شاخص هفته گذشته خیز بلند خود را برای پرش از 100 هزار واحد بر داشت اما نشد، یا شاید تمام توان خودش بر این گذاشت که این هفته این مرز روانی را بشکند. هرچند برخی باور دار دارند لذت رکورد شکنی و همزمانی با جشن 50سالگی بیشتر است که قطعا هم اینگونه است.
سودای 100 هزار واحدی مدتهاست در آرزوی مدیران بازار سرمایه است، اما این روزها به مدد حرکت افسار گسیخته دلار در حال تحقق است و شاید هدیه بازار ارز به سهام، همزمان با جشن تولد 50 سالگی اش ارسال شود و چه جشنی شود 50سالگی و کادوی100هزارتایی شدن.
بی‌انصافی است اگر از سهم دلار تا رسیدن به این درجه شاخص بگذریم .بی‌شک سهم قابل توجهی از همین رشد شاخص هم به دوش بازار ارز بوده است چرا که آنچه از شرایط اقتصادی بر می‌آید و حال و روز اقتصاد نشان می‌دهد بنگاه‌های تولیدی نه توفیقی در افزایش بهره‌وری داشتند و نه چرخشان آنقدر خوب می‌چرخد که به دلیل سود بالایشان شاخص به اینجا رسیده باشد. نه بانک‌ها شرایطشان خیلی خوب است، نه سایر بنگاه‌ها و این شرکت‌هایی هم که سهام شان روند صعودی داشته علاوه بر افزایش نرخ دلار دلیلش را باید در رشد قیمت مواد معدنی و فولادی و افزایش قیمت نفت جستجو کرد و غیر از این شرکت‌ها بقیه توفیق چندانی نداشتند و در این روزها انواع و اقسام چالش ها روبه‌رو شدند.
تلاش برای بقا
تغییرات در بدنه اقتصاد ایران در حال انجام است. وزیر اقتصاد با جایگزینی مدیرانی جوانتر، با دانش و تجربه در بازارهای مالی، به جای مدیران سالخورده و بعضا بازنشسته نشان داد، علی رغم اینکه عجله ای برای تغییر ندارد، این سعه‌صدر اما، دلیل رضایت از وضع موجود نیست. گویا اندک اندک نوبت به بازار سرمایه می‌رسد. بازاری که هر از گاه خبری از جابه‌جایی‌ها به گوش می‌رسد، بازاری که چند سالی است به صورتی جدی، مورد توجه دولت قرار گرفته است. بازاری که نشان داده با پتانسیل بالایی که دارد، در صورتی که درست مدیریت و هدایت شود، می‌تواند محل امنی برای نقدینگی سرگردان جامعه باشد. بازاری که در آن با طراحی ابزار‌هایی نو، فقط در حوزه صندوق‌ها بیش از 100 هزار میلیارد تومان نقدینگی جامعه را جذب کرد.
بازاری که با به‌کارگیری ابزار‌های نوین تأمین مالی که به همت جوانان متخصص، با دانش و علاقمند طراحی و اجرایی شد، توانست تأمین مالی بزرگترین بنگاه‌های اقتصادی کشور را چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی به عهده بگیرد. بازاری که توانسته بخش قابل توجهی از جوانان علاقمند، باهوش و خبره را به مبادلات سهام و کالا سوق دهد تا این بازار با خروج از روش های سنتی پیشین، با استفاده از متدهای جهانی به سوی جهانی شدن گام بردارد. در این بازار اما، مدیران نتوانستند آنگونه که باید از پتانسیل‌ها بهره ببرند.
در انتشار اوراق ارزی بسیار ناتوان ظاهر شدند. نقدشوندگی بازار با توجه به بسته ماندن طولانی مدت برخی نماد‌ها به ویژه نماد بانک‌ها ، همچنان پایین است. ابلاغ دستورالعمل‌های یک شبه که تداعی کننده دولت‌های نهم و دهم است، همچنان رواج دارد. تدوین دستورالعمل‌هایی که نبود تجربه و سابقه اجرایی قابل توجه در بازار سهام، در آن مشهود است ، بورس را دچار هراس می‌کند. بی‌توجهی به نظرات نخبگان و خبرگان بازار سرمایه در تدوین این دست دستورالعمل‌ها همچنان ادامه دارد. سمت و سوی شاخص همچنان بزرگترین دغدغه مدیران ارشد بازار سرمایه است. جسارت در تصمیم گیری‌ها به شدت در حال رنگ باختن است. مال باختگان کنتورسازی و آذرآب هنوز تعیین تکلیف نشده اند و... گویا هراس از جابجایی‌ها همه را به تکاپو واداشته. بالاخره باید از سونامی جابه‌جایی‌ها در امان بود.
اما هرچه در توان بود، انجام شد. فقط مانده آخرین تیر ترکش. آری، برگزاری نمایشی برای بزرگنمایی. بزرگنمایی اتفاقاتی که افتاده. مال خود کردن هرآنچه اتفاق خوب در بازار است و پنهان کردن چاله‌های بازار با آب و رنگ تبلیغ. همایشی که در آن شاید همانند گذشته، از رشد شاخص گفته شود، اما گفته نخواهد شد که در کنار دلار سواری شاخص آیا مدیران نیز سهمی دراین میان داشته اند؟ از تأمین مالی بنگاه‌ها و شیرین‌تر از آن تأمین مالی دولت، حرف‌ها به میان خواهد آمد اما هرگز از ناتوانی در تأمین مالی ارزی سخنی به میان نخواهد آمد. آری، در این گردهمایی از دستورالعمل‌های تئوریک بازار خواهیم شنید، اما از افزایش نرخ کارمزدهای سازمان بورس چیزی گفته نخواهد شد. قطعا صدا و سیما بازتاب سخنان روسای بازار را درباره افزایش تعداد سهامداران ایرانی و خارجی بارها تکرار خواهد کرد اما صدایی از درد دل سهامداران کنتور سازی پخش نخواهد شد.
در این نمایش‌ها که سابقه آن در بازار سرمایه به کرات وجود دارد، همه بسیج خواهیم شد تا بازاری بزک شده را به رؤسایمان بنمایانیم و بس. تا به آنها بقبولانیم که داشتن این بهشت مالی، دستاورد ما و عملکرد ماست. اما از آن مهمتر اینکه با حربه تبلیغات برای بقا تلاش کنیم. رؤسای رؤسایمان را حامی خود کنیم تا از فشار تغییرات در امان بمانیم. شاید هم این شیوه حفظ مسند همچنان جواب دهد. باید منتظر ماند و دید گرامیداشت 50 سال بازار سرمایه ایران محلی برای نمایش عملکرد مدیران خواهد بود، یا همایشی برای یافتن راهکارهای عملیاتی، علمی و اجرایی برای برون رفت از مشکلات بازار سرمایه در راستای کمک به اقتصاد ملی.
شماره ۲۳۴ هفته نامه بورس - صفحه ۳
نظر شما