به گزارش صدای بورس، بهمن ماه سال گذشته بود که بانک مرکزی تصمیمی ناگهانی گرفت و اقدام به انتشار اوراقی با نرخ بهره ۳۰ درصد کرد که تا به آن لحظه چنین نرخ سود بدون ریسکی در تاریخ اقتصاد ایران وجود نداشت. ۲۸۰ همت از کل نقدینگی موجود در بازار به سمت خرید این اوراق رفت و بخش زیادی از آن هم از بازار سرمایه و سهامداران کم ریسک تامین شد.
بانک مرکزی علت منتشر کردن اوراق در ۱۱ بهمن ماه ۱۴۰۲ را تامین مالی برای سرمایه‌گذاری در تولید اعلام کرد که برای بسیاری از کارشناسان این ابهام را به‌وجود آورد که دقیقا این حجم بسیار زیاد از نقدینگی در تولید چه چیزی هزینه می‌شود. ضمن اینکه برای بازگرداندن و پرداخت سود ۸۴ همتی آن در مهلت ۷ روزه( ۱۱ تا ۱۸ بهمن ماه) از چه منبعی قرار است استفاده شود؟
جواب این سوال در ابتدا مشخص بود و همه می‌گفتند که بانک مرکزی دوباره اوراقی با همین میزان بهره و یا بیشتر منتشر و طلب مردم را پرداخت می‌کند که البته تولید نقدینگی نیز از پیامدهای آن برشمرده می‌شد اما چند ماه پیش «فرزین» و بعد از آن «همتی» اعلام کردند که این اوراق با نرخ ۲۵ درصد منتشر می‌شوند و دیگر خبری از نرخ قبلی نیست. این خبر برای اهالی اقتصاد و به‌ویژه فعالان بازار، خبر بسیار خوبی بود اما طبق گفته افراد مطلع، ابلاغیه‌ای به بانک‌ها صادر شد که آنها را موظف می‌کرد تا با همان نرخ ۳۰ درصدی «اوراق گواهی سپرده ۱۴۰۳» را به فروش برسانند. حال مسئله اصلی ما اهالی بازار سرمایه این است که انتشار اوراقی که در سال گذشته و امسال یکی از عوامل اصلی رکود و پایین آمدن ارزش بازار بوده چرا باید تکرار شود و اگر هم این اتفاق رخ دهد تا کجا قرار است تکرار شود و تا کی بازار بورس باید تاوان تامین مالی دولت و بانک مرکزی از جیب مردم را بدهد؟
البته باید به این نکته هم اشاره شود که بالا رفتن نرخ سود اوراق بانکی و در پی آن اوراق خزانه اسلامی شرایطی را بر فضای توسعه اقتصادی حاکم کرده است که در زمان نوشته شدن این مطلب نرخ تامین مالی را به بیش از ۴۰ درصد رسانده که ادامه حیات را برای بسیاری از شرکت‌ها مشکل کرده و این مورد در حوزه شرکت‌های نوپا نیز صدق می‌کند.
در همین بین که همه فعالان بازار نگران تاثیر منفی نرخ سود بدون ریسک این اوراق بودند؛ قائم مقام بانک مرکزی اعلام کرد: «مهلت اوراق بانکی یک‌ساله در تاریخ ثبت شده تمام می‌شود» بسیاری از افراد دوست داشتند که از این صحبت، تمدید نشدن اوراق را برداشت کنند، اما حقیقت اینکه پایان مهلت اوراق امسال دلیلی بر منتشر نشدن آن در آینده نیست. ضمن اینکه در ۱۴۰۱ نرخ این اوراق ۲۳ درصد بود و این احتمال می‌رود که خبر منتشر شده در این حوزه و اعلام به بانک‌ها پله‌ای برای رسیدن به نرخ سود بالای ۳۰ درصد باشد.
در پایان بیان این مهم ضروریست که بالا رفتن نرخ اوراق بانکی علاوه بر تمامی مشکلات گفته شده؛ خروج پول‌های هنگفت از صندوق‌های درآمد ثابت که در این سال‌ها به آنها فشار بسیار وارد کرده است نیز از مشکلات بسیار مهمی بوده که این اتفاق با خریدهای تکلیفی دولت بر این صندوق‌ها در یک راستاست چراکه این صندوق‌ها اگر بخواهند با پرداخت سودی مناسب با خروج پول مقابله کنند، دولت که همیشه از این ابزار بازار به عنوان خریدار اوراق کم سود خود استفاده می‌کند اجازه چنین کاری را نمی‌دهد و در نهایت درآمدثابت‌ها نمی‌توانند به ماهیت اصلی برگردند.
-
آرمان هنرکار - خبرنگار
-
شماره ۵۷۸ هفته نامه اطلاعات بورس
نظر شما