به گزارش صدای بورس، دو سال پیش وقتی مهر ریاست ساختمان ۲۹ طبقه شیشه‌ای بورس به حکم مجید عشقی، سیزدهمین سکاندار سازمان زده شد، برخلاف تصورات و گفته‌های هواداران دولت که انتظار داشتند دانش آموخته رشته مدیریت امام صادق بتواند بورس را سروسامان دهد اما یخ‌های رکودی بازار پرهیاهوی بورس هنوز شکسته نشده است.
هر چند از مهر سال ۱۴۰۰ تا کنون اقدامات ریز و درشتی از سوی این رئیس جوان بورسی انجام شد اما هنوز نبض بازار به خوبی نمی‌زند و نیاز به اقدامات عاجل‌تری دارد. بازاری که این روزها سردرگم است و چشم انتظار سیاست‌ها و دستورالعمل‌های شفابخش است که بتواند در نیمه دوم سال تابلوی سبز معاملات بورس را ماندگار کند. هر چند براساس آمارها، بازدهی این بازار بیش از سایر بازارهای موازی است و جای زیادی برای رشد دارد اما لازم است سکاندار بورس قدم‌های بلندتری برای این بازار پر فراز و نشیب بردارد. بازاری که امروز در کنار مدیریت مجید عشقی، به دلگرمی‌ها و حمایت‌های بیشتر دولت نیاز دارد. دولتی که لازم است نه تنها در زمان بحران کسری بودجه که در مواقع دیگر هم سری به بورس و سهامدارانش بزند.
اما اینکه مجید عشقی در دو سال فعالیت خود چه عملکردی داشته سئوالی است که از میان ۵۲ نفراز کارشناسان بازار سرمایه تنها ۸ نفر حاضر به پاسخگویی شدند که دو نفر نیز ترجیح دادند نامشان فاش نشود. البته ناگفته نماند که سایر کارشناسان نیز نظر خاصی نداشته و برخی دیگر چون حسین عبده‌تبریزی امکان پاسخگویی نداشتند. البته دراین میان، برخی‌ها تاکید داشتند که مشکل بازار از سازمان نیست و از سمت دولت است و سازمان بورس در اعمال سیاست‌ها در بازار سرمایه کاره‌ای نبوده است. برخی دیگر البته، بزرگترین عیب و ایراد عملکردی مجید عشقی را، توقف تشکل‌های خود انتظام و کانون‌های سهامداران حقیقی، سبدگردانان و مشاور سرمایه‌گذاری دانسته که در زمان مدیریت دهقان دهنوی پیگیری و دنبال شده است.
کارشناسان دیگر اما معتقد بودند؛ در دوره مدیریت رئیس سازمان بورس تغییرات بااهمیتی در مورد کاهش محدودیت‌های دامنه نوسان و اصلاح خرده ساختارها یا ریزساختارها و تقویت زیرساخت‌ها از جمله سیستم‌های معاملاتی مشاهده نشده است. ضمن‌اینکه رسالت بازار سرمایه در بحث تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی نیز به خوبی انجام نشده است.
زورعشقی به وزارتخانه‌های دولتی نمی‌رسد
علیرضا عسگری مارانی، کارشناس ارشد بازار سرمایه که اولین بار در اوایل سال ۸۰ مجید عشقی را ملاقات کرده بود؛ گفت: مشکل بازار سرمایه جای دیگری است و رئیس جوان بورس کاری از دستش برنمی‌آید. او با بیان‌اینکه زور سکاندار بورس به وزارتخانه‌های دولتی نمی‌رسد، اضافه کرد: وقتی وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی، نفت، صمت، شورای رقابت و سازمان حمایت در تصمیم گیری‌ها نقش دارند، رئیس سازمان بورس چه کاری از دستش برمی‌آید. به گفته عسگری مارانی؛ وقتی قیمت کالا وخدمات جای دیگری تعیین می‌شود واجازه افزایش قیمت در بازار داده نمی‌شود، کاری از دست مجید عشقی برنمی‌آید.
فرآیند تایید صلاحیت‌ها تسهیل شود
مونا حاجی علی اصغر، مدیرعامل و نائب رئیس هیات مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری پرتو آفتاب کیان با مثبت ارزیابی کردن عملکرد مجید عشقی، اصلاح در مورد دامنه نوسان به شرط تداوم، مذاکرات و رایزنی درخصوص لایحه بودجه، موضع سازمان بورس درخصوص تخلفات شرکت سرمایه‌گذاری غدیر و اصلاحات انجام شده، تصویب دستورالعمل جامع صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بی‌توجهی به حاشیه‌ها و حفظ آرامش، عدم جمع‌آوری پرحاشیه وجه از حقوقی‌ها در زمان‌های ریزش بازار، ارتباط با اهالی بازار سرمایه و شناخت از اشخاص به دلیل حضور در بازار، سعی در ادامه روند صدور مجوزها و اقدامات جدی یا برون‌سپاری در این زمینه را از اقدامات انجام شده در دوران مدیریت رئیس سازمان بورس ذکر کرد.
او همچنین برای بهتر شدن وضعیت بازار سرمایه چند پیشنهاد ارائه کرد؛ اصلاح در دستورالعمل بازارگردانی (سهام و اوراق با درآمد ثابت)، حذف انحصار از شرکت‌های تامین سرمایه و صندوق‌های بازارگردانی، انعطاف دامنه نوسان و دامنه مظنه به گونه‌ای که بورس‌ها هم هماهنگ واقعی این انعطاف برای بازارگردانی باشند و انجام این امور حتی در مورد اوراق بادرآمد ثابت دولتی، اصلاحات در دستورالعمل تامین مالی و مصوب شدن دستورالعمل جامع تامین مالی بازار سرمایه تا امکان اجرایی شدن انتشار اوراق شرکتی بخصوص در زمان‌هایی که ارائه تسهیلات از طریق بانک‌ها با موانعی مواجه شده باشد، صدور مجوز برای تاسیس شرکت‌های تامین سرمایه برای بخش خصوصی، تسریع در صدور مجوزها و لغو مجوز فعالیت نهادهای مالی با خطای قابل ملاحظه، اجرایی شدن مقررات برای کارگزار معامله‌گر و تسریع و کوتاه شدن فرآیند تایید صلاحیت‌ها و هیات مدیره نهادهای مالی.
ابزارهای جدید برای ترویج سرمایه‌گذاری غیرمستقیم
احسان مرادی، مدیر عامل شرکت تامین سرمایه کاردان نیز با مثبت ارزیابی کردن عملکرد رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: مهمترین ویژگی او، تسلط بر مباحث تخصصی بازار و نیازمندی‌ها و انتظارات ذی نفعان اصلی بازار سرمایه با توجه به سابقه فعالیت در ارکان مختلف خدمات دهنده بازار سرمایه است. از جمله دستاوردهای او می‌توان به پرداخت سود سهام رسوبی در حساب شرکت‌های سهامی عام به سهامداران و پرداخت سود سهام مصوب شرکت‌ها در موعد مقرر از طریق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، برچیده شدن بساط کانال‌های تلگرامی و جلوگیری از اظهار نظر افراد با تخصص غیر مرتبط در خصوص بازار سرمایه اشاره کرد. انحصارزدایی از اعطای مجوزها، معرفی ابزارهای جدید در راستای توسعه و ترویج سرمایه‌گذاری غیرمستقیم نظیر صندوق‌های بخشی و بازنشستگی از دیگر اقداماتی است که در زمان مدیریت اوعملیاتی شده است. البته ضرورت دارد در ادامه دوره مسئولیت نیز همچون گذشته ارتباط سازنده خود با کلیه ذی نفعان بازار نظیر سهامداران، شرکت‌های سهامی عام و مدیران و کارکنان شرکت‌های خدمات دهنده را حفظ کند.
نقش کمرنگ بازار سرمایه در تصمیم‌گیری‌های اقتصاد کلان
یکی از مدیران عامل شرکت‌های سرمایه‌گذاری که نخواست نامش فاش شود، گفت: نگاه حاکمیت به بورس باید تغییر کند. این درحالی است که هم‌اکنون حاکمیت هیچ‌گونه اهمیتی برای بورس قائل نیست.
به گفته او، رئیس سازمان بورس باید همچون رئیس بانک مرکزی که متولی بازارپول است، در جلسات هیات دولت شرکت کند تا از این طریق مسائل مربوط به بازار سرمایه حل و فصل شود. درواقع حضور رئیس سازمان بورس در جلسات هیات دولت می‌تواند جلوی ضرباتی چون تعیین نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، قیمت‌گذاری دستوری کالاها ونحوه اختصاص برق کارخانجات صنعتی را بگیرد تا شرکت‌های تولیدی، صنعتی و خدماتی که در بازار سرمایه فعال هستند، آسیب نبینند. همچنین حضور متولی بازار سرمایه در تصمیم‌گیری‌های مجلس از جمله تدوین برنامه هفتم توسعه، بودجه سالانه و موضوعات کلیدی اقتصاد، می‌تواند از حقانیت بازار سرمایه دفاع کند. علاوه براین، رئیس سازمان بورس باید زبان گویای فعالان بازار سرمایه باشد، تا صدای آنها براحتی به گوش دولت برسد. این درحالی است که هم‌اکنون نقش بازار سرمایه در تصمیم‌گیری‌های اقتصاد کلان کمرنگ است و عدم حضور متولی بازار سرمایه در جلسات هیات دولت ومجلس، نشان‌دهنده این است که حکومت نگاه پشتیبان به بورس ندارد. از این رو، لازم است ارتباط تنگاتنگی بین سازمان بورس و حاکمیت برقرار شود.
رایزنی‌های بی‌ثمر
یکی از اعضای هیات مدیره شرکت‌های بورسی که نخواست نامش درج شود، گفت: گسترش سرمایه‌گذاری‌های غیر مستقیم از جمله تاسیس صندوق‌های بخشی و مجوزهای لازم برای ابزارهای متنوع برای حرکت به سمت بورس بین‌المللی از جمله نکات مثبت دوره مدیریت مجید عشقی است. سرعت‌دهی در افزایش مجوز سبدگردان‌ها و مشاور سبدگردانی از دیگر اقدامات مثبتی است که با تصویب مجلس و در دوره مدیریت جدید عملیاتی شده است. نکته دیگر که هم جنبه مثبت و هم جنبه منفی دارد، رایزنی تیم سازمان بورس قبل از تصویب مصوبات تاثیرگذار بر بورس در هیات دولت است. هر چند این موضوع اقدام مثبت و به نفع بازار سرمایه است اما مدیریت جدید سازمان نتوانسته است دراین باره به خوبی عمل کند. به عنوان مثال؛ در بحث بودجه علی رغم تمام رایزنی‌های انجام شده، مواردی که نباید تصویب شده است. این موضوع نشان می‌دهد ایستادگی و رایزنی آنطور که باید و شاید اتفاق نیفتاده است.
اما نقاط منفی تیم مدیریتی فعلی سازمان بورس، اجازه اظهار نظر به اشخاص در مورد مباحث مختلف بورس از جمله خروج محصولات از بورس کالا یا گران شدن مواد اولیه شرکت‌ها در بدنه دولت و خارج از آن است. این درحالی است که اگر فعالان بازارچنین اظهاراتی داشته باشند، سریعا به کمیته تخلفات معرفی می‌شوند. همچنین به نظر می‌رسد، در بدنه دولت ارتباطات لازم با بدنه تصمیم ساز گرفته نشده است و در نقاط بحران برخورد قاطعی از سمت سازمان صورت نمی‌گیرد.
به گفته او، برخی از فعالان بازار وظیفه سازمان را مثبت کردن بورس و افزایش حجم معاملات می‌دانند در حالی که وظیفه سازمان این است که فضای امن سرمایه‌گذاری را برای سرمایه‌گذار ایجاد کند دراین صورت نقدینگی به خودی خود به سمت بازار حرکت می‌کند اما این فضا توسط تصمیم‌گیری‌های خارج از سازمان ناامن شده و سازمان با کسانی که قصد ضربه به بازار را دارند برخورد قاطعی نداشته است واین یکی از مهمترین ضعف‌های مدیر فعلی سازمان بورس است.
- هدیه محمودی - روزنامه‌نگار
- شماره ۵۱۱هفته نامه اطلاعات بورس
نظر شما