رینگ خاموش

رينگ صادراتي بورس كالا براي توسعه صادرات محصولاتي كه در اين بازار پذيرش شده وعرضه مي شوند، شكل گرفت. از مزایای این رینگ معاملاتی می توان به تضمین اجرای تعهدات خریدار و فروشنده، انتشار اطلاعات عرضه و قیمت معاملات، امکان حضور مستقیم مشتریان خارجی و کنترل منشاء صادراتی محصولات اشاره کرد. اما مشاهده وضعیت بازارها، حاکی از آن است که اکنون این رینگ معاملاتی را خاک گرفته است و خبری از معامله نیست (به جز در موارد خاص) .

چالش های برجسته و قابل تامل
برخی از کارشناسان معتقدند نبود بازاریابی شبکه ای در سطح بین الملل، باعث آن شده که رینگ صادراتی بورس کالا، ناکارآمد بماند.
 البته برخی از معامله گران نیز، مقررات زاید الوصفی که برای فروش کالا در این رینگ معاملاتی وجود دارد از جمله مشکلات عنوان می کنند.
همچنین  گفته می شود اگر سهولت مقررات گذاری صورت بگیرد، صادرات از طریق بورس کالا نیز ممکن و میسر خواهد بود. به هر حال تجربه بورس های کالایی در زمینه صادراتی نشان می دهد که فراتر از بستر معاملات، مشکلات تسویه ارزی، عدم اعتماد مشتریان خارجی و دشواری ورود کدهای خارجی به این بورس ها، از جمله عواملی است که این تالار معاملاتی را خالی از جمعیت کرده است.

واکاوی معاملات رینگ صادراتی
بررسی معاملات رینگ صادراتی، حاکی از آن است که تنها معاملات قیر صادراتی رونق دارد. از ابتدای اردیبهشت سال گذشته تا کنون، از محصولات صنعتی پذیرفته شده در بورس کالا، تنها یک معامله سنگ آهن دانه بندی صادراتی در ابتدای خرداد سال گذشته انجام شد.
در بخش کالاهای کشاورزی، 61 معامله زعفران رشته در حجم معاملاتی کوچک عرضه شده اما هیچ تقاضایی برای آن وجود نداشته و در نتیجه معامله ای صورت نگرفته است. در بخش کالاهای معدنی و فرآورده های نفتی، رینگ صادراتی هیچ رکوردی در بازه زمانی مذکور ندارد. در بخش اموال غیر منقول هم رینگ خالی است.

اجبار سوگلی تالار به صادرات
معاملات قیر، مهم ترین معاملاتی است که در تالار نقره ای  انجام می شود. نگاهی به آمار معاملات قیر صادراتی طی 9 ماه انتهایی سال 97 در بورس کالای ایران بیانگر استقبال عرضه کنندگان و خریداران و روند صعودی معاملات این محصول است. براین اساس میزان عرضه قیر صادراتی در بهمن ماه  سال 97 با تفاوت قابل ملاحظه ای از دی ماه بیشتر بود و از حدود 387 هزار تن به حدود 556 هزار تن افزایش یافت.
 تا پایان معاملات 20 اسفند ماه سال گذشته در این تالار نزدیک به 383 هزار تن انواع قیر صادراتی در بستر بورس مورد معامله قرار گرفت که این رقم از کل حجم قیر صادر شده طی دی ماه فراتر رفت تا روند رو به رشد صادرات این محصول در بورس ادامه یابد.شاید در نگاه اول، این موضوع بیانگیر استقبال از این رینگ معاملاتی باشد، اما واقعیت این است که تولیدکنندگان قیر، اجبار به صادرات از این رینگ معاملاتی را دارند. در واقع دروازه فروش مستقیم خارجی  بسته شده و این موضوع صدای اعتراض بسیاری از فعالان این حوزه را نیز بلند کرده است.

• سمیرا ابراهیمی- خبرنگار
• شماره ۳۱۰ هفته نامه اطلاعات بورس- صفحه ۶