دولت و بازار سرمایه به یکدیگر احتیاج دارند

چطور می‌توان ارزش ذاتی یک شرکت را به دست آورد؟

روش‌های مختلفی برای تعیین ارزش ذاتی وجود دارد که به هدف افراد از سرمایه‌گذاری بلندمدت یا کوتاه‌مدت برمی‌گردد. افرادی که با هدف کوتاه‌مدت سهم می‌خرند به روش‌هایی مثل DPS و روش‌های ارزش سهم که بر اساس DPS است، تکیه می‌کنند.

افرادی که قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت دارند، از طریق جریان نقدینگی آزاد ( free cash flow ) و روش‌هایی از این دست، ارزش ذاتی یک شرکت را به دست می‌آورند. اگر سهم برای اولین بار عرضه شود، بیشتر از روش‌های  P/E استفاده می‌شود. ارزش گذاری بسته به استفاده‌ای که سرمایه‌گذاران از آن دارند و شرایط هر سهم متفاوت است.

ارزش ذاتی چه اهمیتی در انتخاب سهم دارد؟

بسیار مهم است. همه افرادی که در بازار هستند، به یاد دارند که در دوره‌ای خودرویی‌ها زیان‌ده بودند و از لحاظ سودآوری شرایط مناسبی نداشتند اما افراد ارزش‌گذاری صنعت را بر روی دارایی شرکت‌ها انجام می‌دادند. شاید از دید بلندمدت، نگاه به دارایی سهام بدون اینکه سهام سودآوری داشته باشد، دید منطقی باشد به شرط اینکه زمانی که آن سهام را می‌فروشند، دارایی‌هایی آن را هم بفروشند. اما برای سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت این روش مناسب نیست زیرا هیچگاه نمی‌توانند از این سهم سود مناسبی را دریافت کنند. البته من شرایط حال خودرویی‌ها را مد نظر قرار ندادم و مثال گذشته را زدم.

در حال حاضر، گروه‌هایی با این شرایط در بازار وجود دارد؟

در حال حاضر بازار شرایط خاص خودش را دارد و بیشتر مثبت است و سهم‌های زیادی داریم که بر اساس ارزش ذاتی، قیمت‌های فعلی برایشان منطقی نیست. بله هستند شرکت‌هایی که بسیار بالاتر از ارزش ذاتی خود معامله می‌شوند.

بهتر است سهامداران با چه نمادهایی به مجمع بروند؟

دو دسته سهام رشدی و ارزشی داریم. با شرکت‌هایی که سهام ارزشی دارند به مجمع رفتن منطقی است به دلیل اینکه این شرکت‌ها معمولا سود خوبی تقسیم می‌کنند اما سهام رشدی، سود تقسیم نمی‌کنند و بیشتر به دنبال این هستند که سود خود را صرف سرمایه‌گذاری ‌کنند.

حضور در مجمع به افق سرمایه‌گذاری افراد برمی‌گردد، معمولا افرادی که دارای افق سرمایه‌گذاری میان‌مدت و بلندمدت هستند، سهام‌های ارزشی گرفته و با آن به مجمع می‌روند اما افرادی که دارای افق سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت هستند، سعی می‌کنند به مجمع نروند.

نکته دیگر سهم به سهم است. بعضی از شرکت‌ها سود خود را در ۸ ماه تقسیم می‌کنند و روند تقسیم سود مناسبی دارند. بعضی از شرکت‌ها تاکنون سود تقسیمی سال ۹۶ را پرداخت نکرده‌اند. وقتی شرکت چنین روندی را در پیش می‌گیرد، به سرمایه‌گذار توصیه می‌شود با آن نماد به مجمع نرود.

سهام رشدی و ارزشی چیست؟ چطور می‌توان این دو را از هم تفکیک کرد؟

برای سهم‌هایی که دارای p/e بالایی هستند، یعنی قیمت آنها نسبت به سودی که می‌سازند، بالاتر است، چشم‌انداز سهم است که اهمیت دارد. اینها معمولا سهم‌های رشدی هستند. در مقابل، سهم‌هایی که دارای p/e پایینی هستند، یعنی قیمت آنها نسبت به سودی که می‌سازند، پایین‌تر است، سهم‌های ارزشی هستند.

 چه زمانی را برای سیو سود مناسب می‌دانید؟

برای سیو سود مسئله حجم معاملات یک سهم اهمیت دارد. معمولا سهم‌ها رشدی دارند و پس از آنکه به جایگاه قیمتی خود رسیدند، نوسان‌هایی را تجربه می‌کنند که وقتی این شرایط برای سهمی پیش می‌آید، یکی از نکاتی است که به ما می‌گوید زمان سیو سود فرا رسیده است.

گاهی اوقات سهم آرام شروع به پایین آمدن می‌کند اما نشانه‌هایی از نزول با حجم معامله بالا ظاهر می‌شود و زمانی که به این حالت می‌رسد و ما سود کرده‌ایم، باید احتمال دهیم که قیمت سهم روند کاهشی خواهد داشت. پس سعی کنیم که به موقع سیو سود داشته باشیم.

نکته دیگر، ارزیابی تعداد روزهای متوالی که قیمت سهم کاهش پیدا کرده با روزهایی که سهم روند افزایشی داشته است، این نسبت نیز یکی از مواردی است به ما آلارم می‌دهد چه زمانی سیو سود کنیم. درجا زدن قیمت سهم نیز یکی از موارد قابل توجه است و زمانی که در حالت کلی به جو بازار امیدوار نیستیم، بهتر است هر میزان که روی سهم‌ها سود کرده‌ایم آنها را بفروشیم.

سیو سود در صندوق‌های سرمای‌گذاری به چه صورت است؟

مسائل صندوق‌ها با سهام از نظر تحلیلی متفاوت نیست اما از بعضی منظرها تفاوت دارد. در خصوص صندوق‌های سرمایه‌گذاری، کمتر پیش می‌آید که از وضعیت بازار جا بمانیم زیرا اگر یک طرفه شود و ما سهم یا صندوق داشته باشیم، اگر بتوانیم صندوق خود را بفروشیم، شرایط بهتری خواهیم داشت.

اما در سهم بیشتر می‌ترسیم و به دنبال سیو سود هستیم. صندوق‌ها چه در صدور و ابطال یا  ETF ها همیشه یک منبع نقد دارند، حتی اگر ضامن نقدشوندگی نداشته باشند هم شرایط بهتری دارند. اما به طور کلی همان مواردی که در رابطه با سهام گفته شد باید مورد توجه قرار گیرد. هر چند کسانی که دارای واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق هستند، آرامش بیشتری در معامله دارند.

ضامن نقدشوندگی چقدر حائز اهمیت است؟

در رابطه با صندوق‌های سهمی ضامن نقدشوندگی وجود ندارد و بیشتر صندوق‌های با درآمدثابت به دلیل حجم بسیار زیاد منبع نقد از ضامن نقدشوندگی استفاده نمی‌کنند. اما ضامن نقدشوندگی بسیار کمک‌کننده است. در حال حاضر جو بازار مثبت است اما این روند تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟ در اصل ترس همه از این است که بازار ریزش کند و افراد از شرایط بازار جا بمانند و با زیان روبه‌رو شوند اما ضامن نقدشوندگی این مسئله را پوشش می‌دهد زیرا هر زمان فرد بخواهد، ضامن مکلف است منبعی را در اختیار صندوق قرار دهد، حتی اگر منابع نقد و اوراق قابل فروش خود صندوق کمک نکند، ضامن منابع را در اختیار صندوق قرار می‌دهد و طی ۲ تا ۷ روز پولی که فرد باید بابت فروش سهام دریافت کند، به حسابش واریز می‌شود.

 به جز ضامن نقدشوندگی باید چه مواردی را در انتخاب صندوق ملاک قرار داد؟

افرادی که ریسک‌گریز هستند، بهتر است از صندوق‌های مختلط استفاده کنند. این صندوق‌ها بین ۴۰ تا ۶۰ درصد درسهم هستند و مابقی آن وجه نقد و اوراق با درآمدثابت است. افراد می‌توانند از این صندوق‌ها در مقابل صندوق‌های سهمی استفاده کنند، زیرا برای افراد ریسک‌گریز بهتر است. به همان ترتیب افراد می‌توانند بسته به میزان ریسک‌گریزی خود از صندوق‌های بادرآمد ثابت، مختلط و در سهم استفاده کنند. سرمایه‌گذاران باید به ترکیب دارایی‌هایی که درون صندوق است، توجه کنند. صندوق‌ها برای اینکه چه مقداری را در سهم داشته باشند، بازه‌ای دارند و هرچه بیشتر در سهم باشند، نشان‌دهنده ریسکی‌تر بودن صندوق‌ها است.

توصیه شما به تازه‌واردان چیست؟

 با وجود جهش‌های فراوان بورس در این روزها به هیچ وجه توصیه نمی‌کنم به شکل مستقیم افراد وارد بورس شوند. روند فعلی بازار برای فعالان بازار تداعی روزهای سال ۹۲ است. در نتیجه به هیچ وجه توصیه نمی‌کنم افراد مستقیم وارد بازار شوند. البته در این شرایط به همه مردم سهامداری را توصیه می‌کنم اما بهتر است در شرایط فعلی بدون آگاهی و آموزش وارد بازار نشوند و از شرکت‌های سبدگران و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کنند.

برخی معتقدند پس از آنکه عرضه‌های دولت به اتمام رسید، بازار روند ریزشی را تجربه خواهد کرد؟

من هم احتمال این اتفاق را صفر نمی‌دانم، اما باید به این توجه داشته باشیم که دولت می‌داند بازار سرمایه جایی نیست که بتواند از آن تامین مالی کند و برود. اگر چنین اتفاقی رخ دهد و دولت یکباره حمایت‌های خود را قطع کند، مسلما دیگر آینده‌ای برای تامین مالی خودش در بازار سرمایه نخواهد دید. دولت و بازار سرمایه به یکدیگر احتیاج دارند و به نظرم دولت به یک باره این کار را انجام نمی‌دهد و در یک پروسه زمانی منطقی اقدام می‌کند و با وضعیتی که وجود دارد، امیدوارم شرایط به سمتی پیش نرود که کسی زیان چشمگیری را تجربه کند.

به نظر شما بهترین راه آموزش کدام است؟

بهترین راه آموزش خود افراد هستند زیرا وقتی خود فرد تصمیم به یادگیری می‌کند تمام موارد آموزش در دسترسش وجود دارد، از کلاس‌های رایگان گرفته تا ویدیوهای آموزشی که در دسترس افراد قرار دارد.

روش کد به کد در معاملات چگونه است؟

معاملات کد به کد معمولا از حقیقی به حقوقی، از حقوقی به حقیقی، بین دو حقوقی یا دو حقیقی با یکدیگر وجود دارد. مفهوم معاملات کد به کد این است که عرضه سهام برای خرید عموم انجام نمی‌شود بلکه با هدفی خاص و برای شخصی (حقیقی یا حقوقی) خاص انجام می‌شود. همچنین این معاملات، پیام خاصی به بازار می‌دهند. برای شناسایی معاملات کد به کد در بازار باید به روند معاملات توجه کنیم به این معنی که اگر در یک زمان خاص، حجم‌های فروش پیاپی را شاهد بودیم، و اگر در این زمان، تعداد معاملات سهام زیاد اما تعداد خریدار و فروشنده محدود و اندک بود، متوجه می‌شویم که معاملات کد به کد در جریان است. البته باید بسیاری از موارد دیگر هم بررسی شود تا بگوییم کد به کد در چه شرایطی قرار دارد.

معاملات بلوکی چیست؟

در بورس و فرابورس بعد از معاملات خرد، معاملات را به دسته‌های بلوکی و عمده تبدیل کرده‌اند. معاملات بلوکی کارمزد ندارد، برخی هم معتقدند گاهی برای شاخص‌سازی از این معاملات استفاده می‌شود. معاملات بلوکی خارج از ساعت معاملات انجام می‌شود و قیمت آن معمولا بالاتر است و وقتی معاملات بلوکی انجام می‌شود یک سیگنال خرید برای افراد است. معمولا معاملات بلوکی در بازار با عنوان ارزندگی سهم، ارزیابی می‌شود.

 برای انتخاب شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری باید اطلاعات خاصی را مد نظر قرار داد؟

برای ارزیابی شرکت‌ها، باید دارایی تحت مدیریت آنها و عملکردشان ارزیابی شود. شرکت‌ها مجوز سبدگردانی  دارند و عملکرد آنها در سبدگردانی و صندوق‌هایشان  معلوم است.

بعد از بازگشایی صندوق دارا یکم افراد این سهم را بفروشند یا نگهداری کنند؟

اگر قرار باشد در تاریخ ۴ تیر همه افراد به فکر فروش و دستیابی سریع به منابع نقدینگی خود باشند به خودشان لطمه می‌زنند. با فروش این صندوق، قیمت‌هایش افت پیدا می‌کند. سهم‌هایی که در دارا یکم وجود دارد، سهم‌های ارزشی هستند که قابلیت نگهداری دارند. این سهم‌ها با تخفیفی که دولت قائل شده، به قیمت مناسبی عرضه شدند و به نظرم افراد با عجله کاری نکنند که روال بازار تغییر پیدا کند.

به نظر شما حمایت از دارا یکم صورت می‌گیرد؟

دولت قول دو عرضه دیگر را داده که بعد از دارا یکم وارد بازار کند. اگر نخواهد از دارا یکم حمایت کند، عرضه دو etf  دیگر با شکست مواجه می‌شود، بنابراین بعید می‌دانم دولت از این عرضه‌ها حمایت نکند و بعید می‌دانم با ورود این حجم از دارایی‌هایی که قرار است در بورس عرضه شود، دولت یک برنامه میان‌مدت حمات از بورس را نداشته باشد.

پیشنهاد می‌کنید افراد بقیه صندوق‌هایی که دولت عرضه می‌کند را خریداری کنند؟

صندوق اول که ۲ میلیون تومان بود و رقم قابل توجهی نبود، امیدوارم دولت برای مراحل بعدی قصد عرضه به این شکل را نداشته باشد و حجم را باز بگذارد تا منطقی‌تر شود. باید دید چه سهم‌هایی قرار است عرضه شود. اما بله پیشنهاد می‌کنم.

بازده صندوق‌ها (دارا یکم) را برای یکسال چطور پیش‌بینی می‌کنید؟

بستگی به جو و روند بازار دارد. دارا یکم با تخفیف و شرایط خوبی عرضه شد که امیدوارم دو مورد دیگر هم شرایط خوبی داشته باشند. اگر اینطور باشد همانطور که دارا یکم بازده خوبی داشته دیگر صندوق‌ها نیز با توجه به روند بازار بازده خوبی خواهند داشت. در نهایت خرید تمام ETf  هایی که دولت ارائه می‌کند را به مردم پیشنهاد می‌کنم.

بسیاری از افراد می‌خواهند در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند اما با مشکل بسته بودن سقف صندوق‌ها مواجه می‌شوند. در این شرایط افراد باید چه کنند؟

در خصوص بسته شدن سقف صندوق‌ها باید بگویم، صندوق‌ها اندازه و سقف معینی دارند. پس از آنکه این سقف را دریافت کردند، باید از سازمان بورس تقاضا کنند تا افزایش سقف دهند و این مسئله به سازمان بورس برمی‌گردد. وقتی این حجم از علاقمندی در مردم وجود دارد باید سرعت عمل نیز وجود داشته باشد. البته بخشی از این مسئله به عملکرد گذشته صندوق برمی‌گردد. اگر صندوق شرایطی که به آن گفته شده است را به خوبی انجام دهد و ترکیب دارایی‌هایش را رعایت کرده باشد، می‌تواند افزایش سقف بگیرد. در اصل افراد نمی‌توانند کاری برای حل این مسئله کنند. مدیر صندوق باید قبل از رسیدن به سقف درخواست دهد و سازمان بورس باید روند مجوزدهی به صندوق‌ها را تسریع بخشد.