افزایش نرخ دلار که در ماه‌های اخیر تمامی بازارها را تحت تاثیر قرار داد و در بازار انحصاری خودروی کشور انقلابی به پا کرد. انقلابی که تا افزایش صد درصدی و حتی بیشتر ،قیمت برخی خودروهایی که سالها به نام خودروی ملی و برای صرفه جویی در خروج ارز در داخل تولید می شدند، به وجود آورد. در این میان، میزان ارزبری برخی از این خودروها ،وابستگی شان به دلار و همچنین بدهی‌های قابل ملاحظه خودروسازان به قطعه سازان از جمله موضوعاتی بوده که صنعت خودروسازی کشور را با بیش از نیم قرن تجربه، با نقص‌های اساسی روبه‌رو ساخته است.
گروه خودرو در بازار سرمایه نقش اساسی دارد و هر گاه شاخص سهام خودرویی‌ها مثبت شود، بورس با جهش مواجه شده و هرگاه خودرویی‌ها ضعیف ظاهر شوند، شاخص بورس هم قرمز می شود. بر این اساس با توجه به افزایش قیمت محصولات دو غول خودرویی (سایپا – ایران خودرو ) و سناریوی پراید 50 میلیون تومانی، نظرات کارشناسان را در خصوص تاثیر این جریان بر افزایش سود سهام خودروسازان در بورس جویا شدیم.
پیش‌بینی بهبود ارزش بازار خودرویی‌ها
سید رضا علوی، مدیر عامل سابق کارگزاری بانک توسعه صادرات، با اشاره به رشد شاخص خودرویی‌ها در بازار سرمایه گفت: وزارت صمت و سازمان حمایت از مصرف کننده با توافق خودروسازان مقرر کردند نرخ کارخانه‌ای خودروهای تولید داخل حداقل ۵۰ درصد و حداکثر ۱۳۰درصد افزایش یابد. البته در این خصوص ، قیمت خودروها به‌طور میانگین حدود ۷۰ درصد افزایش یافت که باعث افزایش عرضه و رونق پیش فروش محصولات خودروسازان شد.علوی با اشاره به ارزش بازار حدود 13 هزارمیلیارد تومانی خودرو سازان در بازارسرمایه وسرمایه گذاری تعداد زیادی از سهامداران حقیقی در این صنعت اظهار داشت :می توان به بهبود ارزش بازار خودرویی‌ها امیدوار بود. البته برخی ریسک‌های اساسی نظیر خروج آمریکا از برجام، هزینه‌های مالی سنگین ناشی از تأمین سرمایه درگردش و کاهش تولیدی که در ماه‌های اخیر در این صنعت شاهد آن هستیم، رشد این صنعت را در بازار سرمایه با دشواری‌هایی همراه ساخته است.
مدیر عامل سابق کارگزاری بانک توسعه صادرات تصریح کرد : از سوی دیگر افزایش نرخ ارز، قیمت مواد اولیه از قبیل محصولات فلزی و پتروشیمی باعث افزایش بهای تمام شده صنعت خودرویی شد. البته به نظر می آید با افزایش قیمت خودرو و هماهنگ سازی آن با نرخ حاشیه بازار، بخشی از ریسک‌ها جبران شود.
رویکرد منفعلانه
سینا سلیمانی، مدیر سرمایه گذاری شرکت مشاور سرمایه گذاری تأمین سرمایه نوین درخصوص تاثیر قیمت خودرو بر بازار سهام گفت: زمانی که قیمت کالایی در بازار افزایش می‌یابد،ازدو طریق بر بازار سرمایه اثر می‌گذارد. یک بخش از نظر سودآوری بر روی شرکت‌ها و بخش دیگر از نظر جو روانی جامعه است، یعنی امکان دارد خیلی از نوسانات محصولات، روی شرکت‌هایی که تولید کننده هستند تاثیر آنچنانی در سودآوری نداشته باشد. البته فرقی هم نمی‌کند این کالا خودرو یا کالای اساسی دیگری باشد. سلیمانی افزود: چون سطح فروش این شرکت‌ها بالا می رود ممکن است از نظر ارزش بازارشان رشد کند.البته به همین علت، بازار به آنها اقبال نشان می دهد مثل اتفاقی که برای گروه‌های خودرویی در بازار سرمایه رخ داد.
این کارشناس بازار سرمایه در تشریح اینکه رشد قیمت خودرو تاثیری بر سودآوری شرکت‌ها نخواهد داشت، گفت: علت این است که مبنای ارزش گذاری بر بازار سهام در واقع جریانات نقدی شرکت‌هاست یعنی سطح سودآوری شرکت‌ها برمبنای آن محاسبه می شود. البته از آنجا که گروه خودرویی به دلیل عدم کفایت سرمایه در گردش شرکت، هزینه‌های مالی بسیار سنگین دارند، برای سرمایه در گردش مجبور هستند به پیش فروش روی آورند و یا از طریق سیستم بانکی سرمایه در گردششان را تأمین کنند، همین هزینه‌های مالی باعث می شود که علاوه برافزایش بهای تمام شده ، بخش بزرگی از سود خالص این شرکت‌ها از بین برود. سلیمانی افزود: اگرچه افزایش قیمت خودرو باعث می شود که فروش بالاتر رود، اما تا زمانی که قیمت‌ها واقعی نشود، سودهم واقعی نخواهد بود. مدیر سرمایه گذاری مشاور سرمایه گذاری تأمین سرمایه نوین درخصوص جبران زیان انباشته خودروسازان اظهار داشت: رشد قیمت خودرو به هیچ عنوان برای جبران زیان‌ها تاثیر گذار نیست چرا که این موضوع تنها تحت تاثیر اقدماتی است که برای اصلاح ساختار مالی خودرو سازها صورت می گیرد.خودروسازها برای اینکه بتوانند فعالیت داشته باشند باید سرمایه شان را افزایش دهند تا زیان انباشته آنها جبران شود. این مدیر بازار سهام گفت: تنها راهی هم که دولت برای خودروسازان باز گذاشته، افزایش سرمایه از راه تجدید ارزیابی دارایی‌هاست و این عامل اصلی رشد قیمت سهام خودرویی‌ها بوده است.
ایجاد یک جو هیجانی و روانی
سلیمانی در پاسخ به اینکه وقتی سهام خودروسازان افزایش یا کاهش می یابد بر شاخص‌کل تاثیر گذار است یا خیر؟ گفت: گروه خودرویی به اندازه گروه‌هایی مانند فلزات، معدنی یا پتروپالایشی روی شاخص تاثیر نمی گذارند . معمولا بیشترین رشد شاخص زمانی اتفاق می افتد که چند گروه تاثیرگذار رشد پیدا کنند . اما اینکه گروه خودرویی وقتی مثبت شود ،بقیه گروه‌ها هم تحت تاثیر قرار می گیرند و یک جو هیجانی و روانی ایجاد می شود . چنین رویکردی در سال 94 تجربه و باعث شد نقدینگی سنگینی از طریق ایران خودرو و سایپا وارد بازار سرمایه شود که این نقدینگی بر سایر گروه‌ها هم تاثیر گذاشت.
مدیر سرمایه گذاری مشاور سرمایه گذاری تأمین سرمایه نوین با اشاره به نقش سازمان بورس در این زمینه، گفت: سازمان بورس درچنین شرایطی رویکرد منفعلانه ای دارد. البته برای برون رفت از این شرایط ، عرضه اولیه سهام شرکت‌ها به عنوان ابزار کنترل کننده بازارکه در مرسوم دنیا بوده در ایران به صورت نادرست و در دوران رکود بازار از آن استفاده می‌شود.براین اساس در مجموع نمی توان از شرایط کنونی خودرو سازان برای افزایش بازدهی بازار سهام انتظار داشت.
- الهام هیئتی-خبرنگار
- شماره ۲۹۴ هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه ۴
نظر شما