مهشید خیزان،خبرنگار/ زمانی یک نماد معاملاتی در بورس یا فرابورس متوقف می‌شود که مجمعی برای سررسید پرداخت DPS (سود علی‌الحساب) و تغییر در طبقه‌بندی نماد آن شرکت در هر کدام از تابلوهای بورس، فرابورس یا صنعت مربوط به آن داشته باشد. همچنین پایان مهلت قانونی پذیره‌نویسی حق‌تقدم، وجود اشکالات فنی، اتمام کلیه حق‌تقدم‌های استفاده نشده و در نهایت پیگیری موارد مشکوک توسط سازمان بورس، حتی به‌صورت مدت‌دار می‌تواند از دیگر دلایل توقف نماد به شمار آید. بنابراین زمانی که یک نماد متوقف می‌شود، در اصل سرمایه افراد بلوکه می‌شود. در نتیجه توقف طولانی‌مدت یک نماد می‌تواند به‌طور ویژه‌ای به سهامداران خرد آسیب برساند.
بازگشایی نمادهای بسته شاید وقتی دیگر!
یکی از اصلی‌ترین توقف‌های موثر در بازار، توقف نمادهای بانکی است؛ به گفته شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، بسته ماندن نماد بانک‌ها به تصویب صورت‌های مالی آنها مربوط می‌شود که باید با همکاری بانک مرکزی انجام شود. وی افزود :دستورالعمل جدید بازگشایی نمادها، تعداد نمادهای بسته در بورس را کاهش داد و در سال‌های آینده نیز شرایط بهتر می‌شود تا سهامداران به‌راحتی بتوانند سهام خود را به پول نقد تبدیل کنند. هم‌اکنون طبق آخرین آمارها، بانک‌های پاسارگاد (آذر 95)، شهر (اسفند 95)، قوامین (خرداد 96)، آینده (تیر 96)، قرض‌الحسنه رسالت (دی 95)، مهر اقتصاد (تیر 96)، سامان (تیر 96)، گردشگری (مرداد 95)، دی (تیر 95) و سرمایه (آبان 95)، بانک‌های متوقف در بازار سرمایه هستند. در همین زمینه هم طبق آخرین اظهارات رئیس سازمان بورس، «بیشتر شرکت‌های بانکی به جز یکی دو مورد، نمادشان در بازار سهام باز است و بازگشایی بقیه نمادها نیز انجام خواهد شد.»، بنابراین باید دید برای بازگشایی باقی نمادهای متوقف چه اقداماتی صورت خواهد گرفت.
ضرورت شفاف سازی دلیل توقف نماد
فردین آقابزرگی کارشناس بازار سرمایه درخصوص توقف نمادهای بانکی گفت: اصولا توقف نمادهای معاملاتی نه تنها موجب بروز نارضایتی در بین سهامداران شرکت خواهد شد بلکه نقدشوندگی بازار را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین افزایش تعداد نمادهای متوقف، نشانه مناسبی از وضعیت بورس نیست و باید مانند دستورالعملی که اخیرا توسط مدیران سازمان بورس مورد تصویب قرار گرفت به مرحله‌ای برسیم که حداقل نمادهای متوقف را داشته باشیم.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: ذکر این نکته لازم است که برخی نمادها تنها به دلیل عدم ارائه اطلاعات از سوی شرکت‌ها متوقف هستند و لازم است برای سهامداران دلیل توقف نماد شفاف شود. به‌طور خلاصه سازمان بورس هم اکنون به‌دنبال بازگشایی کلیه نمادهاست، لیکن همکاری مدیران شرکت‌ها برای ارائه اطلاعات مد نظر سازمان مسئله ای مهم به شمار می‌آید تا شاهد گشایش هرچه سریع‌تر نمادهای بانکی باشیم.
تضییع حقوق سهامداران کوچک
مهدی خسروی مدیر سرمایه‌گذاری شرکت توسعه رفاه نیز در همین خصوص اضافه کرد: پس از کش و قوس‌های فراوان و فشارهای بانک مرکزی برای رعایت استانداردهای مورد نظر، نماد بانک‌های بزرگ بورسی از قبیل صادرات، ملت، تجارت، پارسیان و... بازگشایی شدند. اما در این میان نماد چند بانک از جمله سرمایه، پاسارگاد، گردشگری، قوامین و دی هنوز متوقف هستند. علت توقف نماد این بانک‌ها از سوی سازمان بورس اوراق بهادار، عدم ارائه گزارشات فصلی و سالانه و متعاقب آن عدم برگزاری مجمع اعلام شده است. به عنوان مثال بانک سرمایه به تازگی گزارش شش ماهه سال 1395 خود را منتشر و در گزارش شش ماهه تلفیقی خود 5.804 ریال زیان اعلام داشت.البته این بانک باید صورت‌های مالی سال 95 و 96 خود را منتشر و مجمع سال 1395 خود را برگزار کند تا نماد آن در بورس باز شود.
خسروی اضافه کرد: تهیه صورت‌های مالی نیز باید منطبق بر استانداردهای بانک مرکزی و با شناسایی مطالبات مشکوک الوصول و طبقه‌بندی صحیح تسهیلات صورت پذیرد.البته به دلیل مشکلات چند سال اخیر، بانک‌های ذکر شده (به غیر از پاسارگاد که اطلاعات دقیقی از این بانک در دسترس نیست) با مطالبات مشکوک الوصول زیادی مواجه هستند و تهیه صورت‌های مالی با رعایت موارد مدنظر بانک مرکزی سبب شناسایی زیان‌هایی مانند زیان اعلامی بانک‌های مذکور خواهد شد. در هر صورت باید ترتیبی اتخاذ شود تا هرچه زودتر تکلیف بازگشایی نماد این بانک‌ها و مجامع عقب افتاده آنها مشخص شود؛ زیرا بسته بودن نماد تنها به ضرر سهامدارانی است که کوچکترین نقشی در وضعیت فعلی بانک‌ها نداشته‌اند و تنها با اتکا به گزارشات تأیید شده توسط حسابرس بانک‌ها اقدام به خریداری سهم نموده‌اند. همچنین دارایی سهامداران درحالی بلوکه شده که در این مدت سپرده‌گذاران بانک‌های مذکور سود سپرده خود را دریافت نموده و دریافت‌کنندگان تسهیلات نیز به بهانه‌های واهی از پرداخت بدهی خود
سرباز زده‌اند. مدیر سرمایه‌گذاری شرکت توسعه رفاه تاکید کرد: بازگشایی نماد بانک‌های ذکر شده از چند جهت می‌تواند تأثیرگذار باشد. همانطور که ذکر شد در وهله اول سهامداران هستند که دارایی آنها بلوکه شده است. از سوی دیگر فشار بانک مرکزی برای ارائه صورت‌های مالی و برگزاری مجمع می‌تواند سبب شفافیت بیشتر بانک‌های مذکور شود و به شایعاتی از قبیل ورشکستگی این بانک‌ها و یا سوء استفاده‌های مالی پایان دهد. از منظر مالی نیز در صورت بازگشایی نماد و ارائه برنامه از سوی بانک‌های ذکر شده، امکان تأمین مالی و اصلاح ساختار سرمایه در بازار بورس فراهم خواهد بود.
خبری از شفافیت نیست!
با وجود تمام اتفاقاتی که در بازار سرمایه رخ داده، مدت طولانی است که قرار است بانک‌ها صورت‌های مالی خود را براساس IFRS تدوین کنند، اما هنوز چند بانک (از جمله بانک‌های نماد بسته) از انتشار صورت مالی‌های خود بر مبنای این الگوی بین المللی همچنان مقاومت می‌کنند. به طوری‌که اخیرا یکی از مسئولان بانک پاسارگاد که «خواست نامش فاش نشود» (یکی از بانک‌های متوقف در بورس) خبر از وضعیت نابسامان همه بانک‌ها داد و مدعی شد که به دلیل زیان‌های بسیار بالا در تمام بانک‌ها، آنها از اعلام این وضعیت سرباز می‌زنند و به نظر نمی‌رسد بازگشایی نماد آنها به زودی صورت بگیرد. وی گفت :البته به قدری میزان زیان بانک‌های نماد بسته بالاست که حتی در صورت بازگشایی هم مانند بانک‌های صادرات و تجارت، سهامدارانشان با ریزش حداقل نصفی از میزان سهم مواجه خواهند شد.
سکوت مدیران نماد بسته و ناتوانی مقابله
در مجموع علی رغم پیگیری‌های فراوان هیچ کدام از مدیران بانک‌ها نماد بسته حاضر به پاسخگویی درخصوص مشکلات عدم بازگشایی نماد بانک خود نشدند. حتی مسئولان سازمان بورس اوراق بهادار تهران هم اینطور مدعی هستند که توانایی مقابله با چنین بنگاه‌های اقتصادی بزرگ را ندارد. بنابراین در این بین تنها سهامداران هستند که نسبت به بازار سرمایه بی اعتماد خواهند شد و البته اگر این شفافیت به بازار برنگردد، امکان ورود سرمایه‌گذار خارجی هم به میزان زیادی کاهش خواهد یافت.
مقصر اصلی کیست؟
با این همه، توقف طولانی مدت یک نماد، آن هم نمادهایی که سرمایه بسیاری از افراد در آن بنگا‌های اقتصادی است، تنها شفافیت اقتصادی را خدشه‌دار و اعتماد را از مردم سلب می‌کند. بارها بورس تهران از توقف طولانی‌مدت سهام در گروه‌های مختلف ضربه‌های سنگینی را تجربه کرده است. این ضربه معمولا خاطره تلخی در حافظه فعالان بازار است که هیچ‌زمان پاک نمی‌شود. با تمام رخدادهای گذشته همچنان مشاهده می‌شود که سهام یک شرکت برای مدت زمان طولانی متوقف می‌ماند. تعلل بیش از حد، تا جایی پیش می‌رود که یک نماد ۲۰ ماه متوقف باشد و سهامدار بعد از این مدت طولانی همان زیانی را تجربه کند که اگر همان روز اول نیز به بازار بازمی‌گشت در مقدار زیان تفاوتی ایجاد نمی‌شد. در حالی‌که در ثبت این زیان و عدم شفاف‌سازی سهامدار کاملا بی‌گناه بوده است و حداقل در این ۲۰ ماه با در دست داشتن سرمایه (با وجود زیان ۵۰ درصدی) به تلاش برای جبران زیان ادامه می‌داد. در ریشه‌یابی علت این توقف‌های طولانی و بعد از آن باز شدن نمادها یا ریزش شدید ارزش سهم، می‌توان تنها به این نکته دست یافت که نظام بانکی ما از سال‌ها پیش دارای مشکل بوده و حالا بعد از آنکه مجبور به ارائه صورت‌های مالی شفاف شده‌اند، میزان ورشکستگی آنها درحال مشاهده است. بنابراین لازم است ابتدا مسئولان اقتصادی مشکلات را شناسایی کنند تا هرچه سریع‌تر شفافیت به این بنگاه‌ها بازگردد.
شماره ۲۴۷ هفته نامه بورس - صفحه۴
نظر شما