باید اشاره کرد که «معاملات برخط» فرآیندی است که طی آن سرمایه‌گذار به طور مستقیم خرید و فروش سهام را از طریق بستر اینترنت انجام می‌دهد؛ در معاملات برخط بورس، سفارش‌ها بعد از ثبت توسط سرمایه‌گذار به سیستم معاملاتی بورس اوراق بهادار تهران و یا فرابورس ایران برای انجام معامله ارسال می‌شود.
ازا ین رو سامانه معاملات طوری باید طراحی شود تا در زمانی که بازار با افزایش حجم معاملات رو‌به‌رو است، امکان بهره مندی افراد را از این سامانه درهر نقطه ای از کشور فراهم کند.این درحالی است که سامانه معاملات برخط شامل هسته معاملات است و از سوی بخش مدیریت فناوری اطلاعات سازمان بورس اوراق بهادار پشتیبانی می‌شود. البته درعین حال شرکت‌های نرم افزاری مختلف برای ارایه زیر ساخت‌های مناسب به کارگزاران وارد میدان شده اند که تحت نام ارایه دهندگان سامانه مدیریت سفارشات برخط (Order Management System:OMS) شناخته می‌شوند. اما طی چند وقت اخیر (به‌ویژه در ایام تابستان) با افزایش حجم معاملات در بورس، این سامانه با مشکلاتی رو‌به‌رو شد. از این رو در راستای پیگیری علل مشکلات، نظرات برخی فعالان بازار را جویا شدیم.
تعریف کاربران مجازی در حجم زیاد
سیروان امینی، رییس هیات مدیره کارگزاری خبرگان سهام گفت: سیستم معاملات برخط برخی اوقات هنگ می‌کند؛ اما زمانی که بازار مثبت می‌شود و حجم معاملات و تعداد کاربران افزیش می‌یابد، مشکل بیشتر شده است. امینی با اشاره به اینکه درحال حاضر این کارگزاری از سیستم نرم افزار معاملات برخط رایان استفاده می‌کند، افزود: به نظر این مشکلات چند بخشی است ویک بخش مربوط می‌شود به ساختار سخت افزاری که باید از سوی شرکت نرم افزاری این مشکلات حل شود و بخش دیگر مربوط می‌شود به هسته معاملات. وی معتقد است: شرکت‌های نرم افزاری باید با هسته معاملات هماهنگ شوند و زمان‌هایی که کاربر وجود ندارد مثلا روزهای پنج شنبه و جمعه با تعریف کاربران مجازی در حجم زیاد و زیر بار گذاشتن سامانه به رفع مشکل اقدام کنند؛ تا در روزهایی که با حجم بالای خرید وفروش رو‌به‌رو هستیم، سامانه دچار مشکل نشود. امینی خاطر نشان کرد: با وجودی که بخش فناوری سازمان بورس تا حدودی به بهبود سامانه اقدام کرده اما همچنان با چنین مشکلاتی مواجه هستیم.
همچنان شاهد مشکلات هستیم
مجتبی شهبازی، مدیر معاملات کارگزاری بانک پاسارگاد، معتقد است هر چند وقت یک بار سامانه معاملات دچار مشکل می‌شود به خصوص روزهایی که بازار مثبت و حجم معاملات افزایش می‌یابد. درنتیجه این مشکلات هم بیشتر می‌شود. به طوری که طی چند ماه اخیر با این مشکلات مواجه بوده ایم.شهبازی گفت: این مشکلات می‌تواند باعث زیان برای مشتریان شود، چراکه سامانه در زمانی که مشتری در حال انجام معامله است، هنگ می‌کند و مجدد که سامانه وصل می‌شود و بخواهد این معامله را پیگیری کند، قیمت ها تغییرکرده و دیگر قیمت اولیه ای که مد نظرش بوده، نیست و این مساله می‌تواند برای مشتری زیان بار باشد. مدیر معاملات کارگزاری بانک پاسارگاد با اشاره به اینکه نرم افزار مورد استفاده داتکس است، گفت: به‌نظر تمام این نرم افزارها از هر نوعی که باشد و به هسته معاملات وصل اند، بنابراین برای رفع مشکل باید از سوی هسته معاملات اقدام شود، هرچند طی نشست‌هایی که با کانون کارگزاران داشته ایم قول‌هایی داده شد، اما همچنان شاهد این مشکلات هستیم.
ضرورت ارتقای زیر ساخت ها
علی عبداللهی، عضو هیأت مدیره شرکت داده پردازان تدبیر سرمایه (داتکس) در پاسخ به این پرسش که نرم افزار شما با مشکلی مواجه بوده است؟ گفت: ما از قبل زیر ساخت‌های خود را با توجه به حجم معاملات در نظر گرفته بودیم و این مساله درآن دیده شده بود، در نتیجه سیستم برای این حجم معاملات به خصوص طی این چند روزمهیا و جوابگوی این بازار مثبت و حجم معاملات بوده و در این باره مشکلی گزارش نشده است. عبداللهی خاطر نشان کرد: برای دریافت داده‌ها ی بازار مثل حجم معاملات و قیمت‌ها و مواردی از این دست، نیاز است که زیر ساخت های هسته معاملات، سخت افزاری، نرم افزاری و امنیتی ارتقا یابد. البته طی نشست‌ها و مذاکراتی که با بخش فناوری اطلاعات سازمان بورس داشته‌ایم، موارد را مطرح کرده‌ایم.
سازگار شدن با شرایط جدید
حمیدرضا عبدالله‌پور، مدیر عامل شرکت رایان هم افزا نیز، با اشاره به افزایش ناگهانی حجم معاملات که باعث شد سامانه دچار مشکلاتی شود، افزود: با توجه به این که در این مدت هم شمارکاربران وهم حجم معاملات به سرعت افزایش یافته، درنتیجه اختلالاتی در ارایه خدمات معاملات برخط به کاربران این سرویس رخ داد، به گونه ای که کاربران در برخی مقاطع از ساعات معاملات با کندی در دریافت اطلاعات بازار یا قطع موقت ارتباط با بازار مواجه بوده اند. عبدالله پور ادامه داد: از دیگر مشکلات تاخیر در بازگشایی برخی گروه‌ها در ابتدای صبح به دلیل حجم بالای پیام‌های مبادلاتی با هسته معاملات بوده است. مدیرعامل رایان‌هم‌افزا خاطر نشان کرد: این درحالی است که در سال 92 که اوج معاملات را در بازار داشتیم میزان حجم معاملات روزانه بورس تا 600 میلیارد تومان بود، در حالی که در شرایط جدید اقتصادی و اقبالی که برای بورس رخ داده، حجم معاملات به سرعت بالا رفت به طوری که میزان ارزش معاملات (روزانه) در بورس و فرابورس به بیش از 3000 میلیارد تومان هم رسید. از این رو باید زیرساخت‌های مرتبط اعم از ارتباطی و سامانه معاملات و سامانه‌های مدیریت سفارشات برخط (oms) با شرایط جدید سازگار می‌شدند. وی افزود: البته با اقدامات صورت گرفته از سوی تیم فنی و همکاری کارشناسان شرکت مدیریت فناوری از اواسط مهر ماه این مشکلات کمتر شده و درحال حاضر مشکل به‌خصوصی وجود ندارد.
شماره ۲۷۷ هفته نامه بورس - صفحه ۱۱
فرحناز سپهری/ خبرنگار
نظر شما