تامين مواد اوليه توليدكنندگان پايين دستي از بورس كالا، به‌خصوص در حوزه فرآورده‌هاي نفتي، يكي از مشكلاتي است كه در اين روزها، آه اين توليدكنندگان را از نهادشان بلند مي‌كند. بالارفتن هزينه توليد پس از برداشتن سقف رقابت،مهم ترين عاملي است كه باعث نارضايتي توليدكنندگان پايين دستي در زمينه تامين مواد اوليه به شمار مي‌آيد. هنريك درغوكاسيان، رئيس هیأت مديره شركت شيميدر سلف، فعال در بخش توليد روانكارهاي صنعتي در گفت‌وگویی به تشريح برخي از اين مشكلات پرداخت.
وضعيت تامين مواد اوليه در بورس كالا به چه شكل است؟
هم اكنون حدود 80 تا 85 درصد از مواد اوليه خود را از طريق بورس كالا تهيه می‌كنيم. پيش از اين مشكلات بيشتر بود اما حالا به واسطه تحريم‌ها، كه حضور ما را در بازارهاي جهاني تحت الشعاع قرار داده، اين مشكلات نامحسوس شده اند، اما برطرف نشده اند. براي مثال ما قبلا براي خريد در بورس كالا با ظرفيتي كه براي مواد اوليه وجود داشت، با سقف رقابتي 10 درصدي خريد خود را انجام می‌داديم و تعيين تكليف خريد براي خريدار و فروشنده صورت می‌گرفت. در واقع می‌توانستيم محاسبه براي سقف و كف قيمت تمام شده به نسبت بازارهاي رقابتي داشته باشيم. همچنين با تخمين محاسبات ارزي، قيمت‌ها به واقع نزديك می‌شد. حال آن كه اكنون بازار جهاني كشش خريد كالاي ايراني را پايين آورده است و عملا برداشتن تحريم‌ها كمكي به خريدار و توليد كننده نمي كند . حتي هزينه مضاعف و وضعيت نابساماني در خريد مواد اوليه به وجود آورده است. در واقع سود آن به جيب توليد كننده مواد اوليه می‌رود و ضرر آن براي خريداران مواد اوليه مي‌ماند.
چه مشكلي در اين فرآيند معاملاتي وجود دارد كه باعث ايجاد اين حجم از ابهام و كژكاركردي در اين بخش از بازار سرمايه می‌شود؟
موضوعي كه در اين زمينه مبهم باقي‌مانده و در دستورالعمل‌هاي بانك مركزي نيز مغفول مانده، اين است كه توليدكنندگان مواد اوليه مدعي بودند كه محصولات خود را با نرخ شركت ملي پتروشيمي عرضه می‌كنند، اما در تمام محصولات سقف خريد و رقابت باز است. حال آن كه در بسياري از موارد توليدكننده پايين دستي مجبور است محصول مورد نياز خود را با 100 الي 200 درصد افزايش قيمت خريداري كند. وقتي سقف رقابت برداشته می‌شود و شركت‌هاي توليد كننده با كف حمايت ارز دولتي (نيما) بايد ارز خود را وارد كنند، برداشتن سقف رقابت 10 درصدي و خريد با افزايش 100 درصدي قيمت مواد اوليه، عملا مواد اوليه با ارزي فراتر از قيمت سنا در اختيار توليدكننده قرار می‌گيرد و اين موضوع به زيان توليدكننده است. همچنین بورس كالا اكنون كالاها را بدون محدوديت عرضه می‌كند اما در حال حاضرحبابي در قيمت‌ها وجود دارد كه به دليل درخواست اندك كالا، وجود اين حباب با كيفيت بالا احساس نمي‌شود. اما زماني كه بحث تحريم‌ها رفع شود، اگر بخواهد به همين رويه ادامه پيدا كند، در زمينه تامين مواد اوليه و توليد، با مشكلات زيادي مواجه خواهيم بود.
- شماره ۳۰۶ هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه ۶
نظر شما