در عین حال باید توجه داشت عرضه اولیه سهام در فرصت‌های مناسب با توجه به شرایط حاکم بر بازار و همچنین کشف قیمت مناسب می‌تواند راه را برای ورود جریان نقدینگی به بازار سهام هموار کند. در حال حاضر مهم‌ترین چالش پیش‌روی بورس تهران، کمبود نقدینگی است. وضعیتی که در ارزش معاملات این روزهای بازار سهام به وضوح مشاهده می‌شود. میانگین این رقم از ابتدای سال تاکنون به زحمت به 120 میلیارد تومان می‌رسد. کمبود نقدینگی در بازار علاوه برکاهش ارزش معاملات اما بازارسهام را با چالش قابلیت نقدشوندگی روبه‌رو می‌کند.
نسبت نقدشوندگی توضیح‌دهنده توانایی بازار در جذب معاملات بزرگ بدون ایجاد نوسان شدید در قیمت‌هاست و با تقسیم جمع ارزش معاملات یک بازار بر متوسط ارزش کل آن بازار در یک دوره زمانی محاسبه می‌شود. در این شرایط استنباط بازار این گونه است که نقدینگی جامعه به سمت بازار سهام حرکت نمی‌کند و سدی جلوی آن وجود دارد، اما با وجود عرضه‌های اولیه بخشی از این دغدغه‌ها رفع می‌شود. هر چند سال گذشته قفلی بر عرضه اولیه سهام زده شد، اما این وضعیت در سال جاری رویه مناسب‌تری به خود گرفت؛ به طوری که از ابتدای سال تاکنون بازار سهام شاهد عرضه اولیه سهام 10 شرکت در بورس و فرابورس بود. عرضه‌هایی که از اواخر تیرماه سال جاری کلید خورد و ادامه یافت.
موافقان و مخالفان عرضه‌های اولیه
همانطور که اشاره شد از تیرماه سال 96، شاهد آغاز مجدد عرضه اولیه در بازار سهام بودیم. با وجود این همچنان اختلاف نظرهایی میان فعالان تالارشیشه‌ای در این خصوص دیده می‌شود. برخی بر این اعتقادند که شرایط بازار سهام برای عرضه‌های اولیه مناسب نیست. این فعالان ابراز می‌کنند، فضای معاملاتی بازار کم‌رمق بوده و در این شرایط عرضه اولیه سهام، باعث ضربه به معاملات خواهد شد. به عبارتی دیگر به اعتقاد این گروه، از آنجایی که عرضه‌های اولیه همواره از جذابیت بسزایی برای معامله‌گران برخوردار است، زمینه خروج نقدینگی از دیگر سهام بازار را فراهم می‌آورد. بر این اساس فضای منفی تشکیل صف‌های فروش برای تأمین نقدینگی در جهت خرید سهم جدید، به کلیت بازار تسری پیدا می‌کند.
در مقابل اما گروهی دیگر قرار دارند که عرضه‌های اولیه را مناسب ارزیابی می‌کنند. به عقیده این دسته از فعالان بازار، عرضه‌های اولیه چنانچه در زمان مناسب خود صورت گیرد، نه‌تنها نقش سازنده و توسعه‌ای خواهد داشت، بلکه ورود نقدینگی جدید را نیز به‌همراه خواهد داشت. از نظر این کارشناسان هر عرضه‌ای تقاضای خودش را دارد، منتها خریداران باید شرایط مناسب عرضه اولیه را مد‌نظر داشته باشند.
گشایش پرونده عرضه‌های اولیه از تیر 96
اسفندماه سال گذشته بود که طبق اظهارات مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، شاهد توقف عرضه‌های اولیه بودیم. علت اصلی این موضوع حمایت از سهامداران و تقویت نقدینگی در گردش بازار عنوان شد. موضوعی که سبب شد تا سازمان بورس از هر‌گونه عرضه اولیه سهام در بازارهای بورس و فرابورس جلوگیری کند. در این میان اما لیست بلند بالایی از شرکت‌های آماده عرضه چه از کانال بورس و چه فرابورس تهیه شده بود. در این لیست شرکت‌هایی نیز حضور داشتند که به گفته مقامات مسئول، پرونده عرضه آنها آماده بوده و حتی زمزمه ورود آنها به بازار در روزهای آخر سال نیز شنیده می‌شد. هر‌چند انتظار می‌رفت از ابتدای سال‌جاری شاهد ورود بنگاه‌های جدید به بازار سرمایه باشیم اما این امر سرانجام پس از گذشت حدود 5 ماه از سال ۹۶، تحقق پیدا کرد. بعد از آن شاهد تسریع روند حضور شرکت‌ها در بورس و فرابورس بودیم؛ به طوری که در 5 ماه اخیر، سهام 10 شرکت در بازار سرمایه عرضه شد که از این میزان 4 شرکت بورسی و 6 شرکت فرابورسی شدند.
مروری بر عرضه‌های اولیه بورس تهران در سال جاری
«پرداخت»؛ اولین مهمان بورس 96: بورس تهران در 27 تیرماه شاهد عرضه 5 درصد از سهام شرکت "به‌پرداخت ملت" بود. برهمین اساس ۴۷ میلیون و ۵۰۰ هزار سهم این شرکت از سوی شرکت گروه فن‌آوران هوشمند بهسازان به‌عنوان پانصد و نهمین شرکت پذیرفته‌شده در بورس عرضه شد. این عرضه به روش ثبت‌سفارش و توسط کارگزاری بانک ملت انجا پذیرفت. همچنین حداقل قیمت سفارش در این عرضه ۱۶۶۷ تومان و حداکثر قیمت سفارش نیز ۱۷۵۰ تومان درنظر گرفته شد و هر سهامدار حقیقی و حقوقی مجاز شدند تا حداکثر 2 هزار سهم در سامانه معاملاتی خود وارد کنند. «پرداخت» در سقف قیمتی خود یعنی 1750 تومان کشف قیمت شد و به هر کد معاملاتی 730 سهم اختصاص پیدا کرد. این شرکت رایانه‌ای در 8 روز اول حضور خود در تابلوی معاملاتی بورس تهران توانست بازدهی حدود 29 درصدی نصیب سهامداران خود کند.
قرعه دومین عرضه اولیه بورس به نام «چدن» خورد: نیمه‌های شهریورماه، شرکتی دیگر از گروه ساخت محصولات فلزی قدم به بورس تهران گذاشت. رئیس هیأت مدیره شرکت چدن سازان در مراسم معارفه این شرکت عنوان کرده بود که طرح توسعه‌های زیادی در دست دارد تا سرمایه‌گذاری کند. به گفته وی این شرکت اغلب در صنعت فولاد فعالیت کرده و محصولات فعالان این صنعت را تولید می‌کند. به این ترتیب 21 شهریورماه، 80 میلیون سهم شرکت تولیدی چدن سازان در نماد «چدن» در محدوده قیمتی 177 تا 195 تومان به روش بوک بیلدینگ در بورس تهران عرضه شد. این عرضه نیز در سقف قیمتی خود کشف قیمت شد و به هر کد معاملاتی 554 سهم رسید. «چدن» توانست 12 روز معاملاتی متوالی مثبت را تجربه کند. در این بازه زمانی نیز عایدی 65 درصدی از آن سهامداران این شرکت شد.
ایجاد صنعتی جدید در بورس تهران، با عرضه اولیه «های‌وب»: تنها یک روز پس از عرضه اولیه سهام «چدن» در بورس تهران، معامله‌گران شاهد عرضه یک شرکت جدید در گروه اطلاعات و ارتباطات بودند. به این ترتیب 400 میلیون از سهام شرکت داده‌گستر عصر نوین در نماد «های‌وب» وارد گردونه معاملات بورس تهران شد و مورد استقبال سهامداران قرار گرفت. «های‌وب» در سقف قیمتی یعنی 285 تومان کشف قیمت شد و 3662 سهم از 5 هزار سهم قابل خریداری به هر کد معاملاتی رسید. «های‌وب» پس از عرضه اولیه 11 روز متوالی با رشد قیمت همراه شد و در این بازه زمانی بازدهی بیش از 61 درصدی نصیب سهامداران خود کرد. در ادامه نیز این شرکت تازه‌وارد بورسی در دید فعالان بازار دور نماند و روزانه شاهد استقبال بالای معامله‌گران از این نماد معاملاتی بودیم تا اینکه چندی پیش، اخباری مبنی بر امضای توافقنامه ادغام دو شرکت «پارس آنلاین» و «های‌وب» توسط مدیران عامل دو شرکت منتشر شد. موضوعی که سبب توقف نماد معاملاتی این شرکت از 6 آبان ماه شد.
«کاوه»؛ کم بازده‌ترین عرضه اولیه بورس در سال 96: روزهای پایانی مهرماه، بورس تهران شاهد چهارمین عرضه اولیه خود از ابتدای سال بود. به این ترتیب 26مهرماه، 350 میلیون سهم شرکت فولاد کاوه جنوب کیش در بازه قیمتی 174 تا 176 تومان روی میز معاملات قرار گرفت و در سقف قیمتی وارد گردونه معاملات شد. استقبال فعالان بازار سبب شد تا از 7 هزار سهم قابل خریداری تنها 2344 سهم از آن هر کد معاملاتی شود و در اولین روز معاملاتی پس از عرضه اولیه شاهد تشکیل 243 میلیون صف خرید بود. در ادامه اما با توجه به اینکه پیش از عرضه اولیه، بسیاری از کارشناسان در خصوص ارزندگی سهام «کاوه» با قیمت‌های در نظر گرفته شده با تردید سخن می‌گفتند، این سهام بورسی پس از عرضه اولیه تنها 4 روز مثبت را به همراه رشد 14 درصدی قیمت تجربه کرد.
همراهی فرابورس ایران با 6 عرضه اولیه
«اوان» فرابورسی شد: اولین عرضه اولیه فرابورس ایران در سال جاری با عرضه 10 میلیون سهمی شرکت مبین وان کیش در 18 مرداد 96 آغاز شد. این شرکت با نماد معاملاتی «اوان» که در سال ۱۳۸۹ تأسیس شده در گروه اطلاعات و ارتباطات و زیرگروه خدمات ارزش افزوده قرار دارد. موضوع فعالیت نیز تأمین، ارائه و توسعه خدمات ارزش افزوده مخابراتی، بازاریابی و توسعه خدمات داده‌ها، تأسیس و توسعه شبکه‌های مخابراتی، ارائه خدمات داده‌های تلفن همراه و ثابت و مواردی از این دست است. این شرکت با سرمایه ۱۰ میلیارد تومانی در گزارش عملکرد ۶ ماهه خود موفق به سود‌سازی 300 ریالی به ازای هر سهم شده است. در عرضه اولیه «اوان» به هر خریدار 122 سهم در قیمت 176 تومان تعلق گرفت. این نماد تازه وارد فرابورسی پس از عرضه اولیه، 24 روز متوالی رشد قیمت را تجربه کرد و در این مدت بازدهی بیش از 200 درصدی از آن سهامداران خود کرد. از نکات قابل توجه این عرضه اولیه به کارگیری بازارگردان و اعمال محدویت نوسان قیمت تا سقف 10 درصد در برخی از روزهای معاملاتی بود.
«گکوثر» دومین عرضه اولیه فرابورس در سال 96: دوازدهمین روز از شهریور ۹۶، فرابورس ایران شاهد سومین عرضه اولیه بازار سهام از ابتدای سال تاکنون بود. بر این اساس دومین عرضه اولیه امسال فرابورس ایران با عرضه ۱۵ درصد از سهام شرکت هتل کوثر پارسیان کوثر با نماد «گکوثر» به‌عنوان دومین شرکت حاضر در گروه هتل و رستوران پس از گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی به روش ثبت سفارش در بازار دوم فرابورس کلید خورد. در جریان این عرضه هر سهم «گکوثر» در بازار دوم فرابورس ایران ۱۲۲۰ تومان کشف قیمت شد که به هر کد معاملاتی حداکثر ۲۹۴ سهم تخصیص یافت. شرکت هتل کوثر پارسیان کوثر با سرمایه ۱۱۰ میلیارد ریالی، در گزارش 6 ماهه برای سال مالی منتهی به اسفند ۹۶ با تعدیل مثبت 10 درصدی، به ازای هر سهم 1125 ریال سود پیش‌بینی کرده است که از این میزان در گزارش شش ماهه رقم 641 ریال (معادل 57 درصد) را پوشش داده است.
فرابورس ایران میزبان یک شرکت دارویی: در نخستین روز پاییز 96، سومین عرضه اولیه امسال فرابورس ایران با کشف قیمت 674 تومانی هر سهم شرکت «تولید و صادرات ریشمک» رقم خورد. در حالی قرار بود هر کد معاملاتی سهمیه‌ای بالغ بر 200 سهم را در این عرضه داشته باشد که به دلیل استقبال از سهم، به هر کد 100 سهم تعلق گرفت. ریشمک پس از عرضه اولیه 10 روز متوالی با رشد قیمت همراه شد و پس از تجربه یک روز منفی بار دیگر در مسیر صعودی قرار گرفت که برآیند آن کسب بازدهی بیش از 70 درصدی برای سهامداران «ریشمک» بود. «ریشمک» نیز یک روز معاملاتی خود را با تغییر دامنه نوسان قیمت تا سقف 10 درصد پشت سر گذاشت.
«ولشرق» چهارمین عرضه فرابورس در سال 96: پانزدهمین روز از مهرماه، 30 میلیون سهم شرکت لیزینگ ایران و شرق از زیر مجموعه‌های سرمایه‌گذاری تدبیر، در فرابورس ایران عرضه شد. «ولشرق» در قیمت 157 تومان کشف قیمت شد و به هر کد 251 سهم تعلق گرفت. این شرکت که در گروه واسطه‌گري‌هاي مالي و پولي فرابورس ایران جای گرفت، در 8 روز مثبت معاملاتی خود پس از عرضه اولیه رشد 40 درصدی را به ثبت رساند و پس از آن وضعیت متعادلی را تجربه کرد. در این نماد معاملاتی نیز در 2 روز معاملاتی، بازارگرداني مبتني بر حراج اعمال شد و دامنه نوسان قیمتی «ولشرق» تا سقف 10 درصد تغییر کرد.
عرضه اولیه سهام یک حمل و نقلی: دو روز پس از عرضه اولیه «ولشرق» در فرابورس ایران، این بازار شاهد عرضه اولیه دیگری در نماد «حآسا» بود. به این ترتیب 80 میلیون سهم شرکت آسا سیر ارس در محدوده 115 تا 120 تومان روی میز عرضه اولیه قرار گرفت و در پایان 120 تومان کشف قیمت شد و 633 سهم به هر کد معاملاتی اختصاص پیدا کرد. 6 روز متوالی رشد قیمت نتیجه فعالیت معامله‌گران در این نماد تازه‌وارد بود که بازدهی بیش از 27 درصدی را ثبت کرد.
«غپآذر» آخرین عرضه اولیه فرابورس: دوشنبه 24 مهر ماه، 20 میلیون سهم شرکت شير پاستوريزه پگاه آذربايجان شرقي با نماد «غپاذر» در فرابورس ایران عرضه شد. حداکثر سهام قابل خریداری توسط هر کد حقیقی و حقوقی 200 سهم در محدوده قیمتی مشخص 305 تا 335 تومانی بود. در نهایت اما «غپاذر» 335 تومان کشف قیمت شد و به هر کد معاملاتی 155 سهم تعلق گرفت. این نماد تازه‌وارد فرابورسی اما پس از عرضه اولیه، 5 روز متوالی مثبت را تجربه کرد که نتیجه آن کسب بازدهی 21 درصدی برای سهامداران بود.
ماهنامه بازار و سرمایه - اوراق بهادار
نظر شما