اختصاص 14درصد منابع بودجه به فروش اوراق مالی اسلامی نکته‌ای است که باید مورد توجه قرار گیرد. فروش این حجم از اوراق با توجه به تمهیدات اندیشیده شده در بودجه می‌تواند بر بازارسرمایه به ویژه بخش بازار بدهی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری اثرگذار باشد.برخی از فعالان بازار معتقدند که اوراق بهادار اسلامی دولتی می‌تواند به عنوان یک ابزار مالی و فرصت سرمایه‌گذاری به عموم معرفی شود، همچنین باعث افزایش سرمایه‌گذاران و تنوع‌بخشی به ابزارهای مالی خواهد شد.
گرو دیگر کارشناسان هم تحقق تأمین رقم 800 هزار میلیارد ریال اوراق مالی اسلامی را کمی دور از انتظار می‌دانند، مگر اینکه سیاست‌های اتخاذی در راستای افزایش حجم منابع صندوق‌ها در سال آتی باشد که در نهایت منجر به افزایش ظرفیت در بازارسرمایه خواهد بود، ولی در مجموع باید گفت ارزش برآوردی سهام در مالکیت دولت برای واگذاری از این طریق بیش از 100 هزار میلیارد تومان است که می‌تواند به فشار شدید عرضه در بازارسرمایه منجر شود.بررسی نقطه نظر مدیران و کارشناسان در این خصوص قابل تامل است.
مشکلات عدیده در تأمین مالی 800 هزار میلیاردی
در لایجه بودجه سال 1399 به دولت، شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و بیمه مرکزی مجوز انتشار 801 هزار میلیارد ریال اوراق مالی اسلامی (بدون احتساب اوراق خزانه اسلامی) داده شده است. نکته قابل توجه در راستای تحقق این رقم از منابع بودجه کشور این است که آیا اصولا ظرفیت تأمین چنین رقمی در بازارسرمایه وجود دارد یا خیر. بزرگ‌ترین و مهم‌ترین متقاضی خرید و نگهداری اوراق با درآمد ثابت در بازارسرمایه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت هستند.
مطابق امیدنامه این نوع از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، در حال حاضر حداقل 30 درصد از ارزش روز دارایی‌های آن‌ها باید در اوراق‌بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری شود. با بررسی صندوق‌های با درآمد ثابت بزرگ نیز مشخص است که به طور میانگین حدود 30 تا 40 درصد از خالص ارزش روز دارایی‌های این صندوق‌ها به اوراق با درآمد ثابت اختصاص دارد. در دو سال اخیر نیز سهم اوراق بدهی دولتی از کل اوراق بدهی منتشره (بدون احتساب اوراق خزانه اسلامی) تقریبا 27 درصد بوده است. بنابراین می‌توان به صورت تقریبی برآورد کرد که به‌طور متوسط 27 درصد از 30 درصد حجم اوراق با درآمد ثابت صندوق‌ها (یعنی تقریبا 8 درصد) به اوراق با درآمد ثابت دولتی (بدون احتساب اوراق خزانه اسلامی) اختصاص‌یافته است.
با توجه به اینکه در بودجه سال 1399 صندوق‌ها موظف شده‌اند تا 50 درصد از دارایی‌های تحت مدیریت خود را به اوراق بدهی دولتی اختصاص دهند، به نظر می‌رسد حدود 42 درصد ظرفیت مازاد برای نگهداری اوراق دولتی ایجاد می‌شود. بر اساس 1،744،037 هزار میلیارد ریال خالص ارزش امروز دارایی‌های صندوق‌های با درآمد ثابت، در سال آتی حداکثر حدود 729 هزار میلیارد ریال ظرفیت برای خرید اوراق بدهی دولتی در بازارسرمایه وجود خواهد داشت. البته این در صورتی محقق خواهد شد که حجم منابع صندوق‌های سرمایه‌گذاری کاهش نیافته و نیز صندوق‌ها برای خرید اوراق دولتی از منابع کافی برخوردار باشند. همچنین سرمایه‌گذاری منابع صندوق‌ها به شرح فوق و بطور هم‌زمان رعایت الزامات مترتب بر نحوۀ سرمایه‌گذاری صندوق‌ها در سایر محل‌ها همچون سپرده بانکی و سهام در بازارسرمایه، سرمایه‌گذاری صندوق‌ها در اوراق‌بدهی شرکت‌های خصوصی و اوراق خزانه اسلامی را با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهد کرد. با توجه به توضیحات فوق به نظر می‌رسد که تحقق تأمین رقم 800 هزار میلیارد ریال اوراق مالی اسلامی کمی دور از انتظار باشد؛ مگر در صورتی‌که سیاست‌های اتخاذی در راستای افزایش حجم منابع صندوق‌ها در سال آتی باشد که درنهایت منجر به افزایش ظرفیت در بازارسرمایه خواهد بود.
- محدثه رزاقی-مدیر تأمین‌مالی تأمین سرمایه نوین
- شماره 337 هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه 15
نظر شما