در روزهاي اخير، روند حركتي قیمت طلاي جهاني كه روزهاي زيادي را در خوف و رجاي نزولي مي‌گذارند، از محدوده نزولي خارج شده و تقلايي در جهت صعود دارد. هم اكنون قيمت اونس جهاني در محدوده 1283 دلار است و برخي از تحليلگران جهاني معتقدند كه با رسيدن اين قيمت به مرز 1300 دلار، جهشي عظيم در راه خواهد بود. از سوي ديگر اگر بخواهيم همپوشاني بازار طلاي ايران را با بازار جهاني انجام دهيم،متوجه مي شويم كه در صف تاثير‌گذاري، قيمت دلار و سياست‌هاي عرضه دلار در بازار پيش قدم تاثير‌گذاري در بازار طلاي داخلي هستند و عواملي مانند بازار جهاني تأخر دارند.
حذف پيشرفته ترين ابزار مالي
در همين بازار كه در ماه‌هاي ابتدايي سال با جهش‌هاي فزاينده تقاضايي همراه بود و بيش از 3 برابر تغيير مثبت قيمتي را در پي داشت، شاهد آن بوديم كه پيشرفته ترين ابزار مالي كه در بازار سرمايه ايران وجود دارد، مختص به بازار سكه بود و تحت عنوان بازار مشتقه آتي شناخته مي شود، با اعمال نفوذ بانك مركزي و تصميم گيران اقتصادي كشور، پس از اعمال محدوديت‌هاي پلكاني، بالاخره بسته شد، در حالي كه معامله‌گران طلا در بورس و مدیران صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري طلا از اين ابزار استفاده فراواني مي كردند.
احتمال گشايش
البته اخيرا مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس درباره توقف معاملات آتی سکه و احتمال بازگشت معاملات آن گفته است :توقف بازار معاملات آتی سکه در بورس کالا فعالیت افراد علاقمند به این نوع سرمایه‌گذاری را متوقف نکرد و تاثیری هم در قیمت بازار آزاد نداشت. پس چه بهتر بود که این نوع سرمایه‌گذاری در یک بازار متشکل و نظام مند و تحت کنترل و نظارت انجام می‌شد.
خدابخش با تاکید بر اینکه سیاست سازمان بورس گسترش بازارهای مالی است، افزود: توقف معاملات آتی سکه در بورس کالا سیاست اثربخش و کارآمدی برای کنترل بازار سکه نبود. وی آغاز مجدد فعالیت آتی سکه در بورس کالا را وابسته به تصمیم گیری بانک مرکزی دانست و گفت: بانک مرکزی ضمن تأمین اهداف کلان اقتصادی می‌تواند در راستای سیاست‌گذاری‌های خود از پتانسیل این بازار نظام مند و متشکل استفاده کند. مدیرنظارت بر بورس‌های سازمان بورس ادامه داد: با حذف معاملات شفاف سکه در بورس کالا افرادی که به فعالیت در این حوزه علاقه مند هستند در بازار آزاد غیر قابل نظارت، داد و ستد می‌کنند. وی خاطرنشان کرد: با بازگشت ثبات نسبی به بازار سکه طی چند هفته اخیرمی توان به تصمیم بانک مرکزی مبنی بر فعالیت مجدد این بازار در کنار سایر بازارها و ابزارهای مالی با هدف کمک به اقتصاد و افزایش شفافیت نظر داشت.
- شماره ۲۸۸ هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه ۶
بازدهي در سمت طلا وجود دارد
مسعود فاضلي نيا، مدیر صندوق سرمایه‌گذاری طلای کیان در خصوص وضعيت آتي بازار طلا در سطح جهان و اتفاقاتي كه براي اين بازار در داخل كشور مي افتد، گفت: بازار طلاي جهاني هم اكنون از روند نزولي خارج شده است. در اين مدت تلاش زيادي داشت كه بتواند 1300 دلار به ازاي هر اونس را رد كند، اما نتوانست. با اين حال به نظر مي رسد كه در ماه‌هاي پيش رو بتواند اين رقم را رد كند و در صورت عبور از 1300دلار، از لحاظ تكنيكالي يك سيگنال خريد مي دهد. وي افزود: از طرف ديگر، شرايط بازار داخلي نشان دهنده اين است كه دلار كمي سست شده و احتمالا نوسان اندكي رو به پايين دارد. بنابراين به نظر می‌آید كه ميانگين قيمتي طلاي داخلي در ماه‌هاي پيش رو با نوسان اندكي همراه شود. البته احتمال بازدهي 20 درصدي در سال آينده هم مد نظر است. از سوي ديگر 1350 دلار به ازاي هر اونس در سال 2019 پيش بيني شده بود.
مدير صندوق طلاي كيان در خصوص استقبال سرمايه‌گذاران از صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري گفت: در اين مدت استقبال از صندوق‌هاي طلا تا مهرماه خيلي زياد بود. اما از مهرماه تا اواخر آذر شاهد موج خروج سرمايه از سوي صندوق‌هاي طلا بوديم، البته به تازگي مجددا شاهد ورود چشمگير سرمايه‌گذاران به سمت اين بازار هستيم. اين موضوع نشان دهنده اين است كه فعالان بازار فكر مي كنند بازدهي در سمت طلا وجود دارد.
ابزار گواهي سكه، مزيت زايدي را ايجاد نمي كند
اين فعال بازار سرمايه در خصوص تبعات تعطيل شدن بازار آتي سكه گفت: تعطيل شدن بازار آتي سكه، باعث شد كه ما تنها ابزار گواهي‌هاي سكه طلا را در دسترس داشته باشيم. در واقع صندوق‌هاي طلا حتي نمي‌توانند از طلاي فيزيكي براي بهبود منابع خود استفاده كنند. همچنین تعطيل شدن بازار آتي سكه، باعث شد بخش زيادي از سرمايه‌گذاراني كه با بهانه استفاده از ابزارهاي آتي وارد بازار طلا مي‌شدند، از اين بازار بروند. البته بسياري نيز به بهانه استفاده از اين ابزار، پول خود را به سمت صندوق‌هاي طلا مي آورند زيرا به تخصص و سواد بالايي نياز بود كه مديران صندوق‌ها براي آنها انجام مي دادند. اما اكنون كه تنها ابزار ما گواهي‌هاي سكه طلاست، خود افراد هم مي‌توانند آن را خريداري كنند و نيازي به ورود از طريق صندوق‌ها ندارند. به خصوص كه ابزار گواهي سكه، اهرم نيز ندارد و تقريبا هيچ مزيت زايدي را ايجاد نمي كند. وي افزود: مشكل ديگري نيز وجود دارد كه گواهي بر طلاي آب شده صادر شود. به دليل شرايط خاصي كه كشور ما دارد، سكه طلا همواره حباب‌هاي مثبت دارد و گاهي تا 25 درصد هم حباب مي‌گيرد. اما اگر گواهي طلاي آب شده صادر شود، از آن فرصت هم مي توان استفاده كرد.
بستن بازار به جاي فرهنگ سازي
به گفته اين مدير صندوق طلا، حال اگر در سطح كلان اقتصادي به دليل اين كه فكر مي كردند به بازار فيزيكي جهت مي دهد، بازار آتي را بستند، مي توانند بخشي از خلاء بازار را با گواهي طلاي آب شده، كنترل كنند.همچنین مديران صندوق نيز مي توانند از فرصت آربيتراژي كه گواهي طلاي آب شده ايجاد مي كنند، براي افزايش بازدهي صندوق و هج كردن ضرر احتمالي استفاده كنند. البته واقعيتي كه وجود دارد، اين است قدرت تحليل فعالان بازار فيزيكي طلا زياد نيست. مشكلي كه در بازار آتي وجود داشت، اين بود كه قراردادهاي چندماه بعد بايد از قيمت‌هاي فعلي بالاتر مي رفت كه مشكل خواب سرمايه را جبران كند. اما بازار فيزيكي به دليل اين كه نمي توانست اين موضوع را درك كند و افرادي كه دانش مالي نداشتند، اين قيمت را به عنوان قيمت آينده سكه در نظر مي گرفتند. در حالي كه اين اختلاف قيمت، به دليل خواب سرمايه بود. اين موضوع نياز به فرهنگ سازي داشت و اگر جا مي افتاد، بازار آتي نه مشكلي ايجاد مي كرد و نه نيازي به بستن پيدا مي كرد. حال اگر در اين چند سال فرهنگ‌سازي رخ مي داد، مجبور نبوديم به جاي هزينه فرهنگ‌سازي،هزينه بسته شدن بازار را بدهيم. فاضلي نيا خاطرنشان كرد: بايد بپذيريم كه بازار آتي در كشور ما عمقي نداشت كه بتواند علت باشد، بلكه خود معلول قيمت فيزيكي بازار آزاد بود. اما اين اتفاقات باعث شد كه كار ما سخت شود و اين ابزار از ما گرفته شود. اكنون تنها ابزاري كه در دست داريم تا بتوانيم بازدهي خود را بالا ببريم اختلافات اندك بين سررسيد قبض انبارهاي مختلف است. انگار در يك بازار بدهي هستيم كه تنها يك اوراق دارد.
تاثيرپذيري اندک طلاي ايران از جهان
احمد اميني، مدير سرمایه‌گذاری‌های جایگزین تأمین سرمایه لوتوس پارسیان هم در خصوص تاثير پذيري بازار طلاي جهاني از بازار طلاي بين المللي گفت: بازار داخلي قطعا از بازار جهاني تاثير مي گيرد، اما اگر مطالعه آماري انجام شود، متوجه مي شويم كه همبستگي ميان قيمت سكه و اونس جهاني بسيار پايين است. دليل آن را هم مي توانيم در اين مورد پيدا كنيم كه عمده ترين متغير تاثير‌گذار در قيمت سكه، قيمت دلار و دسترسي به اسكناس است. در واقع محدوديت مردم در دسترسي به اسكناس، تقاضا را براي سكه زياد مي كند و همين باعث مي شود كه به اصطلاح بازار، حباب سكه افزايش پيدا كند. اكنون نيز در همين شرايط هستيم. البته كارشناسان مستقل اقتصادي جهاني معتقدند كه به دليل ريسك‌هاي جهاني مانند خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا و جنگ تجاري چين و آمريكا، احتمال تقويت دلار كم شود. در نتيجه آن نرخ بهره آمريكا نيز كم خواهد شد و در اين شرايط، سرمايه‌گذاران به دارايي‌هاي امن مانند اونس طلا گرايش پيدا مي كنند.
تصميم غلط و تبعات زياد
وي افزود: در بازار ايران با توجه به تجربه اي كه مشاهده كرديم، تقاضاي طلا شيب صعودي دارد. زيرا افرادي زيادي به دارايي‌هاي امن نياز دارند. سكه نيز رو به افزايش است و ما نيز مشاهده مي كنيم كه سرمايه گذاران حقيقي، نهادي و حقوقي به سرمايه‌گذاري در اين بازار علاقه مند هستند. البته در ماه‌هاي اخير، شاهد چند برابر شدن تقاضا بوديم. حجم بازار گواهي سپرده سكه در اوايل به دليل محدوديت انبار باعث انباشت تقاضا مي شد اما اكنون انبارهاي زيادي باز شده و تا 3 الي 4 ماه آينده،توانايي پاسخگويي به تقاضا را داريم. به گفته اميني، بسته شدن بازار آتي سكه، كار مديران صندوق‌هاي طلا را بسيار سخت ساخت. زيرا از ابزار آتي به عنوان ابزاري كه مي‌توانست ريسك‌هاي آتي را هج كند، استفاده مي شد. همچنين بخش زيادي از افرادي كه در بازار آتي سكه فعال بودند، اكنون وارد بازار فيزيكي سكه شدند و به نوعي تقاضا را در آن بخش تحريك كرده اند. وي افزود: دلايلي كه براي بسته شدن اين بازار آورده مي شد كه جهت دهي به بازار فيزيكي داشته، كاملا اشتباه بود. زيرا هيچ گاه اوراق مشتقه نمي تواند بر بازار فيزيكي اثرگذار باشد. ممكن است در كوتاه مدت اثرگذاري صورت بگيرد، اما در بلند مدت واقعيت ندارد. آنچه متغيرهاي واقعي سكه را تعيين مي كند، درآمد ارزي كشور و ميزان اعتماد سرمايه‌گذاران است. بنابراين افزايش دارايي مشتقه به دارايي‌هاي مالي جهت نمي دهد.
اميني خاطرنشان كرد: حال كه تقاضا در بازار طلا در حال افزايش است،انتظار داريم كه سازمان بورس،به صندوق طلاهاي شكل گرفته اجازه گسترش بدهد. باید پذیرفت بخش زيادي از تقاضاي سفته بازي كف بازار را به بازار شفاف بورس انتقال و دلالي در بازار طلا را كاهش داديم. بنابراين انتظار مي رود كه اجازه افزايش سقف صندوق‌ها را بدهند تا دلالي در بازار سكه طلا افزايش پيدا نكند.
نظر شما