پس از آغاز دوره معاملات آنلاین که مزیت‌های زیادی در بر داشت، مردم بیشتری جذب بازارهای سهام شدند. هزینه پایین معاملات، ابزارهای متعدد معاملاتی، کنترل و انعطاف‌پذیری، نظارت آنی، دسترسی آسان به اطلاعات بازار و برخی ویژگی‌های دیگر از جمله مزایای معاملات آنلاین بودند. اما به تدریج روشن شد که این روش معاملاتی هم دارای معایبی است که وابستگی شدید به سیستم دیجیتال و سرعت بالای معاملات، همچنین توقف معاملات به دلیل اشتباهات رایانه‌ای و مشکلات اینترنت مهمترین آنها هستند.
به طور معمول، با بروز مشکلات فنی در سامانه‌های معاملاتی و توقف معاملات که گاه به افت شاخص سهام و زیان سرمایه‌گذاران منجر می‌شود. در مواردی که سامانه معاملات کارگزاری‌ها دچار مشکل می‌شود، بیشتر شرکت‌های کارگزاری از گزینه دریافت سفارش خرید یا فروش تلفنی استفاده می‌کنند. اما در مواردی که سامانه معاملاتی بازار از کار می‌افتد، گروه‌های متعددی به بررسی دلایل آن می‌پردازند تا اعتماد را به بازار بازگردانند. در اینجا نمونه‌ای از توقف معاملات و پیامدهای آن را که در بازار سهام آمریکا رخ داد، مرور می‌کنیم.
در آگوست سال 2013، فعالیت بازار نزدک به دلیل بروز یک مشکل فنی به مدت بیش از 3 ساعت متوقف شد. در پی این اتفاق، مری جو وایت رئیس وقت کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) لیدرهای وال استریت را برای مشورت فراخواند. شرکت نزدک او‌ام‌ایکس گروپ (شرکت مادر نزدک) اعلام کرد، پس از آن که متوجه شد پردازنده اطلاعات سهام (SIP) اطلاعات مربوط به مظنه قیمت‌ها را منتشر نمی‌کند، معاملات را متوقف کرد. سپس این موضوع را به سایر بازارها، مقام‌های ناظر و فعالان بازار اعلام کرد. با وجود این، روند معاملات در بازارهای دیگر همچنان ادامه یافت. یکی از معامله‌گران بازار در این باره گفته بود: «این اتفاق به ما، به بازار و اعتماد سهامداران ضربه زد.»
در زمان بروز مشکل و توقف معاملات، نزدک پیام‌هایی را برای مشتریان و معامله‌گران ارسال و در آنها مشکل پیش‌آمده را تشریح کرد. بانک‌‌های وال استریت نیز این پیام‌ها را برای مشتریان خود فرستادند. همزمان، جاش ارنست سخنگوی وقت کاخ سفید گفت که خلاصه‌ای از این اتفاق در اختیار رئیس جمهور اوباما قرار گرفته است. جک لیو وزیر وقت خزانه‌داری آمریکا نیز مشکل را ناشی از نقص فنی سیستم معاملات دانست و بر اصلاح هر چه سریعتر آن تاکید کرد. رئیس کمیسیون بورس و اوراق بهادر در دیدار با لیدرهای وال استریت گفت که فعالیت عادی بازارهای سهام برای سلامت سیستم مالی و اعتماد سهامداران بسیار حیاتی است. این اتفاق برای بازار نزدک یک ضربه شدید بود چرا که چند ماه پیش از آن نیز به دلیل بروز مشکل در روند عرضه اولیه سهام فیسبوک با جریمه 10 میلیون دلاری SEC روبه‌رو شده بود.
این مشکل در کنار بروز اتفاقات مشابه موجب شد تا کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا با تصویب قوانینی، بازارها و سامانه‌های معاملاتی را ملزم به آمادگی بیشتر در برابر بروز مشکلات فنی و توقف روند معاملات کند. این قوانین و موارد مربوطه برای اظهارنظر در اختیار عموم قرار گرفتند، چرا که SEC معتقد است، حفظ اعتماد سهامداران برای ادامه فعالیت بازارهای سهام و سلامت سیستم مالی ضروری است.
- حبیب علیزاده -خبرنگار
- شماره ۳۱۲ هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه ۵
نظر شما