جایی که عقاب پر بریزد

مرتضی فیروزی، کارشناس بازار نفت وفعال خصوصی در خصوص دلایل عدم موفقیت فروش نفت خام در بورس انرژی معتقد است: از ابتدای  این تدبیر  مشخص بود که راه اندازی این بازار با شکست مواجه می شود. دلیل آن هم این است که وقتی که وزارت نفت با 80 سال سابقه در فروش نفت، نمی تواند در شرایط فعلی نفت بفروشد، چطور می توان از بخش خصوصی انتظار داشت که نفت خام بفروشد، تحریم ها را دور بزند، در حالی که حتی 1 نفتکش ندارد؟ وی افزود: در واقع حال و روز این بازار را می توان با این ضرب المثل توصیف کرد که «جایی که عقاب پر بریزد، از پشه لاغری چه خیزد؟».
فیروزی در ادامه اظهار داشت: اگرچه  بخش خصوصی می تواند فرآورده های نفتی را بفروشد اما در بخش فروش نفت خام، تخصص و توانایی ندارد. فیروزی گفت : باید پذیرفت تجربه و علم حرکت مذکور به این بخش از اقتصاد کشور منتقل نشده و اگر  بخش خصوصی بخواهد وارد این کار شود، صفر کیلومتر است. بنابراین بهتر است  فروش نفت خام کاملا در دست وزارت نفت و دولت باشد اما تولید و فروش فرآورده به صورت کامل به بخش خصوصی واگذار شود.این فعال حوزه انرژی تصریح کرد: البته اگر راه اندازی این بازار به این منظور بوده که فروش نفت خام به خصولتی ها داده شود، موضوع دیگری است و بخش خصوصی نباید بازیچه شود. وی گفت: بنابراین فروش نفت در بورس انرژی، تنها می توانست درحد یک بلوف سیاسی مدنظر قرار گیرد.  

واکاوی ناتوانی فروش خصوصی نفت

فیروزی در توصیف دلایلی که مانع از نقش آفرینی واقعی بخش خصوصی در بازار فروش نفت خام می شود، اظهار داشت: توجه به این نکته ضروری است که بخش خصوصی توان لجستیکی برای فروش نفت را ندارد. همچنین نفتکش های بزرگ متعلق به شرکت ملی نفتکش است که عملا زیرمجموعه وزارت نفت است و بخش خصوصی حتی نمی تواند یک نفتکش از آنها بگیرد، زیرا با بوروکراسی شدیدی که در وزارت نفت وجود دارد، مواجه می شود . همچنین بحث زمان بندی برای خریدار نفت مسئله ای قابل تامل بوده که با این شرایط امکان پذیر نیست.   البته در بحث بازاریابی هم بخش خصوصی نمی تواند وارد شود، زیرا تمام مشتریان واقعی نفت ایران به سراغ وزارت نفت می روند.

• شماره ۳۱۳ هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه ۶