سیل نقدینگی پس از عبور از بازار دلار، سکه، خودرو و مسکن به ایستگاه بازار سرمایه رسید. این در حالی است که سرمایه‌گذاری در بورس همواره با ریسک‌هایی همراه بوده است. پیش از این نیز در سال‌های ۹۲ و ۸۴ شاهد ورود نقدینگی جدید و نو سهامداران دربازار سرمایه بودیم که در نهایت با تلخ‌کامی این افراد و خروجشان از بازار همراه شد. با این حال مسئولان بورس از مسئله مذکور عبرت نگرفتند و بازهم زمینه ماندنی شدن این سرمایه‌گذاران در بازار سهام به حاشیه می‌رود.
جامعه بیش از ۲ میلیون نفری صندوق‌ها
در اکثر کشورهای توسعه‌یافته به دلیل پیچیدگی‌های بازار سرمایه، امکان سرمایه‌گذاری مستقیم برای مبتدیان وجود ندارد. درواقع نوسهامداران باید به صورت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا مشاوران سرمایه‌گذاری در بورس حضور یابند. این در حالی است که در ایران به‌جای تسهیل روند سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها به عنوان یک مامن امن برای ورود به بورس، روزانه به محدودیت‌های آنها اضافه می‌شود. امکان برداشت بدون نرخ شکست، شفافیت اطلاعات، نرخ بازدهی تقریباً ثابت ، معافیت مالیاتی همراه با خرید و فروش (صدور و ابطال) راحت از مزایای سرمایه‌گذاری در این ابزار مالی است. همین موارد باعث شده در ۱۰ سال گذشته، حدود ۲,۱۳۵,۸۷۷ نفر (مجموع اشخاص حقیقی و حقوقی) در صندوق‌های کشور منابع خود را سرمایه‌گذاری کنند.
نبود مدیریت زمان و فرصت‌سوزی
بررسی رعایت حد نصاب داخل صندوق چالش دیگری بود که مطرح شده است. در حقیقت مطرح شدن عدم محاسبه سهام شرکت‌های لیست شده که مبنای انتشار اوراق اختیار فروش تبعی هستند در نصاب سرمایه‌گذاری صندوق‌ها در سهام محسوب نمی‌شود.
همچنین مطرح شده، برای مثال رویکرد برخوردی سازمان با «اوراق اشاد» که به عنوان یک اوراق با درآمد ثابت در بازار مورد معامله قرار می‌گیرد، برای درصد اوراق صندوق برای فعالان بازار دقیق مشخص نیست. علاوه بر موارد فوق این کارشناسان از روند اداری انجام کار در سازمان بورس نیز شکایت‌هایی مطرح کرده و گفتند: در نگاهی دیگر می‌توان به فرآیندهای زمانی طولانی‌مدت در سازمان بورس و اوراق بهادار برای تاسیس نهادهای مالی از جمله صندوق‌های سرمایه‌گذاری و حل مشکلات این صندوق‌ها اشاره داشت. وقتی سازمان بورس و اوراق بهادار توضیحی از یک نهادمالی می‌خواهد زمان جهت پاسخگویی تعیین می‌کند که عموما 5 روز است، اما از سوی دیگر وقتی نامه‌ای به سازمان بورس و اوراق بهادار فرستاده می‌شود زمانبندی برای پاسخگویی وجود ندارد و گاه این مکاتبات بدون دلیل خاصی تا 6 ماه به طول می‌انجامد.
ابلاغیه‌های یک‌شبه، ناگهانی و مبهم
با این اوصاف درصحبت با تعدادی از مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری برخی چالش‌های این صنعت مطرح شد. البته مدیران مذکور به دلیل امکان برخوردهای قهری مقام ناظر ، تمایلی به انتشار نام خود نداشتند اما نام آنها محفوظ است.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های این صنعت، ابلاغیه‌های یک شبه و ناگهانی است که برای نهادهای مالی از جمله صندوق‌های سرمایه‌گذاری در نظر گرفته می‌شود. برای مثال مدتی قبل «ابلاغیه‌ای مبنی بر اینکه شرکت‌های کارگزاری نمی‌توانند مجوز سبدگردانی را تمدید کنند و این مجوز لازم است درقالب شرکت سبدگردان یا دیگر شرکت‌ها اجرایی شود،همچنین از سوی دیگر کارهای اداری و زمانبر بسیاری هم به شرکت‌ها تحمیل شد.»
این کارشناسان بازار سرمایه اضافه کردند، همچنین ابلاغیه آمده که در آن نوشته بود «اگر سقف صندوق‌های سرمایه‌گذاری یک شرکت مشاور سرمایه‌گذاری به بیش از 500 میلیارد تومان برسد لازم است سرمایه شرکت از 3 میلیارد به 10 میلیارد تومان افزایش پیدا کند.» سوال اصلی در اینجا روشن نبودن دلیل چنین افزایش سرمایه‌ای است و اینکه سطوح دیگر افزایش سرمایه چیست. اگر سقف صندوق‌های تحت مدیریت به 5000 میلیارد تومان برسد چه‌کاری باید انجام داد؟ درواقع سازمان بورس و اوراق بهادار هیچ برنامه‌ای در این خصوص ارائه نکرده است. در حالی‌که لازم است سهامداران شرکت‌ها بتوانند برنامه‌ای برای افزایش سرمایه‌ها و روند آینده کسب و کار خود داشته باشند.
- گلاره کحالی-خبرنگار
- شماره۳۲۵ هفته نامه اطلاعات بورس-صفحه۵
نظر شما