ضرورت بهبود زیرساخت‌های بازار سهام

یکی از مهم‌ترین آیتم‌های موجود در بحث عرضه‌های اولیه و عرضه‌های بلوکی توان نقدینگی بازار است. به نظر می‌رسد در شرایطی که حجم معاملات بازار نسبت به سقف شاخص کاهش یافته است، واگذاری سهام شرکت‌های پالایشگاهی که نقدینگی معادل ۲۰۰ هزار میلیارد ریال نیاز دارد، کار آسانی نباشد. ضمن این‌که صنعت پالایشگاهی ایران همواره از عدم شفافیت اطلاعاتی رنج برده است و این عامل مهم در کنار چشم‌انداز نه چندان مطلوب قیمت‌های جهانی جلب نظر سرمایه‌گذاران را دوچندان مشکل خواهد کرد.

نکته قابل توجه دیگر ماهیت نقدینگی است که در چند ماه اخیر و در پی رشدهای متوالی شاخص بورس وارد بازارسرمایه شده است. منشای این نقدینگی عمدتا افراد ریسک گریز هست که در پی رکود بازارهای موازی و سبز بودن شاخص بورس جذب این بازار شده‌اند و همواره ریسک خروج نقدینگی این افراد وجود دارد. در چنین شرایطی وجود ابزارهای مالی نوین مانند اختیارهای معامله و فروش استقراضی که امکان مدیریت ریسک و استفاده از منفی و مثبت بازار را فراهم می‌کند، می تواند عامل مهم در حفظ نقدینگی و حتی جذب نقدینگی به بازار شود که روند توسعه این ابزارها در بازار ما بسیار کند است.
 به نظر می‌رسد در شرایط فعلی تسریع روند عرضه‌اولیه شرکت‌های شفاف باعث عمق بخشیدن به بازار و کاهش هیجان سرمایه‌گذاران شود. ریسک‌های سیستماتیک کشور و سیاست‌های انقباضی بودجه سال ۹۹ عامل دیگری برای هدایت نقدینگی به بازار سرمایه و واگذاری سهام شرکت‌های بزرگ به شمار می آید. البته فعالیت شرکت‌های بورسی با وجود تحریم‌های اقتصادی با چالش مواجه شده‌است و سیاست‌های احتمالی دولت در خصوص افزایش نرخ حامل‌های انرژی و سیاست‌های مالیاتی سرمایه‌گذاران را محتاط‌تر کرده است. همچنین کسری بودجه، دولت را ناچار به انتشار اوراق با درآمد ثابت در مبالغ بالا و نرخ بهره بالاتر از نرخ سود فعلی خواهد کرد که این امر باعث افزایش جذابیت صندوق‌های درآمد ثابت و جذب بخشی از نقدینگی فعالان بازار سرمایه خواهد شد.
در سمت دیگر با بررسی چشم‌انداز بازارهای موازی به این موضوع پی می‌بریم که بازارسرمایه همچنان پتانسیل‌های رشد خود را دارد که یکی از این عوامل توافق تجاری چین و آمریکا و رشد قیمت کالاهای جهانی مانند فلزات و محصولات پتروشیمی است که تاثیر مستقیم بر صنایع فلزی و پتروشیمی که بخش بزرگی از بازارسرمایه را تشکیل داده‌اند خواهد داشت. در کل می‌توان گفت بازار سهام در ادامه راه خود روزهای پرثبات‌تری را شاهد خواهد بود و سرمایه‌گذاران باید نرخ بازده مورد انتظار خود را تعدیل کرده و برای سرمایه‌گذاری با بررسی تمام جوانب اقدام به خرید و فروش کنند.علاوه بر عوامل کلان، عواملی مانند آموزش بهینه سرمایه‌گذاران و توسعه فرهنگ سرمایه‌گذاری غیرمستقیم؛ یعنی صندوق‌های سرمایه‌گذاری در کنترل ریسک و رفتار هیجانی بازار اهمیت بسزایی دارد. همان‌طوری که در رشدهای سال ۹۲ و امسال همواره شاهد رفتار هیجانی سرمایه‌گذاران تازه وارد بوده‌ایم. در شرایطی که شاهد واگذاری شرکت‌ها در بازارسرمایه و افزایش اندازه آن هستیم، باید به توسعه و بهبود زیرساخت‌های بازارسرمایه مانند هسته معاملاتی و قوانین مرتبط آن پایبند باشیم تا ضمن افزایش کارایی و تعمیق بازار، ریسک‌های عملیاتی و قانونی آن را کاهش دهیم.

• وحید حسن پور-مدیرعامل شرکت کارگزاری صبا تامین
• شماره۳۲۹ هفته نامه اطلاعات بورس-صفحه۲