اگر نگاهي موشكافانه به نقش صادراتي بورس كالا بيندازيم، متوجه ناكارايي رينگ صادراتي بورس كالا در نقش توسعه گر صادرات كالاهاي توليد داخل در زمان تحريم مي شويم. البته اساسا صادرات نياز به زيرساخت هايي دارد كه برخي از اين زيرساخت ها مربوط به بورس كالا و برخي ديگر مربوط به مراجع قانوني خارج از بورس كالاست. اما آنچه مشخص است، رينگ صادراتي فعلي تالار نقره ای بنا بر دلايلي، زيرساخت هاي يك رينگ صادراتي استاندارد را ندارد.
در اين بازار، مشتريان خارجي بايد به راحتي بتوانند وارد شوند، كد بگيرند، معاملات را انجام دهند و همچنين بتوانند معاملات را با ارز محلي و منطقه اي خود تسويه كنند. اما اين موضوع بنابر مسائل قانوني انجام نشده است.
نمونه ديگر عدم موفقيت معاملات كالايي در ذيل بازار سرمايه، مربوط به بورس انرژي است. در بورس انرژي اكنون عرضه هاي نفت انجام مي شود اما عدم موفقيت آن به دليل عدم رعايت استاندارد نقل و انتقالات پول است. با اين كه نفت ايران، كالاي صادراتي استاندارد است كه مزاياي نسبي در اين بازاردارد، اما فروش بورسي آن تاكنون ميسر واقع نشده است. البته اين صفت ها براي محصولات زيادي همچون فولاد، مس، روي ، خرما و گندم نيز صادق است، كه مزيت صادراتي دارند اما به دليل عدم تقارن قوانين با شرايط سهولت صادراتي، نمي توان به رينگ صادراتي بورس كالا براي صادرات اين محصولات حساب كرد، زيرا زيرساخت ها هماهنگ نيست.
البته بورس ها تنها محل انجام معامله هستند و نمي توان انتظار داشت كه يك تنه تمام برنامه بهبود صادرات را به دوش بكشند. حال آن كه براي بهبود اين شرايط، بايد هماهنگي هاي لازم فراسازماني انجام شود. در وهله اول، بايد قوانين جاري كشور بر مبناي استانداردهاي بين المللي اصلاح شود. افتتاح حساب براي افراد خارجي به راحت ترين شكل، ممكن شود و نقل و انتقالات بانكي گشايش داشته باشد.
براي دستيابي به يك بازار صادراتي به ثبات تصميم گيري نياز داريم تا مانند بازار سيب زميني و پياز، دچار تزلزل تصميم گيري نشويم. بنابراين برنامه بلندمدتي لازم است كه هماهنگي بين حداقل 5 الي 6 وزارتخانه صورت گیرد كه اين همت را داشته باشند تا صادرات از بورس كالا راه اندازي شود. در اين وهله، بورس مي تواند به عنوان مرجع شفافيت قيمت، به دولت و تجار كمك كند و محلي براي بازاريابي محصولات به شمار آید .
- حسن رضايي پور- كارشناس بازار سرمايه
- شماره ۳۱۰ هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه ۶
نظر شما