسی نداریم، درحالیکه برای ارتقای کیفیت محصول باید از گریدهای باکیفیت و ممتاز استفاده کنیم.
ارز تجاری؛ فرصتها و تهدیدها برای مواد اولیه
فرهاد زائری، مدیرعامل شرکت آسان تجارت به موضوع ارز و انتقال معاملات ارزی از سامانه نیما به سامانه تجاری اشاره کرده و میگوید: در گذشته، سامانه نیما به محلی برای توزیع گسترده رانتهای ارزی تبدیل شده بود، اما امید میرود این رانت در سامانه جدید از بین برود و دوباره به بسترهای رانتزای گذشته برنگردیم.
وی با بیان این که مشکلات حوزه تولید بسیار زیادند به دلسرد شدن قشر جوان، تحصیلکرده و سرمایه اجتماعی کشور اشاره کرد و معتقد است: رانتهایی که در کشور وجود دارد باعث ناامیدی این گروه شده و شاهد مهاجرت قشر تحصیلکرده کشور هستیم.
زائری با بیان این که امیدواریم سامانه جدید به مشکلات قبلی مبتلا نشود و به عنوان مثال شرکتهای بزرگ برای فروش ارز خود شرایط یکسان و مساوی را برای همه خریداران فراهم کنند گفت: اتاق بازرگانی، بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و صمت همگی باید بر این موضوعات حساس باشند تا خدای ناکرده، این سامانه نیز با رانت و تبعیض روبهرو نگردد. به گفته وی ما روی اکثر کالاهای وارداتی ۱۰ درصد هزینه گمرکی پرداخت میکنیم که با افزایش قیمت ارز، هزینههای ما هم افزایش مییابد و این امر باعث شده تولیدکنندهها و واردکنندهها نتوانند به میزان کافی کالا وارد کنند و میزان خریدهای خود را کاهش داده اند.
تهدیدهای بزرگ فعالان صنعت اکسید روی کشور
جمال محمدی، مدیرعامل شرکت سپیدنام نگین روی زاگرس، تولیدکننده اکسید روی با بیان این که این محصول جزو مواد اولیه شرکتهای فعال در صنعت لاستیک و تایر محسوب میشود، گفت: متاسفانه اکسید روی به رغم اتکای کامل به منابع داخلی، توان رقابت با محصولات کشورهای خارجی را ندارد و در نتیجه امکان صادرات گستردهای برای این محصول به صورت پایدار نیست.
وی با اشاره به این که این صنعت کاملا بومی است و منابع و مواد اولیه آن از داخل کشور تأمین میشوند افزود: با این حال افزایش شدید قیمت دلار از یک سو و قطعی گاز و برق و گرانی هزینههای جانبی تولید از سوی دیگر، باعث شده تا قیمت مواد اولیه مورد نیاز با رشد شدیدی روبهرو شود.
محمدی با اشاره به این که امروز شهرکهای صنعتی و معادن داخلی با مشکلات زیادی در حوزه تأمین سوخت و انرژی روبهرو هستند، گفت: نتیجه این مشکلات این شده که با ۳۰ درصد ظرفیت تولید میکنیم و ۷۰ درصد ظرفیت خالی در این صنعت وجود دارد که میتواند پتانسیل رشد صادراتی گستردهای را ایجاد کند.
مدیرعامل سپیدنام نگین روی زاگرس در ادامه با بیان این که متاسفانه روی به عنوان ماده اولیه مهم مورد نیاز در این صنعت تحت تاثیر قیمت در بازار لندن و بهای دلار در داخل است، لذا هر سیاستگذاری ارزی و نوسانات ناشی از آن مستقیما روی قیمت این محصول اثر میگذارد و در نتیجه باعث بروز چالشهای جدی در فعالیت شرکتهای تولیدی در صنایع مرتبط میشود. محمدی به سهم ۵ درصدی کشور در حوزه ذخایر روی اشاره کرد و گفت: تولیدکنندگان بالادستی ما در حوزه معادن روی هم با این مشکلات دست و پنجه نرم میکنند و این در حالی است که بسیاری از سیاستهای دولتی در حوزه معادن را نیز باید به این مشکلات افزود.
ابتکارات دولت برای تعطیلی صنایع کشور
منصوری، مدیرعامل شرکت لاستیک سازان زاگرس کویر در ارتباط با چالشهایی که این شرکت با آن روبهرو است، گفت: تا چند سال قبل معضل اصلی اغلب تولیدکنندگان صنایع کوچک کشور، تأمین مواد اولیه و نقدینگی بود و شرکتهای بزرگ نیز که پدری همچون دولت بالای سرشان بود، با استفاده از یارانههای مختلف مالی و کالایی و بدون نگرانی از شرایط اقتصادی کشور جولان میدادند، اما حالا این مشکلات دامن همه صنایع را گرفته است.
به گفته او بخش خصوصی برای بقای خود به نقدینگی از طریق فروش وابسته است و از طرفی از آنجا که کل نقدینگی بخش خصوصی و صنایع کوچک و متوسط در جریان کار و تولید است، لذا آسیب پذیری تولید در این بنگاهها بسیار بالاست؛ به خصوص آن که در شرایط کنونی اقتصادی کشور، بخشی از مطالبات از کارفرمایان یا با تاخیر بر میگردد و یا سوخت میشود و یا به مطالبات انباشته تبدیل میگردد که معلوم نیست قرار است چه زمانی پاس شوند.
به گفته او متاسفانه صنایع بزرگ و دولتی هم که برای آنها فعالیت میکنیم و پروژههای آنها را بر عهده میگیریم از ما حمایت نمی کنند. سازمانها و شرکتهای دولتی فقط شعار میدهند و در عوض حتی سنگ اندازی کرده و چوب لای چرخ تولیدکننده میکنند. در حال حاضر ارز تخصیص نمی یابد، برای واردات ماشین آلات باید از جیب هزینه کنیم و حتی با این که ارز را از بازار آزاد تأمین و ماشین وارد میکنیم، اما گمرک چهار ماه و نیم برای ترخیص بار ما را معطل میکند و در تمام این مدت باید هزینههای دموراژ، انبارداری گمرک، استهلاک کالا در باد و باران و هوای شرجی توسط تولیدکننده پرداخت شود.
منصوری با بیان این که تا سال ۹۹ یک امکانی در اختیار تولید کننده مبنی بر معافیت از حقوق گمرکی برای واردات ماشین الات تولیدی وجود داشت که امسال آن را برداشته اند، گفت: چون دولت بی پول است، دست در جیب تولیدکننده میکند تا حقوق کارمندان خود را بپردازد و این معنای حمایت نیست. وی با بیان این که اخیرا دولت به ماشین الات ارز نمی دهد و فقط مواد اولیه مشمول دریافت ارز است، گفت: تخصیص همان ارز مواد اولیه نیز ۶ ماه به طول میانجامد و این در حالی است که قیمت ارز هم روز به روز در حال افزایش است و این امر باعث شده تا در کمتر از یک ماه قیمت محصولی که ۱۶۰ هزار تومان بود به ۲۴۰ هزار تومان برسد و این در حالی است ما با شرکتها قرارداد طولانی مدت داریم و اگر برخلاف مفاد قرارداد عمل کنیم، به راحتی بلک لیست میشویم و موظف به پرداخت جریمه قراردادی میشویم که به صورت خودکار از عدد قرارداد کم میکنند.
وی در ارتباط با قراردادهای همکاری با شرکتهای دولتی گفت: ۲۵ درصد پیش پرداخت میپردازند که برای خرید موا داولیه و امکانات اولیه هم کافی نیست و در طول قرارداد نیز به هیچ عنوان حاضر به همکاری با ما نیستند، این در حالی است که کشور با مشکلات بزرگی روبهرو است که مقصر هیچ کدام از آنها تولیدکننده نیست.
منصوری افزود: وقتی برق تولیدکننده هفتهای دو و حتی سه بار قطع میشود و شرکت به عنوان متعهد قادر نیست قرارداد را در زمان مورد توافق به اجرا برساند و یا به دلیل رشد روزانه قیمت مواد اولیه، بهای تمام شده پروژهها بیش از ارقام مندرج در قرارداد است، چرا هیچ گونه همکاری نباید از سمت شرکتهای دولتی صورت بگیرد؟ شرکتهای دولتی نفتی و پالایشی ما را بابت این تاخیرهای ناخواسته تا ۱۰ درصد جریمه میکنند و میگویند باید ژنراتور بخرید اما حاضر نیستند گازوییل مورد نیاز را در اختیار ما قرار دهند و این در حالی است که ژنراتور هم بیش از ۸ ساعت نمی تواند برق مورد نیاز را تأمین کند، اما ما برای تولید هزار متر تسمه نقاله، نمی توانیم به دلیل قطعی برق شاهد توقف در روند تولید باشیم.
-
حمزه بهادیوند چگینی - روزنـامهنـگار
- شماره ۵۷۸ هفته نامه اطلاعات بورس
نظر شما