مهشید خیزان، خبرنگار/ چندی پیش، 20 تشکل صنعتی با ارسال نامه‌ای به وزیر امور اقتصاد و دارایی، وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، خواستار اصلاح فوری ساختار شرکتی بورس کالا شدند. آنها معتقدند عرضه‌کنندگان بر هیات مدیره بورس کالای ایران مسلط هستند و در جهت تامین حداکثری سود خود و ایجاد گرانی تلاش می‌کنند.
ازطرفی در بخشي از اين نامه سرگشاده آمده است: مدت‌هاست که اعضاي تشکل‌هاي صنفي مصرف‌کننده و صنايع پايين دستي براي احقاق حقوق خود که با تسلط عرضه‌کنندگان بر هيات مديره بورس کالاي ايران و آيين‌نامه‌ها، بدون رعايت تشريفات قانوني تضييع مي‌شود، گله‌مند هستند.
تشکل‌های امضاکننده نامه سرگشاده
تشکل‌ها و سندیکاهای امضاکننده این طومار، تقاضای اصلاح ساختار بورس کالای ایران به نمایندگی از صدها کارخانه و واحدهای اقتصادی کشور تا تاریخ 30 دی‌ماه 96 عبارتند از: سندیکای تولیدکنندگان لوله و پروفیل فولادی ایران (با عضویت 160 کارخانه کوچک و متوسط و بزرگ تولیدکننده لوله و پروفیل فولادی)، انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان مولیبدن (با عضویت 21 کارخانه تولیدکننده و صادرکننده مولیبدن)، سندیکای کاغذ و مقوای ایران (با عضویت 51 کارخانه صنعت تولید کاغذ و مقوا)، انجمن ملی طیور ایران، سندیکای صنعت برق ایران (با عضویت بالغ بر 695 کارخانه تولیدی)، اتحادیه صنف فروشندگان آهن و فولاد و فلزات تهران (صدها کارگاه آهنگری و آهن فروشی و درب و پنجره و صنایع وابسته)، انجمن صنایع پروفیل یو پی وی سی در و پنجره ایران (با عضویت 39 کارخانه تولیدکننده)، انجمن تولیدکنندگان رنگ و رزین ایران (با عضویت 40 کارخانه تولیدکننده)، انجمن ملی صنایع سلولوزی ایران (با عضویت 44 کارخانه تولیدکننده)، شرکت نورد و لوله اهواز، سندیکای صنایع آلومینیوم ایران (بیش از 100 کارخانه کوچک و متوسط و بزرگ عضو)، انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن ایران (با عضویت 300 کارخانه تولیدکننده)، انجمن تولیدکنندگان پوشش خطوط انتقال (20 کارخانه بزرگ عضو)، خانه صنعت و معدن استان تهران (عضویت بیش از 5000 تشکل وابسته)، شرکت تعاونی تولیدکنندگان رنگ و محصولات وابسته آن، شرکت هماهنگی کارخانجات خوراک و دارو و مکمل دام و طیور و آبزیان (با عضویت 350 کارخانه تولیدکننده)، انجمن ملی صنایع پلاستیک و پلیمر ایران (با عضویت 233 کارخانه تولیدکننده)، انجمن تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه (با عضویت 632 شرکت تولیدکننده)، انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان تابلوهای برق ایران (با عضویت 156 کارخانه تولیدکننده)، کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی ایران (با عضویت 41 تشکل و انجمن فعال در زمینه صنایع غذایی از جمله انجمن صنعت پخش ایران، انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان ماکارونی ایران، انجمن ملی خرمای ایران (خوزستان)، انجمن صنفی تولیدکنندگان تخم مرغ ایران و اتحادیه سراسری تولیدکنندگان نان ایران بود.
مشکلات عرضه و تقاضای محصولات صنعتی
در همین رابطه حسين طوسي رئیس انجمن صنایع پروفیل upvc در و پنجره ایران گفت: نامه‌ای که توسط 20 تشکل صنعتی برای اصلاح ساختار بورس کالا ارسال شد، حاکی از نارضایتی تشکل‌ها بود که اغلب آنها هم جزو صنایع زنجیره‌ای بزرگ هستند. درواقع درخواست ما از بورس کالا این است که بستر مناسبی برای خرید و فروش ایجاد شود تا کارخانجات بدون هیچ محدودیتی به کار خود ادامه دهند.
به گفته طوسی، هم‌اکنون عرضه محصول، تحویل آن و نوع قیمت‌گذاری با مشکلاتی روبه‌رو است؛ بنابراین زمانی که محصولی خریداری می‌شود به دلیل مشکلات موجود تحویل آن با تاخیر مواجه می‌شود که به ضرر کارخانجات است. البته در این مورد باید فروشنده برای دیرکرد خود جریمه بدهد، ولی چون سازوکار مشخصی در این موضوع وجود ندارد، عملا جریمه‌ای هم پرداخت نمی‌کنند. این موضوع باعث می‌شود تا کمبود نقدینگی که در بازار وجود دارد، افزایش یابد.
رئیس انجمن صنایع پروفیل upvc در و پنجره ایران ادامه داد: انجمن ما که فعالیتش مرتبط به پتروشیمی‌ها است، بازهم پیگیری خاصی از آن به چشم نمی‌خورد؛ برای دیرکرد تحویل محصول هم اغلب بهانه‌هایی همچون اورهال، نبود مواد اولیه و ... می‌آورند. بنابراین بعد از تمام این جنجال‌ها، کالا کشف قیمت شده و روانه بازار سیاه می‌شود. در این بازار نظارتی ازسوی هیچ سازمانی صورت نمی‌گیرد و درنهایت خریداران با ضرر زیادی مجبور می‌شوند محصول را خریداری کنند. وی تاکید کرد: تا به امروز جلسات متعددی در اتاق بازرگانی ایران، وزارت صنعت و انجمن کارفرمایی برگزار کردیم، ولی هیچ نتیجه‌ای از آن نگرفته‌ایم و بازار سیاه همچنان پابرجاست. نکته دیگر اینکه، درمجموع در صنایع تکیمیلی پتروشیمی، میزان سرمایه‌گذاری بالاست؛ و تنها افرادی از این بازار سود می‌کنند که از رانت استفاده کرده، خوراک ارزان دریافت کنند و مالیات ارزش افزوده را پرداخت نکنند. بنابراین چندصد هزار واحد صنعتی که در این حوزه وجود دارد، عملا با رکود بیشتری مواجه می‌شوند. در همین رابطه برخی موارد دیده شده که محصول را به ترکیه صادر کردیم و بعد از آن دوباره محصول را خریدیم؛ با این وضع حتی قیمت برای ما کمتر شده است!
طوسی تاکید کرد: اگر در واحدهای تولیدی مستقیم و بدون مهندسی عرضه، محصولات را خرید و فروش کنیم، می‌توانیم حتی با قیمت‌های بین المللی هم رقابت کنیم. بنابراین درمجموع اگر ساختار بورس کالا تغییر کند و تمام توان تولید یک محصول در آن عرضه شود، بازاری شفاف‌تر و منطقی‌تر خواهیم داشت.
بورس کالا هم متضررمی شود
همچنین محمد آزاد رئیس اتحادیه آهن‌فروشان با تشریح این نامه گفت: در نامه‌ای که 20 تشکل صنعتی به وزیر امور اقتصاد و دارایی، وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ارسال داشتند، درخواست اصلاح ساختار شرکتی بورس کالا مد نظر قرار گرفت.البته این قضیه به دنبال این ماجرا اتفاق افتاد که هم‌اکنون تمامی فروش‌ها در بورس کالا شفاف و کشف قیمت می‌شود ولی از آنجایی که معمولا درصد پایینی از محصولات در بورس عرضه می‌شود، باقی محصولات در بازار عرضه شده و بنابراین طبق آن، محصولات با افزایش قیمت بیشتری به فروش می‌رود.
آزاد اضافه کرد: این اتفاق باعث می‌شود که بورس کالا هم متضرر شود. درواقع بورس کالا بستر فروش را برای محصولات ایجاد می‌کند، ولی زمانی که محصولی کشف قیمت شد، با قیمت‌های بالاتر در بازار آزاد و توسط دلالان خرید و فروش می‌شود. هم‌اکنون مشکل اصلی ما، تامین مواد اولیه کارخانجات است. زیرا کالا باید به موقع به دست کاخانه‌ها برسد، ولی زمانی که تحویل‌ها هم با مشکل روبه‌رو می‌شود، کارخانجات ترجیح می‌دهند همان محصول را با قیمتی متفاوت از بازار آزاد خریداری کنند تا در تولید محصول ضرر نکنند.
به گفته رئیس اتحادیه آهن‌فروشان، لازم است تا بورس کالا بستر مناسب‌تری را ایجاد کند تا این مکان همچون کشورهای دیگر، جذاب‌تر و فعال‌تر شود. حتی می‌توانیم کالاهای صادراتی را هم در بورس کالا عرضه کنیم، البته به شرطی که تمام شرایط مهیا شود تا خیال خریداران و فروشندگان از بابت محصولشان با قیمت مناسب راحت شود.
مسئولان بورس‌کالا همچنان در سکوت
البته با وجود پیگیری‌ها برای پاسخگویی و شفاف سازی مسئولان بورس کالای ایران در خصوص مسایل مطرح شده، این سازمان ترجیح داد فعلا در مورد این موضوع سکوت کند. براین اساس باید دید دیگر مخاطبان این نامه از جمله مسئولان وزارتخانه‌های اقتصاد، صنعت و غیره، انجام چه اقدام راهبردی را مدنظر قرار می‌دهند. این مسائل درحالی مطرح است که از زمان انتشار نامه تشکل‌ها و بازتاب‌های رسانه ای، تاکنون مدیران بورس کالا، سیاست قابل تامل سکوت را در دستورکار قرار داده‌اند. باشد که سرانجام این سکوت بشکند و حداقل برای احترام به افکار عمومی، مدیران بورس کالا در مقام پاسخگویی قرار گیرند.
شماره ۲۳۴ هفته نامه بورس - صفحه ۶
نظر شما