رسوایی مافیای لاستیک/ دلارهای دولتی در جیب رانت‌خواران

به گزارش صدای بورس،در شرایطی که ارز برای واردات کالاهای ضروری و اساسی به مخاطره افتاده است، شنیده می شود که ریخت و پاش های هنگفت میلیارد دلاری بیخ گوش وزارت صمت در جریان است و کسی هم پاسخگو نیست.

انجمن تایر در نامه‌ای به وزارت صمت نسبت به وضعیت شرکت‌های تولیدکننده لاستیک هشدار داد و نوشت: ادامه مشکلات ارزی و هجوم واردات، تولیدکنندگان داخلی را به کاهش تولید تا یک‌چهارم ظرفیت از نیمه دوم سال مجبور کرده است و کاهش ۲۰ تا ۲۵ درصدی تولید لاستیک در کشور ناشی از مشکلات ارزی، انباشت مطالبات از خودروسازان و رشد واردات است.

انجمن تایرسازان تاکید کرده که در دو سال گذشته حدود ۴۵۰ هزار تن تایر وارد کشور شده است، در حالی که نیاز واقعی کشور تنها ۴۰۰ هزار تن است که از این میزان، تولیدکنندگان داخلی توان تأمین ۳۰۰ هزار تن را دارند و صرفاً باید ۱۰۰ هزار تن وارد شود، اما واردات بیش از حد توان تولید داخلی را تضعیف کرده است.

یک میلیارد دلار خرج واردات تایر شد

انجمن تولیدکنندگان لاستیک نیز اعلام کرده است که تنها در سال ۱۴۰۳ بیش از یک میلیارد دلار ارز برای واردات تایر تخصیص داده شده است؛ در حالی که تولیدکنندگان داخلی با مشکل تأمین ارز مواجه هستند و منابع محدود به‌صورت قطره‌چکانی پرداخت می‌شود که به نظر می‌رسد واردکنندگان راحت‌تر از تولیدکنندگان به ارز دسترسی دارند ؛ بنابراین تولیدکنندگان یا ناچار به کاهش تولید هستند یا باید قراردادهای خارجی خود را با نرخ‌های بالاتر تمدید کنند.

رانت های ویژه مخصوص عده ای خاص

درحالیکه تولیدکنندگان داخلی برای واردات مواد اولیه با مشکل تخصیص ارز روبه‌رو هستند و مجبور به تهیه آن از بازار آزاد با قیمت بالاتر هستند، اما ارزهای دولتی بی حساب و کتاب برای واردکنندگان لاستیک تخصیص داده می‌شود و هیچ نظارتی هم براین بازار آن هم درشرایط محدودیت ارزی نیست؛ به طوری که شائبه وجود رانت برای عده‌ای خاص را مطرح می‌کند.

از سویی دیگر، دولت برای کنترل قیمت‌ها، تلاش دارد تا به صورت دستوری قیمت لاستیک‌های داخلی را پایین نگه دارد؛ این در حالی است که این امر منجر به زیان‌ده شدن کارخانه‌های داخلی شده است که البته تولیدکنندگان لاستیک، به خصوص از سوی خودروسازان، مطالبات معوق زیادی دارند که به کمبود نقدینگی و مشکل در تهیه مواد اولیه آنها دامن می‌زند.

ارز برای کالاهای ضروری ندارید برای لاستیک دارید؟

در چنین شرایطی، تخصیص ارز ترجیحی به واردکنندگان لاستیک، فرصت سوء استفاده را برای برخی نورچشمی‌ها فراهم کرده است، آن هم درزمانی که کالاهای اساسی و مواد استراتژیک نیاز به تخصیص ارز برای واردات دارد، اما حیف و میل کردن ارزهای دولتی به کالاهایی که مشابه آن در داخل تولید می‌شود بیش از پیش منفعت‌طلبی برخی گروه‌ها را تقویت می‌کند.

برخی نمایندگان مجلس پیش‌تر از وجود «مافیای واردات لاستیک» صحبت کرده که از طریق نفوذ در تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌ها، با هدف جلوگیری از رونق تولید داخلی و افزایش واردات، به دنبال کسب سودهای کلان ازطریق واردات بی‌رویه و حتی کالاهای بی‌کیفیت و قاچاق زیر گوش وزارت صمت است. البته عملکرد این وزارتخانه که مسئول صدور مجوز ثبت سفارش واردات است و به واردکننده که باید از طریق سامانه جامع تجارت ثبت سفارش را انجام دهد زیر سوال است که بهتر است توضیح دهد که در شرایط کمبود ارزی باکدام اولویت‌، لاستیک را در فهرست کالاهای مشمول دریافت ارز ترجیحی دانستید؟