«عرضه اولیه»، کلید واژه جذابی که بازار سرمایه را این روزها بدجور سر زبان‌ها انداخته و صف‌های طولانی اخذ کد سهامداری را در کارگزاری‌ها ایجاد کرده است. جدا از فرض این مسئله که عرضه‌های اولیه در بازار به عمق دهی بازار سرمایه کمک کرده و در عین حال توسعه اقتصاد کشور رابه دنبال دارد، به نوعی تحقق شعار سهیم کردن مردم در روند توسعه‌ای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. با این حال، فرآیند مذکور سرعتی مطلوب در بازار ندارد و میانگین فاصله هر عرضه به حدود یک تا ۳ ماه هم می‌رسد. پرسش قابل تامل در این میان اینکه زمان مناسب برای عرضه‌های اولیه چه زمانی است و اساسا باید برای این مهم زمانی متصور بود؟
بازار مثبت بستر عرضه مناسب
داریوش روزبهانه، عضو هیأت مدیره بانک خاورمیانه معتقد است: هر زمانی برای عرضه‌های اولیه مناسب است البته باید بتوانیم پول را درست سازماندهی کنیم. همچنین نگرانی برای زمان مناسب عرضه اولیه به عمق بازار، سطح نقدینگی و سازماندهی بخش تقاضا بستگی دارد. البته به نظر می رسد تقاضا در بازار با یک مشکل ساختاریمواجه است.
روزبهانه افزود: اینکه مشکل ساختاری وجود دارد برای این است که یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری به اندازه کافی در بازار شکل نگرفته یا سازماندهی پول درست انجام نشده و یا متقاضیان بزرگی که به عنوان بازیگران بازار می شناسیم خود با مشکلات نقدینگی مواجه‌اند. همچنین شرکت‌های بزرگ وابسته به صندوق بازنشستگی هر ماه برای پرداخت حقوق نیازمند نقدینگی بوده و مجبور به فروش دارایی‌های با ارزش خود می شوند. عضو هیأت مدیره بانک خاورمیانه با اشاره بر اینکه به این شرایط اگر اخبار سیاسی بد نیز افزوده شود و بر بازار سایه بیندازد، دیگر امیدی به بازار و اقتصاد نخواهد بود، تصریح کرد: پس پاسخ ساده به این پرسش می تواند این باشد؛ زمان مناسب، زمانی است که بازار مثبت و نقدینگی وارد بازار شده باشد. وی البته بر نگاه بنیادی به صورت مسئله تاکید کرد و افزود: جدا از پاسخ ابتدایی زمان مناسب وقتی است که بانک مرکزی به صورت بنیادی بتواند نرخ‌های بهره و بهای پول در کل اقتصاد را پایین بیاورد. بر این اساس «پی بر ای» بازار بالا می رود زمانی که جذابیت بازارهای موازی مانند بازار ارز و مسکن به عنوان کالای سرمایه‌ای غلط کم شده و هجوم پول به سمت بازارها انجام می شود.
روزبهانه گفت: به این مهم توجه کنید که نقدینگی کشور از مرز ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان عبور کرده در حالی که حجم معاملات روزانه بازار سهام عدد قابل توجهی نیست؛ هرچند رقم فعلی در مقایسه با سال‌های گذشته نشان از توسعه بازار سرمایه دارد اما نسبت به حجم نقدینگی جذب سرمایه به سمت بازار رقم چشمگیری نیست. البته زمانی که مشکلات ساختاری در بخش اقتصادی حل شود بازار به میزانی از عمق می رسد که توانایی دارد هر نوع عرضه ای را پاسخگو باشد و دیگر نگرانی از بابت زمان مناسب برای عرضه اولیه نداشته باشد زیرا ذات بازار برای عرضه طراحی شده است.
این مدیر ارشد بازار سرمایه عنوان کرد: مگر می شود مدیر و متولی بازار سرمایه بود اما به این نوع سوال‌ها در خصوص زمان مناسب عرضه پاسخ داد! متولی موظف به طراحی بازاری است که زمان برای عرضه در آن همیشه مناسب باشد. باید شرایط به شکلی فراهم شود که هر زمان شرکتی متقاضی عرضه بود، بتواند به این مهم دست پیدا کند. همچنین مسائلی که در مورد زمان نامناسب، جهت عرضه سهام شرکت‌ها در بازار گفته می شود، ناشی از ناتوانی در حل مشکلات ساختاری بازار است. وی با اعتقاد به این فرضیه که زمان مناسب برای عرضه در شرایط رکودی و نزول شاخص تنها زمانی موجه است که عرضه‌ها آنقدر جذاب باشند که بتوانند نقدینگی را جذب کرده و مانع از خروج پول از بازار شوند، ادامه داد: در غیر این صورت ظلم بزرگی در حق دو طرف معامله می شود؛ برای عرضه کننده از این جهت که چرا باید در شرایط منفی سهام شرکت خود را پایین‌تر از قیمت واقعی عرضه کند و برای سرمایه‌گذار از این جهت که با حداقل سود ممکن باید از سرمایه‌گذاری خارج شود.
- زهره فدوی-خبرنگار
- شماره۳۲۴ هفته نامه اطلاعات بورس-صفحه۵
نظر شما