عرضه‌های محدود با سهم کم هر کد تا جایی پیش رفته که گاهی برخی عرضه‌ها یک شوخی به نظر می‌آید، به طوری که تاکنون پیش آمده است که گاهی سهم هر کد کمتر از 50 هزار تومان باشد! رقمی که نه‌تنها خودش ناچیز است، بلکه اگر سود 100 درصدی هم بکند، باز هم به چشم نمی‌آید. قبلا به‌خصوص به سرمایه‌گذاران تازه‌وارد توصیه می‌شد که عرضه‌های اولیه را بخرند اما حالا بسیاری از فعالان بازار برخی از عرضه‌های اولیه را تحریم می‌کنند؛ گاهی به خاطر ارزنده نبودن شرکت، گاهی به خاطر جذاب نبودن سهمیه هر کد و در کل انتقاد به روند عرضه‌های اولیه.
نکته قابل توجه اینکه هرچند روش پیشین عرضه سهام هم مشکلات خود را داشت اما اکنون به خاطر انجام عرضه‌های اولیه به روش ثبت سفارش و تسهیم به نسبت شدن سهام، عده‌ای برای خرید سهام بیشتر و کسب سود بیشتر با اخذ کد به نام اطرافیان اقدام به خرید سهام بیشتری می‌کنند.
تعداد سهامی که به هر کد می‌رسد در کل کم است و این اقدام برخی از افراد موجب افزایش تعداد کدها و در نتیجه کاهش سهمیه هر کد شده است. البته با توجه به سهمیه پایین هر کد، سود قابل توجهی نصیب خریداران نمی‌شود. بنابراین هرچند روش قبلی عرضه مشکل داشت اما روش کنونی هم گرهی از مشکل باز نکرده و خود دارای ایراداتی است.
براساس بررسی انجام شده، از ابتدای مهر ماه 1395 تا 24 آبان‌ماه 1396، تعداد 23 شرکت در بورس و فرابورس عرضه اولیه شدند که از این تعداد سهام شش شرکت در بورس و 17 شرکت در فرابورس عرضه شد. تعداد معاملات روز عرضه نشان‌دهنده مجموع خریداران حقیقی و حقوقی در این روز است؛ بر این اساس در بازه زمانی مورد اشاره، کمترین تعداد خریداران مربوط به سهام شرکت صنعتی بهپاک با 347 عدد معامله و 2،950،054 تعداد سهام عرضه شده (حجم معاملات روز عرضه) و بیشترین تعداد خریداران مربوط به شرکت فولاد کاوه جنوب کیش با 151،449 عدد معامله و 360،040،000 تعداد سهام عرضه شده است.
نکته اینجاست که شرکت صنعتی بهپاک جزو اولین شرکت‌هایی بود که به روش ثبت سفارش عرضه اولیه شد اما فولاد کاوه جنوب کیش آخرین سهم عرضه‌شده است که تعداد معاملات آن نسبت به عرضه‌های پیشین بیشتر شده و این موضوع نشان می‌دهد که از زمان انجام عرضه‌های اولیه به روش ثبت سفارش به تدریج عده‌ای کدهای متعدد به نام اطرافیان گرفته‌اند تا بتوانند سهم بیشتری از عرضه‌های اولیه را از آن خود کنند. از زمانی که عرضه‌های اولیه به روش ثبت سفارش انجام می‌شود، تعداد کدها افزایش یافته است اما همانطور که اشاره شد، این افزایش تعداد کدها به منظور گرفتن بازده بیشتر است.
براساس اطلاعات موجود، کمترین ارزش معاملات روز عرضه مربوط به شرکت صنعتی بهپاک با معاملات به ارزش 11،328 میلیون ریال و بیشترین ارزش معاملات روز عرضه مربوط به شرکت داده‌گستر عصر نوين با معاملات به ارزش 1،140،000 میلیون ریال بوده است.
همانطور که در جدول قابل مشاهده است، سهام گروه دارویی برکت با بازده حدود 34 – درصد بدترین بازده را از زمان عرضه (17/11/95) تا 24/8/96 داشته است و شرکت پاکدیس با بازده حدود 124.5 درصد از زمان عرضه (19/10/95) تا 24/8/96 بیشترین بازده را از آن خریداران عرضه اولیه خود کرده است.
سهام گروه دارویی برکت با قیمت بسیار بالا عرضه شد که از ارزش ذاتی بالاتر بود و به همین دلیل نظر بسیاری از فعالان بازار نسبت به آن منفی بود و این باعث شد که سهم نتواند بازده مثبت بدهد، به‌طوری که روز اول پس از عرضه منفی شد.
نکته اینجاست که در عرضه اولیه به روش ثبت سفارش، برای قیمت سهم سقف و کف تعیین می‌شود و خریداران از ترس اینکه از عرضه جا نمانند، سفارش خود را روی بالاترین قیمت می‌گذارند چون ترجیح می‌دهند سهم را بخرند تا شاید سودی کسب کنند؛ به این دلیل که اگر قیمت پایین‌تری بگذارند، ممکن است سهم به آنها نرسد. گاهی اوقات قیمت برخی سهام به حدی بالا گرفته شده است که سهم نتوانسته روند مثبتی را حفظ کند و بعد از چند روز با عرضه سهامداران مواجه شده است.
بازده شرکت پاکدیس به این دلیل بود که سهم آن روی قیمت خوبی باز شد و نظر بازار روی آن مثبت بود. باید توجه داشت که بازده‌های مورد اشاره در صورتی است که خریدار سهم را در روز عرضه اولیه خریده باشد و تا تاریخ 24/8/96 آن را نگه داشته باشد.
به طور کلی باید گفت که سهام عرضه شده در بازار متعلق به شرکت‌های کوچک است و درصد کمی از سهام این شرکت‌ها عرضه می‌شود و در نتیجه عایدی قابل توجهی ندارد.
مساله دیگر درخصوص قیمت‌گذاری است؛ در حال حاضر بازار قیمت را تعیین نمی‌کند و قیمت از قبل تعیین می‌شود و این مساله باعث می‌شود که همه در رقابت برای گرفتن سهم، سفارش خود را روی سقف قیمتی بگذارند. البته تعیین بازه قیمتی نادرست نیست اما همانطور که از نتایج برمی‌آید، قیمت‌گذاری مشکل دارد و اگر عرضه اولیه سهام با همین روند ادامه یابد، فایده‌ای برای بازار سرمایه ندارد و استقبال از عرضه‌ها به تدریج کمتر خواهد شد. نکته اینجاست که می‌توان گفت تعداد سهامداران افزایش نیافته و فقط کدها زیاد شده است.
هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه۴
نظر شما